Special report - Από τον Harald Gaier, WDDTY

Οι ουρολοιμώξεις ίσως είναι οδυνηρές, αλλά υπάρχει μια γκάμα φυσικών φαρμάκων που αποδεικνύεται ότι βοηθούν

Η κυστίτιδα ή ουρολοίμωξη συναντάται πιο συχνά σε γυναίκες κάθε ηλικίας παρά σε άντρες. Τα συμπτώματα είναι ένας συνδυασμός αργής και οδυνηρής ούρησης, συχνοουρίας και επείγουσας ούρησης που κυμαίνονται από ασήμαντα έως σοβαρά. Τα ούρα είναι συχνά γαλακτώδη, και ίσως πολύ δύσοσμα, λόγω της παρουσίας πύου και βακτηρίων.

Το Escherichia coli (κομμάτι της φυσιολογικής χλωρίδας του εντέρου) είναι η κύρια αιτία της λοίμωξης, μαζί με άλλους μικροοργανισμούς όπως rickettsiae, amoebae, χλαμύδια, μυκόπλασμα, σταφυλόκοκκος, neisseria gonorrhoe και gardenerella vaginalis. Με εργαστηριακά τεστ μπορεί να εξακριβωθεί ο αιτιολογικός παράγοντας.

Φυσικοπαθητική

Το τραγούδι A Spoonful of Sugar (Μία κουταλιά ζάχαρη) (που βοηθά το φάρμακο να κατέβει), από την ταινία Μαίρη Πόπινς του 1964, περιγράφει το D-mannose, ένα "πρώτο ξάδελφο" της κοινής ζάχαρης που χρησίμευε στη θεραπεία των λοιμώξεων λόγω του E-coli από το έντερο. Όμως πώς φτάνουν τα βακτήρια του εντέρου την ουρήθρα; Εύκολα, μέσω των εσωρούχων ή των καλσόν.

Όταν το Ε-coli εισβάλει στην κύστη, προσκολλάται στο εσωτερικό τοίχωμα της κύστης και της ουροποιητικής οδού χρησιμοποιώντας λεπτές σαν ίνες προβολές που ονομάζονται τριχίδια, τα οποία είναι προγραμματισμένα να δεσμεύονται σε μόρια σάκχαρου D-mannose. Έτσι, όταν αίμα με D-mannose περνά μέσω των νεφρών, μέρος από αυτό το σάκχαρο καταλήγει στα ούρα, που αποβάλλονται από την ουροδόχο κύστη μέσω της ουρήθρας, "σκουπίζοντας" όλους τους εισβολείς E-coli που καταλήγουν στην τουαλέτα. Σε λοιμώξεις, το D-mannose πρέπει να χορηγείται κάθε δύο ή τρεις ώρες.

Το εκχύλισμα αρκτοστάφυλλου (κουμαριά, Uva-ursi) χρησιμοποιείται επίσης σε πρακτικές φυσικοπαθητικής (naturopathy). Σε μία τυχαία, διπλή-τυφλή μελέτη με σύγκριση με εικονικό φάρμακο, 57 κατά τ' άλλα υγιείς γυναίκες (ηλικίας 32-63 ετών) που υπέφεραν από υποτροπιάζουσες κυστίτιδες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες και, για ένα μήνα, έπαιρναν είτε Uva-ursi είτε εικονικό φάρμακο (ένα δισκίο τρεις φορές την ημέρα), ενώ υποβάλλονταν σε βακτηριολογικές και γυναικολογικές εξετάσεις. Μετά από 12 μήνες, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 23% εκείνων που έπαιρναν εικονικό φάρμακο είχαν υποτροπή της κυστίτιδας, έναντι του 0% όσων έπαιρναν Uva-ursi – χωρίς καμία αναφερόμενη παρενέργεια (Curr Ther Res, 1993; 53: 441-3).

Θεραπευτική των Ρομάν

Για τη θεραπεία της κυστίτιδας οι Ευρωπαίοι τσιγγάνοι χρησιμοποιούν είτε τα σκληρά μικρά φύλλα από το άγριο cranberry ή από τον στενό του συγγενή, την κουμαριά. Ένα κουταλάκι του τσαγιού φύλλων προστίθεται σε δύο φλιτζάνια νερό και βράζονται μέχρι να μείνει ένα φλιτζάνι. Το αφέψημα πίνεται για όσο διάστημα είναι απαραίτητο (Planta Med, 1970; 18: 1-25).
Μάλιστα, ο χυμός από cranberry χρησιμοποιείται στην Αγγλική λαϊκή ιατρική τόσο για την πρόληψη όσο και για την θεραπεία της ουρολοίμωξης. Σε μία μελέτη, ο χυμός cranberry εμποδίσει την προσκόλληση του E-coli στην ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα όσων υποφέρουν από κυστίτιδα μέσα σε μία έως τρεις ώρες από τη στιγμή που πίνουν το χυμό cranberry (J Urol, 1984; 131: 1013-6).

Για την κατακράτηση υγρών, οι Ευρωπαίοι Ρομάν εκθέτουν τους πάσχοντες σε καπνό από καρπούς Άρκευθου (Juniperus communis) που σιγοκαίονται. Αν και το έγχυμα από καρπούς κυπαρισσιού είναι ένα εξαιρετικό διουρητικό, οι τσιγγάνοι γνωρίζουν ότι πίνοντάς το για παρατεινόμενο χρονικό διάστημα μπορεί επίσης να προκαλέσει λοιμώξεις στα νεφρά (και επιπλοκές σε έγκυες γυναίκες). Ο καπνός από τους καρπούς που αναδύει πτητικά έλαια, έχει μία πιο ήπια διουρητική δράση (Senger G. Zigeunermedizin [Gipsy Folk Medicine]. Vienna: Carl ueberreuter Druckerei, 1987).

Για τη θεραπεία της συχνοουρίας τόσο σε άντρες όσο και σε γυναίκες, οι τσιγγάνοι συνιστούν μία κουταλιά της σούπας ξηρής αχίλλειας (Achillea millefolium) με ένα κουταλάκι του τσαγιού άνθη Άρνικας (Arnica montana) εμποτισμένα σε μισό λίτρο βραστού νερού.

Το μίγμα αφήνεται για πέντε λεπτά και καταναλώνεται το μισό από αυτό πριν τον ύπνο. Το υπόλοιπο πίνεται ζεσταμένο το επόμενο πρωί, με άδειο στομάχι.

Η Αχίλλεια διεγείρει την αντίσταση του σώματος στην ασθένεια γενικά και χρησιμοποιείται συχνά στη φυτοθεραπεία ως ένα φάρμακο για πρόληψη. Χρησιμοποιείται επίσης συγκεκριμένα σε πυρετούς, κρυολογήματα, υπέρταση, αμηνόρροια και δυσεντερία. (British Herbal Pharmacopoieia. Part One. London: British Herbal Medicine Association, 1976: 145; Wagner H, Proksch A. Immunostimulatory drugs of fungi and higher plants, in Wagner H et al., eds. Economic and Medicinal Plant Research, vol 1. London; Academic Press, 1985).

Για κυστική καταρροή και / ή λοίμωξη της κύστης, η θεραπευτική των Ρομάν προτείνει δύο χούφτες αποξηραμένων κομμένων φλοιών κουφοξυλιάς (Sambucus nigra) βρασμένων σε μισό λίτρο νερό. Το μίγμα αφήνεται για δέκα λεπτά, και στη συνέχεια στραγγίζεται˙ πρέπει να καταναλωθεί όλο, σε μικρές ποσότητες κατά τη διάρκεια της ημέρας (British Herbal Pharmacopoeia, Part one, London: British Herbal Medicine Association, 1976: 173).

Δυτική φυτοθεραπεία

Για λοιμώξεις των νεφρών, συστήνεται συχνά από ευρωπαίους βοτανοθεραπευτές η Ονωνίδα (Ononis spinosa) μαζί με φύλλα ζαχαρότευτλου (Beta vulgaris). (Weiss RF. Herbal Medicine. Gothenburg, Sweden: Ab Arcanum. 1988: 237-8).

Ανατολίτικη βοτανοθεραπεία

To μανιτάρι Polyporus sclerotium (Zhu ling) όταν χορηγείται σε μεγάλες δόσεις μπορεί να αυξήσει την παραγωγή ούρων περίπου κατά 62%. Αυτή η διουρητική του δράση λαμβάνει χώρα στα νεφρά. Στο εργαστήριο, αλκοολούχα εκχυλίσματα αυτού του είδους μανιταριού ήταν ικανά να καταπολεμήσουν τόσο τον Σταφυλόκοκκο (Staphylococcus aureus) όσο και το E-coli (Bensky D, Gamble A. Chinese Herbal Medicine Materia Medica, revised edn, Seattle: Eastland Press, 1993: 132-3).

Ο Harald Gaier είναι εγγεγραμμένος φυσιοπαθητικός, οστεοπαθητικός, ομοιοπαθητικός και βοτανολόγος που εργάζεται στην Κλινική Αλλεργιολογίας και Διατροφής στο Λονδίνο (The Allergy and Nutrition Clinic) και στο Ιρλανδικό Κέντρο Ολοκληρωμένης Ιατρικής [Irish centre of integrated Medicine, Co. Kildare(www.drgaier.com)]