Από: Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία (Ειδική Έκδοση)

Άλλες συνιστούν σταφύλια μέχρι σκασμού και άλλες βασίζονται σε φρούτα. Μόνο χυμούς προτείνουν κάποιες, άλλες μόνο ξινόγαλα ή ακόμα και το... νεράκι του θεού. Οι λεγόμενες δίαιτες αποτοξίνωσης έχουν γίνει πολύ δημοφιλείς και συνιστώνται σχεδόν ως «πανάκεια» ειδικά μετά τις γιορτές και τις «διατροφικές κραιπάλες» τους. Πόσο ασφαλείς και αποτελεσματικές, όμως, είναι στην πραγματικότητα;

Συκώτι, νεφρά, ακόμα και το δέρμα συμμετέχουν στη διαδικασία της απομάκρυνσης των τοξινών από το ανθρώπινο σώμα. Οι τοξίνες -έτσι ονομάζονται οι χημικές ουσίες που έχουν αρνητικές επιδράσεις στην ανθρώπινη υγεία- εισέρχονται στον οργανισμό μέσω της τροφής, του αέρα που εισπνέουμε και του νερού. Το νερό που πίνουμε, για παράδειγμα, είναι γεμάτο από χλωριούχες ενώσεις, τα φυτικής προέλευσης τρόφιμα περιέχουν χημικά, όπως παρασιτοκτόνα και εντομοκτόνα, ενώ όσον αφορά τη διατροφή, οι τοξίνες αναφέρονται κυρίως στα συντηρητικά, τις διάφορες χρωστικές και γλυκαντικές ουσίες των επεξεργασμένων τροφίμων, τις ορμόνες του κρέατος και των πουλερικών, αλλά και σε συνήθη θρεπτικά συστατικά, όπως είναι το λίπος, η πρωτεΐνη, η ζάχαρη, το αλκοόλ, η καφεΐνη. Οι τοξίνες παραλαμβάνονται από το πεπτικό σύστημα και, μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, εισέρχονται στο συκώτι και στα νεφρά όπου μεταβολίζονται και φιλτράρονται. Αν και αρκετές από αυτές έχουν την ιδιότητα να συσσωρεύονται στους ιστούς, οι περισσότερες αποβάλλονται με τον ιδρώτα και τις απεκκρίσεις.

Πότε η αποτοξίνωση είναι απαραίτητη

Η αποτοξίνωση πράγματι συνιστάται από τους ειδικούς μετά από παρατεταμένες περιόδους γιορτών και διακοπών, που οι πειρασμοί είναι πολλοί και οι αντιστάσεις μας στο φαγητό και το ποτό μειωμένες. Ανεξάρτητα από το αν επιθυμούμε ή όχι την απώλεια κιλών, αποφεύγοντας τα βλαβερά τρόφιμα βοηθάμε τον οργανισμό μας να ακολουθήσει τις φυσικές διαδικασίες αποτοξίνωσης και θα αισθανθούμε περισσότερο ενεργητικοί και υγιείς.

Τι προσφέρουν

Οι δίαιτες αποτοξίνωσης έχουν αρκετές θετικές συνέπειες για όσους επιλέγουν να τις ακολουθήσουν:

«Αποτοξινωτική διατροφή» για μια ζωή

Πολλοί ειδικοί συμφωνούν ότι, αντί για ξαφνικές «αποτοξινωτικές δίαιτες», είναι προτιμότερο να υιοθετήσουμε σωστές διατροφικές συνήθειες, ακολουθώντας ένα διαιτολόγιο βασισμένο στο μοντέλο μεσογειακής διατροφής, ευεργετικό για την υγεία γενικότερα, που οπωσδήποτε περιορίζει σε έναν βαθμό την κατανάλωση τροφών με μεγάλη περιεκτικότητα σε τοξίνες. Ιδού ο «δεκάλογος» του.

Μύθοι και Αλήθεια

Μια δίαιτα αποτοξίνωσης έχει ως στόχο  να βοηθήσει στον οργανισμό να απομακρύνει τα τοξικά και επιβλαβή στοιχεία από το σώμα μέσω του αποκλεισμού τους. Ακολουθώντας την, πετυχαίνουμε τη θωράκιση του ανοσοποιητικού μας συστήματος, την ομαλή λειτουργία του οργανισμού και τη διασφάλιση της ψυχικής και συναισθηματικής μας υγείας.Συνήθως πρόκειται για διατροφικό πρόγραμμα διάρκειας μερικών ημερών που κατά κανόνα βασίζεται στην κατανάλωση τροφών με μεγάλη περιεκτικότητα σε νερό, μόνο φρούτων και λαχανικών, τον αποκλεισμό αμυλούχων και γαλακτοκομικών ή την κατανάλωση μιας περιορισμένης ποικιλίας τροφίμων και την αποφυγή καφεϊνης και οινοπνεύματος. Το πρόβλημα με αυτές τις δίαιτες εν τούτοις, ξεκινάει όταν υπερβολικά, αυθαίρετα και χωρίς κανένα επιστημονικό υπόβαθρο συνιστούν τη νηστεία, τη μονοφαγία και τον αποκλεισμό τροφών.   

Τι πρέπει να γνωρίζετε

Αν θέλετε να ακολουθήσετε μια «στερητική» δίαιτα αποτοξίνωσης, πρέπει να γνωρίζετε κάποια σημαντικά πράγματα προκειμένου να μη προκαλέσει παρενέργειες και σας δημιουργήσει προβλήματα υγείας.

Ποια είναι τα πιο «αδύναμα» και «μη επιστημονικά» σημεία της θεωρίας μιας δίαιτας αποτοξίνωσης;

* Το διαιτολόγιο αποτελεί πρόταση αποτοξίνωσης και πρέπει να εξατομικεύεται από τον υπεύθυνο διαιτολόγο.

Ευχαριστούμε για την συνεργασία τη Σοφία Δ. Καλογήρου, διαιτολόγο-διατροφολό

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΑΓΝΗ ΣΑΟΥΝΑΤΣΟΥ

Η απώλεια βάρους είναι μία πολύ σοβαρή υπόθεση. Σε πολλούς ανθρώπους φαίνεται σύνθετη και επίπονη διαδικασία. Στην πραγματικότητα, το μόνο που χρειάζεται είναι σωστός προγραμματισμός, υπομονή και επιμονή. Η δυσκολία στο να ακολουθήσει κανείς ένα πρόγραμμα διατροφής είναι ότι πρέπει να εντάξει την έννοια του μέτρου στη διατροφή του. Είναι πιο εύκολο να πει κανείς ότι σταματά μια βλαβερή για τον οργανισμό συνήθεια παρά να την μετριάσει. Αυτό όμως δεν έχει εφαρμογή στην υπόθεση αδυνάτισμα. Ωστόσο υπάρχουν κάποια βασικά σημεία που κάνουν αυτή την προσπάθεια πιο εύκολη και ευχάριστη.

1. Ακολουθείστε μικρά και συχνά γεύματα

Η κατανάλωση 5-6 γευμάτων ημερησίως (ανά 3-4 ώρες) συντελεί στην εξάλειψη του αισθήματος της πείνας. Για παράδειγμα, έχοντας καταναλώσει ένα ισορροπημένο σνακ το απόγευμα, μειώνεται η όρεξη και συνεπώς το αίσθημα της πείνας πριν το βραδινό γεύμα. Αυτό μας προστατεύει από παρορμητικές επιλογές. Έτσι μειώνεται το ποσό της ενέργειας που θα καταναλωθεί σε κάθε γεύμα και συνεπώς στη διάρκεια της ημέρας.

2. Καταναλώστε φυτικές ίνες

Η κατανάλωση φυτικών ινών συμβάλει στην ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, στην καλή λειτουργία του εντέρου, στην πρόληψη κατά ορισμένων μορφών καρκίνου και της παχυσαρκίας. Οι φυτικές ίνες βρίσκονται στα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια και τα δημητριακά ολικής άλεσης και έχουν την ιδιότητα να διογκώνονται μέσα στο στομάχι. Έτσι δίνεται η αίσθηση του κορεσμού. Αυτή η ιδιότητα των φυτικών ινών έχει αρκετά μεγάλη διάρκεια και έτσι αποτρέπεται η εμφάνιση του αισθήματος της πείνας για μεγάλο χρονικό διάστημα. Άλλωστε τα στοιχεία δείχνουν ότι όσοι ακολουθούν διατροφή πλούσια σε δημητριακά ολικής άλεσης, που περιέχουν υψηλό ποσοστό φυτικών ινών, τείνουν να διατηρούν χαμηλότερο βάρος από όσους ακολουθούν διατροφή φτωχή σε φυτικές ίνες.

3. Μη μετράτε θερμίδες

Το να προσπαθούμε να ελέγξουμε το βάρος μας παίρνοντας ένα θερμιδομετρητή και μετρώντας πόσες θερμίδες καταναλώνουμε στέφεται με αποτυχία από την αρχή. Το να καταναλώνει κανείς τροφές λιπαρές που του δίνουν ωστόσο τις ίδιες θερμίδες με μία πιο υγιεινή επιλογή θα βοηθήσει στην απώλεια βάρους. Η εμμονή στις θερμίδες κουράζει ψυχολογικά τόσο το άτομο που ασκεί αυτή την πρακτική όσο και το περιβάλλον του. Επιπλέον η μέτρηση θερμίδων κατά κανόνα συνοδεύεται με ανθυγιεινές επιλογές. Ακόμη και αν καταφέρουμε να χάσουμε βάρος, θα το συντηρήσουμε με ανθυγιεινές επιλογές με συνέπειες στη σωματική και πνευματική μας υγεία, στην εικόνα σώματος και τη διάθεσή μας. Καλό είναι λοιπόν στην προσπάθεια απώλειας βάρους να ζητάμε τη βοήθεια ενός ειδικού ώστε να μας μυήσει στις βασικές αρχές της υγιεινής απώλειας βάρους που όλοι νομίζουμε ότι γνωρίζουμε.

4. Γυμναστείτε!

Η γυμναστική γνωρίζουμε ότι βοηθά να χάσουμε βάρος επειδή αυξάνει το μεταβολισμό μας. Ναι, αλλά όχι μόνο. Μετά από έντονη άσκηση (ό.τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τον καθένα) ενεργοποιείται η παραγωγή ενδορφινών. Οι ενδορφίνες είναι οι ορμόνες τις ευεξίας. Η συστηματική άσκηση λοιπόν βελτιώνει τη διάθεση. Έτσι, μειώνεται η πιθανότητα και η συχνότητα εμφάνισης κρίσεων άγχους. Όσο λιγότερο άγχος, τόσο μικρότερη η πιθανότητα να ψάξουμε τη λύση του στην υπερκατανάλωση τροφής. Ασκώντας το σώμα μας για 150 λεπτά την εβδομάδα με όποιας μορφής άσκηση μπορούμε και μας αρέσει, βελτιώνουμε τη διάθεση και τη σωματική υγεία μας.

5. Καταναλώστε άφθονο νερό

Σε ένα πρόγραμμα διατροφής με σκοπό την απώλεια βάρους, το νερό αντικαθιστά την κατανάλωση αναψυκτικών και χυμών που περιέχουν σάκχαρα και αυξάνουν την ενεργειακή- θερμιδική κατανάλωση. Επιπλέον η κατανάλωση νερού μπορεί να δημιουργήσει κορεσμό και έτσι να αποτραπεί η υπερκατανάλωση φαγητού στο προσεχές γεύμα. Μεταβολικά δε, το νερό είναι απαραίτητο για το σύνολο των διεργασιών που διεξάγονται. Απουσία υποστρώματος π.χ. νερού οι διαδικασίες επιβραδύνονται, ακόμα και ακυρώνονται. Οι ανάγκες του κάθε ατόμου για νερό ποικίλουν. Δεν είναι εύκολο να δοθεί μία γενική οδηγία για το πόσο νερό έχει ανάγκη ο κάθε οργανισμός. Ακόμη και στο ίδιο άτομο οι ανάγκες μεταβάλλονται καθημερινά ανάλογα με τη διατροφή, τις καιρικές συνθήκες, τη φυσική δραστηριότητα κ.α. Ο καλύτερος τρόπος για να ελεγχθεί η πιθανή αφυδάτωση είναι το χρώμα των ούρων. Το χρώμα των ούρων πρέπει να είναι πάντοτε λευκό ή υποκίτρινο. Σε περίπτωση που το χρώμα των ούρων είναι πιο σκούρο συμπεραίνουμε ότι χρειαζόμαστε περισσότερο νερό. Μελ λίγα λόγια, και σε αυτή την περίπτωση το σώμα μας μιλάει κ δίνει τα σημάδια του, το θέμα είναι να τα δούμε εμείς.

Σε κάθε περίπτωση η παχυσαρκία αποτελεί μία νοσογόνο κατάσταση και πρέπει να αντιμετωπίζεται. Η επιθυμητή απώλεια βάρους πρέπει να επιτυγχάνεται με αργούς ρυθμούς. Ένας καλός ρυθμός απώλειας προσεγγίζει το 1% του βάρους εβδομαδιαία. Η αργή απώλεια συντελεί στην απώλεια λιπώδους ιστού και στη διατήρηση του μυϊκού ιστού. Ας ξεχάσουμε σιγά σιγά τα θαύματα και τους θαυματοποιούς. Τέλος, ας μη βιαστούμε να χαρακτηρίσουμε μία προσπάθεια επιτυχημένη. Η προσπάθεια στέφεται με επιτυχία όταν έχουμε καταφέρει να προσεγγίσουμε ένα υγιεινό τρόπο ζωής και διατηρούμε την απώλεια μακροχρόνια.

Η καταπολέμηση της κυτταρίτιδας είναι ένα σύμπτωμα που απασχολεί ιδιαίτερα τις γυναίκες. Ο όρος κυτταρίτιδα δεν είναι ιατρικός αλλά δημιουργήθηκε την δεκαετία του '70 στην Αμερική. Ο ορισμός και η προέλευση της κυτταρίτιδας αποτελούν αντικείμενο διχογνωμίας. Από πολλούς υποστηρίζεται ότι είναι τοξικότητα γύρω και μέσα στα λιποκύτταρα και κάποιοι άλλοι οτι είναι ορμονικό. Η κυτταρίτιδα, ουσιαστικά προκαλείται από υγρά και λίπος που εντοπίζονται σε μία ή περισσότερες περιοχές του σώματος. Υπάρχουν ομάδες πληθυσμών που την εμφανίζουν εντονότερα σε σύγκριση με το σύνολο πιθανότερα λόγω γενετικών παραγόντων. Ο γυναικείος πληθυσμός εμφανίζει εντονότερα κυτταρίτιδα σε σχέση με τον αντρικό λόγω, κυρίως, του τρόπου κατανομής των λιποκυττάρων που βρίσκονται ανάμεσα στο δέρμα και τους μύες. Αυτός ο λιπώδης ιστός δεν είναι συνεχής και έτσι εμφανίζεται η λεγόμενη όψη "φλοιού πορτοκαλιού". Πρέπει να σημειωθεί ότι η κυτταρίτιδα εμφανίζεται ανεξάρτητα από το φύλο, το βάρος ή την ηλικία.

Αίτια εμφάνισης κυτταρίτιδας αποτελούν:

Με βάση λοιπόν τα αίτια γίνεται και η καταπολέμηση της κυτταρίτιδας. Είναι ευνόητο οτι η διατροφή εμπλέκεται σε όλα, χωρίς φυσικά να αποτελεί τον μοναδικό παράγοντα.

Κάποια επιπλέον τρόφιμα βοηθούν στην καταπολέμηση της κυτταρίτιδας όπως:

Καταλήγοντας λοιπόν μια ημέρα θα μπορούσε να είναι:

ΠΡΩΪΝΟ: ένα φλιτζάνι γάλα (1-2%) + 2 κουταλιές της σούπας βρώμη +  5 καρύδια +  2 δαμάσκηνα, πράσινο τσάι.
ΔΕΚΑΤΙΑΝΟ: ένα μήλο και ένα πορτοκάλι.
ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ: (ένα κουταλάκι του γλυκού λενέλαιο πριν το γεύμα), μπακαλιάρο βραστό, 3 φλιτζάνια κολοκυθάκια, καρότο, κρεμμύδι, σέλινο βραστά +  3 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο, μια φέτα ψωμί ολικής άλεσης.
ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΟ: ένα γιαούρτι (1-2%), 10 κεράσια.
ΒΡΑΔΙΝΟ: μαρούλι +  ένα κουταλάκι λάδι, 2 ασπράδια αυγών, μια φέτα ψωμί ολικής άλεσης.

Παρόλο που συχνά αναφέρεται πως «χωρίς διάβασμα δεν γίνεται τίποτα» υπάρχουν αρκετοί άλλοι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την απόδοση του μαθητή, τόσο κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς όσο και στις τελικές εξετάσεις. Ακόμα και όταν υπάρχει μια καλή διατροφική κατάσταση στο άτομο, ορισμένες πτυχές της δίαιτας μπορούν να συμβάλλουν στην επιτυχία του μαθητή. Αυτές σχετίζονται τόσο με τις γευματικές συνήθειες όσο και με την πρόσληψη ορισμένων θρεπτικών συστατικών.

Με αφορμή, λοιπόν, την περίοδο των εξετάσεων, η επιστημονική ομάδα του Προγράμματος ΕΥΖΗΝ παραθέτει τις σημαντικότερες διατροφικές πρακτικές, που μπορούν να συμβάλλουν στη μεγιστοποίηση της σχολικής απόδοσης των μαθητών και να εξασφαλίσουν την επιτυχία τους στις εξετάσεις.

Η καθημερινή κατανάλωση πρωινού αλλά και η καλή κατανομή των υπόλοιπων γευμάτων ασκούν σημαντική επίδραση στην πνευματική απόδοση. Το πρωινό σχετίζεται άμεσα με τη γνωσιακή λειτουργία και την πνευματική απόδοση, καθώς παρέχει γλυκόζη στον εγκέφαλο, το μόνο όργανο που εξαρτάται αποκλειστικά από την παροχή γλυκόζης. Οι μαθητές που καταναλώνουν πρωινό έχουν καλύτερη μνήμη, βελτιωμένη ικανότητα συγκέντρωσης, μάθησης και επίλυσης προβλημάτων. Επιπλέον, η συστηματική λήψη πρωινού μειώνει το άγχος, το οποίο είναι συνήθως ιδιαίτερα αυξημένο την περίοδο των εξετάσεων, και παράλληλα βελτιώνει τη διάθεση.

Τα υπόλοιπα γεύματα δεν έχουν συνδεθεί μεμονωμένα με την πνευματική απόδοση των παιδιών. Παρόλα αυτά, μια ισορροπημένη δίαιτα, η οποία χαρακτηρίζεται από καλή κατανομή των υπόλοιπων γευμάτων (δύο κύρια γεύματα και κάποια ενδιάμεσα σνακ) μπορεί συνολικά να βοηθήσει στην κάλυψη των αναγκών σε όλα τα θρεπτικά συστατικά που εμπλέκονται στην γνωσιακή λειτουργία και να παρέχει γλυκόζη στο εγκέφαλο ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Για αυτό άλλωστε η περίοδος των εξετάσεων δεν ενδείκνυται για εφαρμογή κάποιας δίαιτας αδυνατίσματος ή πολύ περισσότερο για την εφαρμογή «ανορθόδοξων» ειδών δίαιτας.

Επιπλέον, υπάρχουν συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά, όπως το ιώδιο, ο σίδηρος, το φυλλικό οξύ, η βιταμίνη Β12 και τα ω-3 λιπαρά οξέα, με κρίσιμο ρόλο για την πνευματική απόδοση των μαθητών. Αναλυτικότερα έχει βρεθεί ότι παιδιά σχολικής ηλικίας με χαμηλά επίπεδα ιωδίου ή σιδήρου έχουν χαμηλότερες επιδόσεις σε τεστ γνωσιακής απόδοσης. Σχετικά με τις βιταμίνες Β, και συγκεκριμένα το φυλλικό οξύ και η βιταμίνη Β12, φαίνεται πως επηρεάζουν την απόδοση κυρίως μέσω επιδράσεών τους στη μνήμη. Τέλος, τα ω-3 λιπαρά οξέα κατέχουν σημαντικό ρόλο για την καλή λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος και σχετίζονται με την ανάπτυξη της ικανότητας προσοχής και επίλυσης προβλημάτων.

Η συχνή κατανάλωση τροφίμων πλούσιων στα συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά εξασφαλίζει την επαρκή πρόσληψή τους (για το ιώδιο: ψάρια, θαλασσινά και τρόφιμα εμπλουτισμένα σε ιώδιο, όπως το ιωδιούχο αλάτι, για τον σίδηρο: κρέας, πουλερικά, ψάρια, όσπρια, ξηροί καρποί και αβγά, για το φυλλικό οξύ: πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όσπρια, εσπεριδοειδή και συκώτι, για τη Β12: κρέας, πουλερικά, ψάρια και αβγά και για τα ω-3 λιπαρά οξέα: λιπαρά ψάρια, όπως σαρδέλες, σκουμπρί, γαύρος, σολομός, και θαλασσινά, αλλά και ξηροί καρποί και σπόροι).

Τέλος, για την περίοδο των εξετάσεων σημαντικές είναι και άλλες συνήθειες στην καθημερινότητα του μαθητή. Η επαρκής ξεκούραση και ο ύπνος καλής ποιότητας από τη μια και η τακτική σωματική δραστηριότητα από την άλλη –είτε με τη μορφή οργανωμένης άθλησης είτε με τη μορφή βόλτας ή παιχνιδιού– φαίνεται να συμβάλλουν στην καλύτερη διαχείριση του άγχους και να μεγιστοποιούν την απόδοση των μαθητών.

Πηγή: EYZHN

 Ένας στους 6 ανθρώπους του δυτικού κόσμου παθαίνει κάθε χρόνο τροφική δηλητηρίαση. Το 80% περίπου των κρουσμάτων οφείλεται σε φαγητό έξω από το σπίτι.  

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποιεί ότι οι τροφικές μολύνσεις αυξάνονται διεθνώς. «Η τάση αύξησης στη συχνότητα των τροφικών δηλητηριάσεων που παρατηρείται τα τελευταία έτη οφείλεται στην κατανάλωση τροφών χαμηλής διατροφικής αξίας, οι οποίες έχουν υποστεί βιομηχανική επεξεργασία και περιέχουν συντηρητικά», επισημαίνει ο γαστρεντερολόγος, επίκουρος καθηγητής Παθολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Σπήλιος Μανωλακόπουλος. «Επίσης, ενοχοποιείται και η συχνή κατανάλωση φαγητού εκτός σπιτιού».

Οι μολύνσεις αυτές αυξάνονται θεαματικά το καλοκαίρι. «Η συχνότητα εμφάνισης των τροφικών δηλητηριάσεων διπλασιάζεται τους καλοκαιρινούς μήνες», λέει ο κ. Μανωλακόπουλος. «Οι υψηλές θερμοκρασίες αποτελούν σοβαρή αιτία κακής συντήρησης των τροφίμων και υπερανάπτυξης των μικροβίων σε αυτά».

Οι υπεύθυνες τροφές μπορεί να είναι ήδη μολυσμένες από παθογόνα μικρόβια (όπως το E. coli) ή να έχουν μείνει αρκετή ώρα στην ατμόσφαιρα και να έχουν έρθει σε επαφή με μια εστία μόλυνσης, όπως έντομα ή μολυσμένο νερό.

Τα συμπτώματα εξαρτώνται από τον τύπο του βακτηρίου και τη σοβαρότητα της νόσου. «Ο ασθενής παρουσιάζει κοιλιακό άλγος, διάρροιες, εμετούς, πιο σπάνια πυρετό, εξάνθημα, πονοκέφαλο και σπασμούς», λέει ο κ. Μανωλακόπουλος. «Πιθανές επιπλοκές είναι η αφυδάτωση, οι αιμορραγικές διάρροιες, η νεφρική ανεπάρκεια, η βακτηριαιμία και πιο σπάνια η μυοκαρδίτιδα και η μηνιγγίτιδα. Ειδικά το στέλεχος E. coli O157: H7 μπορεί να προκαλέσει ένα σύνδρομο που αποκαλείται "ουραιμικό αιμολυτικό σύνδρομο" και εκδηλώνεται με νεφρική ανεπάρκεια, πυρετό, νευρολογικά συμπτώματα και αιμορραγική διάθεση».

Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών των ΗΠΑ συμβουλεύουν να δείτε τον γιατρό σας εάν η διαρροϊκή νόσος συνοδεύεται από υψηλό πυρετό (πάνω από 38 βαθμούς Κελσίου), αίμα στα κόπρανα, εμετούς που επιμένουν, σημάδια αφυδάτωσης (μεταξύ των οποίων μείωση των ούρων), ξηρό στόμα και λαιμό ή αίσθημα ζάλης όταν στέκεστε όρθιος, καθώς και εάν η διαρροϊκή νόσος διαρκεί πάνω από 3 ημέρες.

Πώς πρέπει να αντιμετωπίσει κάποιος μια τροφική δηλητηρίαση, ιδιαίτερα εάν βρίσκεται μακριά από το σπίτι του ή μακριά από αστικά κέντρα; «Με άφθονη λήψη υγρών, ελαφρά σίτιση και κυρίως αποφυγή γαλακτοκομικών», συνιστά ο κ. Μανωλακόπουλος. «Αντιδιαρροϊκά δεν συστήνονται, γιατί εμποδίζουν τον οργανισμό σας να αποβάλει τις τοξίνες. Επί εμμονής των συμπτωμάτων, επιβάλλεται η επικοινωνία με γιατρό για πιθανή λήψη αντιβιοτικής αγωγής».

Και πώς να την προλάβει όταν κάποιος τρώει εκτός σπιτιού; «Οταν τρώτε έξω, να διαλέγετε φαγητά που είναι καλά ψημένα, να αποφεύγετε τα ωμά λαχανικά και τα οστρακοειδή και να επιλέγετε προσεκτικά το εστιατόριο», συμβουλεύει ο κ. Μανωλακόπουλος.

Η διάρροια του ταξιδιώτη

Η διάρροια του ταξιδιώτη είναι η πιο συχνή ασθένεια που βιώνει κανείς όταν ταξιδεύει, καταστρέφοντας τις διακοπές του. Εάν ταξιδεύετε σε μια χώρα – όπως αναφέρουν οι επιστήμονες της Κλινικής Μάγιο στις ΗΠΑ – στην οποία το κλίμα και οι συνθήκες υγιεινής είναι διαφορετικά από εκείνα στη δική σας, διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσετε τη διάρροια του ταξιδιώτη. Η πιο συχνή αιτία της νόσου είναι το βακτήριο Ε. coli, το οποίο προσκολλάται στο τοίχωμα του εντέρου και απελευθερώνει μια τοξίνη που προκαλεί διάρροια και κοιλιακούς σπασμούς.

Η νόσος συνήθως περνά μόνη της σε μερικές μέρες με απλά μέτρα (δίαιτα και ενυδάτωση). Mπορείτε να βρείτε στα φαρμακεία διαλύματα ή σκόνη σε φακελάκια για την πρόληψη της αφυδάτωσης. Εάν δεν τα βρίσκετε, μπορείτε να παρασκευάσετε το δικό σας διάλυμα κατά της αφυδάτωσης, αναμειγνύοντας 1/2 κουταλάκι του τσαγιού αλάτι, 1/2 κουταλάκι σόδα μαγειρέματος, 2 κουταλιές της σούπας ζάχαρη, 1/4 κουταλάκι χλωριούχο κάλιο και 1 λίτρο ασφαλές νερό.

Σε σοβαρότερες περιπτώσεις, θα πρέπει να συμβουλευθείτε γιατρό. Πρέπει να είστε όμως ιδιαίτερα προσεκτικοί με τα παιδιά, γιατί η διάρροια του ταξιδιώτη μπορεί να τους προκαλέσει σοβαρή αφυδάτωση σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Το Ε. coli

Το Escherichia coli (E. coli) είναι ένα βακτήριο – όπως εξηγούν οι ειδικοί της Κλινικής Μάγιο – που ζει στο έντερο των ανθρώπων και των ζώων. Οι περισσότερες ποικιλίες των βακτηρίων αυτών δεν είναι επικίνδυνες ή προκαλούν σχετικά σύντομη διάρροια. Λίγα όμως στελέχη μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή, αιμορραγική διάρροια και κοιλιακούς σπασμούς, που συνοδεύονται από σοβαρή βλάβη σε οργανικά συστήματα, όπως είναι η νεφρική ανεπάρκεια.

Μπορεί να εκτεθείτε στο Ε. coli από μολυσμένο φαγητό ή νερό, ιδίως ωμά λαχανικά και μισοψημένο μοσχαρίσιο κιμά. Οι υγιείς ενήλικοι συνήθως αναρρώνουν ύστερα από τη μόλυνση μέσα σε μια εβδομάδα. Τα μικρά παιδιά όμως και οι ηλικιωμένοι μπορεί να εμφανίσουν μια απειλητική για τη ζωή νεφρική ανεπάρκεια (αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο ή HUS).

Οι παράγοντες κινδύνου για το Ε. Coli είναι:

• Ηλικία. Τα μικρά παιδιά και οι ηλικιωμένοι διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να ασθενήσουν από το Ε. coli και να παρουσιάσουν πιο σοβαρές επιπλοκές από τη μόλυνση.
• Εξασθενημένο ανοσολογικό σύστημα. Οσοι πάσχουν από AIDS, παίρνουν φάρμακα λόγω μεταμόσχευσης οργάνου ή καρκίνο κ.ά. έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν τη νόσο.
• Η διατροφή με ορισμένα τρόφιμα. Οσοι τρώνε συχνά μισοψημένα μπιφτέκια, μη παστεριωμένο γάλα ή και μαλακά τυριά φτιαγμένα από αυτό και χυμό μήλου διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.
• Εγχείρηση μείωσης στομάχου. Οσοι έχουν κάνει εγχείρηση για μείωση του μεγέθους του στομάχου έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν συμπτώματα από το Ε. coli, πιθανώς γιατί έχουν λιγότερα στομαχικά οξέα για να σκοτώσουν το βακτήριο.

Οι 4 χρυσοί κανόνες κατά των τροφικών δηλητηριάσεων

Οι επιστήμονες των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών των ΗΠΑ συμβουλεύουν:

ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ

Να πλένετε καλά τα χέρια σας με σαπούνι και ζεστό νερό πριν από την προετοιμασία του φαγητού. Να πλένετε τις επιφάνειες της κουζίνας πριν ετοιμάσετε φαγητό πάνω σε αυτές. Να πλένετε καλά τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά κάτω από τρεχούμενο νερό.

ΧΩΡΙΣΤΕ

Να έχετε χωριστά τα μαγειρεμένα φαγητά από τα νωπά. Να μη χρησιμοποιείτε εργαλεία στα μαγειρεμένα φαγητά τα οποία είχατε προηγουμένως χρησιμοποιήσει σε νωπές τροφές και να μην τοποθετείτε τα μαγειρεμένα φαγητά σε πιάτα ή πιατέλες που είχαν πριν νωπές τροφές, εκτός εάν τα έχετε πλύνει σχολαστικά.

ΜΑΓΕΙΡΕΨΤΕ

Να μαγειρεύετε τα φαγητά σε αρκετά ψηλές θερμοκρασίες. Να χρησιμοποιείτε θερμόμετρο κρέατος για να είστε σίγουροι ότι οι τροφές έχουν μαγειρευτεί εσωτερικά σε ασφαλή θερμοκρασία. Το εξωτερικό χρώμα της τροφής δεν είναι ένδειξη καλού ψησίματος.

ΚΡΥΩΣΤΕ

Να διατηρείτε τα τρόφιμα σε χαμηλές θερμοκρασίες μετά το σερβίρισμα και κατά τη μεταφορά τους από το ένα μέρος στο άλλο. Να έχετε τη θερμοκρασία του ψυγείου στους 4 βαθμούς Κελσίου ή χαμηλότερα. Γενικά, να διατηρείτε τα ζεστά φαγητά ζεστά και τα κρύα φαγητά κρύα (τα βακτηρίδια αναπτύσσονται σε θερμοκρασίες δωματίου).

Ρεπορτάζ: Μαίρη Κατσανοπούλου

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία

Οι ερευνητές του πανεπιστημίου του Γκελφ στο Οντάριο, με επικεφαλής τον καθηγητή Μάσιμο Μαρκόνε του τμήματος επιστήμης των τροφίμων, που δημοσιεύουν τη σχετική μελέτη στο διεθνές περιοδικό έρευνας τροφίμων "Food Research International", σύμφωνα με τη βρετανική «Τέλεγκραφ», αναφέρουν ότι το κρασί και η σοκολάτα φαίνεται επίσης να έχουν αφροδισιακές ιδιότητες, όμως αυτές βρίσκονται κυρίως στο μυαλό, καθώς επηρεάζουν το επίπεδο των ενδορφινών και της σεροτονίνης στον εγκέφαλο. Ειδικότερα, το αλκοόλ επιβεβαιώθηκε ότι αυξάνει μεν τη σεξουαλική διέγερση, αλλά μειώνει τη σεξουαλική απόδοση (γι' αυτό, θέλει προσοχή...).

Τα αφροδισιακά έχουν χρησιμοποιηθεί εδώ και χιλιάδες χρόνια παντού στη Γη, όμως η επιστήμη πίσω από τις υποτιθέμενες φυσιολογικές και ψυχολογικές «ερεθιστικές» ιδιότητες τους -και κατά πόσο αυτές επαληθεύονται- δεν έχει μέχρι στιγμής αναπτυχθεί σε επαρκή βαθμό, σύμφωνα με τους καναδούς επιστήμονες. Οι τελευταίοι προχώρησαν στην πιο λεπτομερή συγκριτική καταγραφή και αξιολόγηση (μετα-ανάλυση) που έχει γίνει μέχρι σήμερα, εξετάζοντας εκατοντάδες δημοσιευμένες μελέτες πάνω στο θέμα.

Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ

Κατανοώντας τα ζητήματα διατροφής στη βρεφική – νηπιακή ηλικία

Τα παιδιά σε αυτήν την ηλικία ζούνε αντικρουόμενα συναισθήματα. Από τη μια πλευρά έχουν απόλυτη ανάγκη τους γονείς του αλλά από την άλλη συνειδητοποιούν ότι είναι διαφορετικοί άνθρωποι και ότι μπορούν να αυτονομηθούν. Έχουν ανάγκη από όρια αλλά για να αναπτυχθούν σωστά σε αυτόνομα παιδιά πρέπει να δοκιμάσουν τα όρια αυτά. Αυτό σημαίνει ότι το φαγητό μπορεί εύκολα να γίνει αιτία διαμάχης με τους γονείς.

Ο γονιός πρέπει να επιλέγει τις διαμάχες του. Βασικός κανόνας είναι ότι μπορούμε να σταματήσουμε μια συμπεριφορά αλλά δεν μπορούμε να απαιτήσουμε κάποια συμπεριφορά. Δηλαδή, μπορούμε να απαιτήσουμε ότι καθόμαστε στο οικογενειακό τραπέζι χωρίς φασαρία όση ώρα η οικογένεια τρώει αλλά δεν μπορούμε να απαιτήσουμε από το παιδί πόσο ή αν θα φάει.

Η άρνηση του παιδιού στο φαγητό (έως 10 ετών)

Τα 2/3 των παιδιών έως 6 ετών χαρακτηρίζονται ως δύσκολα στο φαγητό.
Ωστόσο, κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να έχει κάποιες γευστικές και ποσοτικές προτιμήσεις.

Το παιδί διαμορφώνει την προσωπικότητά του και συνεπώς η διαφοροποίησή του από τις επιθυμίες των γονιών είναι σημαντική για την ανάπτυξη της αυτονομίας του.
Η άρνηση του φαγητού στην παιδική ηλικία δεν σημαίνει απαραίτητα πιθανή διατροφική διαταραχή. Τις περισσότερες φορές είναι μια κακή συνήθεια των παιδιών που δημιουργείται όταν οι γονείς αποτυγχάνουν να καθιερώσουν ένα πρόγραμμα διατροφής.
Εξαιρώντας πιθανές οργανικές παθήσεις που μπορεί να ευθύνονται για τη δυσκολία πρόσληψης τροφής, τις περισσότερες φορές η άρνηση της τροφής είναι απλώς μια διαμάχη με τον γονιό.

Μονοφαγία

Μερικά παιδιά παρουσιάζουν κρίσεις υπερβολής. Για παράδειγμα, μπορεί να καταναλώνουν μερέντα επί 2 εβδομάδες. Αυτό δεν θα βλάψει ένα παιδί που γενικά τρέφεται σωστά.
Τα καπρίτσια αυτά είναι φυσιολογικά και αναγκαία στην πορεία ανάπτυξης του παιδιού.

Τεχνικές αλλαγής συμπεριφοράς

το παχύσαρκο παιδί (έως 10 ετών)

Η παχυσαρκία είναι μια πολυπαραγοντική νόσος δηλαδή είναι μια πάθηση που εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως γενετικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιδράσεις .

Η σωματική διάπλαση των γονέων παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Αρκεί να προσέξουμε τα παρακάτω στοιχεία:

Επίσης, ένας σημαντικός παράγοντας, ο οποίος συντελεί στην εξέλιξη της νόσου είναι η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας.

Εφηβεία

Η εφηβεία είναι η σημαντικότερη περίοδος που συμβάλει στην ωρίμανση του ατόμου. Πολλές αλλαγές γίνονται τόσο σε βιολογικό όσο και σε ψυχικό επίπεδο. Είναι η περίοδος που ο έφηβος προσπαθεί να διαμορφώσει την ταυτότητά του ώστε να μπει στον κόσμο των ενηλίκων. Συνεπώς, ο τρόπος που βιώνεται το σώμα, ο εαυτός, οι ικανότητες κτλ. είναι σε μεταβατικό στάδιο. Αυτός είναι και ο λόγος που συχνά οι διατροφικές διαταραχές εμφανίζονται σε αυτήν την ηλικία.
Σε βιολογικό επίπεδο είναι η περίοδος ήβης που σημαίνει ότι υπάρχουν πολλές βιοσωματικές αλλαγές όπως ορμονικές αλλαγές, συσσώρευση λίπους, σεξουαλική ανάπτυξη κ.τ.λ.
Στα κορίτσια ξεκινάει η ήβη γύρω στην ηλικία των 10-11 ενώ στα αγόρια 12 – 14. Όλες αυτές οι αλλαγές, σωματικές και ψυχικές, σημαίνουν μια φυσιολογική κρίση που ο έφηβος και η οικογένειά του καλούνται να ξεπεράσουν.

Βοηθήστε τον έφηβό σας
Σε αυτήν, λοιπόν, την περίοδο μπορεί να παρατηρηθούν διαταραχές πρόσληψης της τροφής, για παράδειγμα περίεργα γούστα για φαγητό, ανορεξία, βουλιμία, παχυσαρκία.

Οι κοινωνικές απαιτήσεις για ένα αδύνατο σώμα ασκούν μεγάλη πίεση στον έφηβο πού χρειάζεται την κοινωνική αποδοχή. Στη συνέχεια οι τύψεις από την υπερκατανάλωση τροφής οδηγούν σε αυστηρές δίαιτες που τελικά τον αγχώνουν και τον κουράζουν, παρασύροντάς τον ακόμα μία φορά στην υπερφαγία.

Οικογένεια και διατροφή

Μην ξεχνάτε: Υγιή παιδιά σημαίνει υγιής σχέση με το φαγητό!

Βρισκόμαστε στην καρδιά του καλοκαιριού και όλοι αναζητάμε την ιδανική διατροφή προκειμένου να διατηρήσουμε τα κιλά μας σε φυσιολογικά επίπεδα και ταυτόχρονα να λαμβάνουμε τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, έτσι ώστε να ανταπεξέλθουμε στις υψηλές θερμοκρασίες της εποχής.

Προς αυτήν την κατεύθυνση είναι σημαντικό να ακολουθήσουμε τις παρακάτω συμβουλές:

Η καλή μέρα από το πρωινό φαίνεται: αποτελεί τη βασικότερη οδηγία για όλες τις εποχές, μιας και συμβάλλει στη ρύθμιση της όρεξης και του μεταβολισμού καθ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Μία εύκολη επιλογή πρωινού, υγιεινή, πλήρης σε θρεπτικά συστατικά και χαμηλή σε λιπαρά είναι το ημιάπαχο γάλα με muesli ή νιφάδες βρώμης αποξηραμένα φρούτα, ξηρούς καρπούς και κανέλα. Αυτή η εναλλακτική είναι χρήσιμη στη ρύθμιση βάρους μιας και έχει βρεθεί ότι όσοι καταναλώνουν δημητριακά στο πρωινό τους τείνουν να προσλαμβάνουν λιγότερα λιπαρά κατά τη διάρκεια της μέρας. Επιπλέον, η συγκεκριμένη επιλογή είναι πλούσια σε σύνθετους υδατάνθρακες και φυτικές ίνες, οι οποίες αυξάνουν το αίσθημα του κορεσμού για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα με αποτέλεσμα να αποφεύγονται τα ενδιάμεσα τσιμπολογήματα κάτι που συμβάλλει στη ρύθμιση του σωματικού βάρους. Και για εκείνους που αποφεύγουν την λακτόζη, υπάρχει η εναλλακτική του ροφήματος αμυγδάλου, όπου αποτελεί 100% φυτικό προϊόν, χαμηλό σε λιπαρά και πλούσιο σε βιταμίνες Ε, Β2, Β12 και D.

Ενυδάτωση: οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού αυξάνουν τη εφίδρωση, με αποτέλεσμα ο οργανισμός συχνά να αφυδατώνεται. Η ενυδάτωση επιτυγχάνεται όχι μόνο από το νερό αλλά και από την αυξημένη κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε νερό (φρούτα, λαχανικά, χυμοί, γάλα, γιαούρτι). Επιπλέον, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ιατρικής της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ, τα ροφήματα με καφεΐνη, όπως είναι ο καφές, συμβάλλουν  στην κάλυψη των ημερήσιων αναγκών σε υγρά παρόμοια με τα μη καφεϊνούχα ροφήματα, μιας και η περιεκτικότητα τους σε νερό κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα (90-100%). Ωστόσο, είναι σημαντικό να προτιμάμε να πίνουμε σκέτο καφέ ή αν επιθυμούμε την γλυκιά γεύση να προτιμάμε την ακατέργαστη/καστανή ζάχαρη, η οποία  αποτελεί τη φυσική εναλλακτική επιλογή αντί της επεξεργασμένης λευκής ζάχαρης και περιέχει συγκριτικά με τη λευκή ζάχαρη λίγο υψηλότερα επίπεδα σε ορισμένα μέταλλα, όπως το κάλιο και το μαγνήσιο.

Συχνά γεύματα (σνακ): είναι το μυστικό για μία σωστή διατροφή. Οι λόγοι είναι οι εξής:

• Πρόσληψη όλων των αναγκαίων θρεπτικών συστατικών σε σταθερά χρονικά διαστήματα.
• Συνεχής ενεργοποίηση του μεταβολισμού και μειωμένη αποθήκευση λίπους.
• Σταθεροποίηση των επιπέδων ινσουλίνης & γλυκόζης
• Έλεγχος του αισθήματος πείνας και κορεσμού.

Εντούτοις, οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού κάνουν αναγκαία την κατανάλωση τροφίμων που είναι ανθεκτικά και δεν αλλοιώνονται από τον ήλιο όταν περνάμε ατελείωτες ώρες στην παραλία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι ρυζογκοφρέτες, οι οποίες είναι πολύ χαμηλές σε θερμίδες και λιπαρά ενώ είναι αρκετά περιεκτικές σε φυτικές ίνες.

Ελαφριά μαγειρική μιας και τα βαριά μαγειρεμένα και λιπαρά φαγητά αυξάνουν την παραγωγή θερμότητας κατά την πέψη τους, με αποτέλεσμα να μας κάνουν να ζεσταινόμαστε. Ιδανικές επιλογές αποτελούν οι κρύες σαλάτες με ζυμαρικά ολικής αλέσεως ή μακαρόνια σόγιας ή καστανό/αναποφλοίωτο ρύζι ή πλιγούρι με εποχιακά λαχανικά  (μελιτζάνα, κολοκύθι, ντομάτα, κρεμμύδι, μαϊντανό, καρότο) και τυρί ή θαλασσινά. Οι συγκεκριμένες γευστικές προτάσεις αποτελούν μία καλή επιλογή, χαμηλή σε λιπαρά, θερμίδες και πλούσια σε φυτικές ίνες, έτσι ώστε να μην είμαστε ποτέ νηστικοί, αλλά ούτε και φουσκωμένοι στην παραλία. Έτσι, η εσωτερική θερμοκρασία σώματος παραμένει χαμηλή και ζεσταινόμαστε λιγότερο. Επιπρόσθετα, τα συγκεκριμένα τρόφιμα εφοδιάζουν τον οργανισμό με όλα εκείνα τα θρεπτικά συστατικά (βιταμίνες του συμπλέγματος Β, A, D, C β-καροτένιο, σελήνιο, ψευδάργυρο, μαγνήσιο, ασβέστιο), τα οποία προφυλάσσουν από τις μυϊκές κράμπες που παρατηρούνται το καλοκαίρι, καθώς επίσης αυξάνουν την παραγωγή μελανίνης και ενισχύουν την ελαστικότητα και σφριγηλότητα της επιδερμίδας, αποτελώντας το δυναμικό δίδυμο για ένα ομοιόμορφο και υγιές μαύρισμα, που είναι ο διακαής πόθος για κάθε καλοκαίρι.

Κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε φυτικές ίνες (φρούτα, λαχανικά, δημητριακά/ζυμαρικά ολικής αλέσεως, νιφάδες βρώμης, muesli): Οι φυτικές ίνες όχι μόνο μειώνουν την απορρόφηση λίπους, αλλά αυξάνουν ταυτόχρονα και τον κορεσμό, με αποτέλεσμα να μειώνεται η ποσότητα φαγητού που καταναλώνεται. Επιπρόσθετα, δεν προκαλούν απότομες αλλαγές στα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα και μειώνουν το ρυθμό της λιπογένεσης, χάρη στο ότι προκαλούν χαμηλή έκκριση ινσουλίνης.

Κατά καιρούς ακούμε πολλά για το τι πρέπει να προτιμάμε να τρώμε, τι απαγορεύεται, τι μας παχαίνει και τι όχι. Ισχύουν όμως όλα αυτά που ακούμε και διαβάζουμε ή πολλές φορές πέφτουμε σε παγίδες που επηρεάζουν την υγεία μας και τις διατροφικές μας συνήθειες;

1. Ζυμαρικά: βρίσκονται στη βάση της μεσογειακής πυραμίδας μαζί με άλλα αμυλούχα τρόφιμα τα οποία πρέπει να καταναλώνονται καθημερινά, όπως το ψωμί και το ρύζι. Επιπρόσθετα, τα μακαρόνια είναι πλούσια σε κάλιο, το οποίο συμβάλλει στη ρύθμιση της λειτουργίας του νευρικού συστήματος, προστατεύει την καρδιά από τις αρρυθμίες και μαζί με το νάτριο διατηρεί την ισορροπία των υγρών στον οργανισμό. Επιπλέον, μία μερίδα μακαρόνια (200γρ) δεν έχει παραπάνω από 180 θερμίδες. Επιπρόσθετη διατροφική αξία έχουν τα ζυμαρικά ολικής αλέσεως τα οποία έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, συγκριτικά με τα κλασικά ζυμαρικά. Έτσι, βελτιώνουν τη λειτουργία του εντέρου και σε συνδυασμό με τους σύνθετους υδατάνθρακες συντελούν ώστε να επέρχεται γρήγορος κορεσμός. Συγχρόνως, τα ζυμαρικά ολικής αλέσεως δεν προκαλούν απότομη αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, με αποτέλεσμα να μπορούν να καταναλώνονται και από άτομα με σακχαρώδη διαβήτη. Επίσης, η κατανάλωση ζυμαρικών ολικής αλέσεως δεν προκαλεί απότομες διακυμάνσεις σακχάρου και ινσουλίνης, ρυθμίζοντας καλύτερα το σωματικό βάρος. Ωστόσο, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στο τρόπο μαγειρέματος, μιας και η προσθήκη κρέμας γάλακτος, βούτυρου επαυξάνει το περιεχόμενο σε θερμίδες και λιπαρά. Αντίθετα, μία απλή μακαρονάδα με σάλτσα ντομάτας, κρεμμύδι, πράσινη πιπεριά, μανιτάρια, βασιλικό και λίγο ελαιόλαδο, αποτελεί ένα ιδανικό πιάτο με λίγες θερμίδες (250 θερμίδες) και πολλά θρεπτικά συστατικά (κάλιο, βιταμίνη Ε, λυκοπένιο, καροτίνη).

2. Μπίρα: Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η μπίρα είναι η καλύτερη επιλογή και για όσους προσέχουν τη διατροφή τους, μιας και έχει τις λιγότερες θερμίδες σε σχέση με τα υπόλοιπα αλκοολούχα ποτά. Μην ξεχνάτε ότι οι θερμίδες ενός αλκοολούχου ποτού εξαρτώνται από την περιεκτικότητα του σε αλκοόλ. Όσο μεγαλύτερη είναι η περιεκτικότητα του σε αλκοόλ τόσο περισσότερες θερμίδες περιέχει. Πιο συγκεκριμένα η μπίρα περιέχει 43 θερμίδες ανά 100 ml σε αντίθεση με τα υπόλοιπα οινοπνευματώδη ποτά που δίνουν 250 θερμίδες ανά 100 ml. Επιπλέον, η μπίρα δεν έχει συντηρητικά. Συνεπώς, η μέτρια κατανάλωση μπίρας μπορεί να ωφελήσει τον οργανισμό μας παρέχοντας αντιοξειδωτικά αλλά και μια ασπίδα προστασίας κατά των καρδιακών νοσημάτων. Τέλος, προκειμένου να απολαύσουμε την αγαπημένη μας μπίρα χωρίς καμία τύψη είναι σημαντικό να την συνοδεύουμε ελαφριά πιάτα όπως μια ποικιλία τυριών ή θαλασσινά και όχι με τηγανιτούς μεζέδες.

3. Ελιές: οι περισσότεροι αγνοούμε τις θρεπτικές ιδιότητες των ελιών και συχνά τις απορρίπτουμε από τη διατροφή μας, θεωρώντας ότι έχουν πολλές θερμίδες και μας παχαίνουν. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι 5 μικρές ελιές ή 3 μεγάλες μας δίνουν ακριβώς τις ίδιες θερμίδες με 1 κουταλάκι του γλυκού ελαιόλαδο, δηλαδή 45 θερμίδες. Επίσης, οι ελιές είναι πλούσιες σε βιταμίνη Α, η οποία έχει σημαντικό ρόλο στην υγεία των ματιών και της επιδερμίδας. Επιπλέον, τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και οι τοκοφερόλες που περιέχονται στις ελιές έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες, προσφέροντας προστασία από τα καρδιαγγειακά νοσημάτα, τα εγκεφαλικά επεισόδια και τον καρκίνο.

4. Ξηροί καρποί: όχι μόνο δεν παχαίνουν αλλά έχουν και πολλαπλές ευεργετικές ιδιότητες για τον οργανισμό. Συγκεκριμένα, οι ξηροί καρποί είναι πλούσιοι σε ω-3 λιπαρά, που έχουν αντιφλεγμονώδη δράση με αποτέλεσμα να προσφέρουν καρδιοαγγειακή προστασία. Ταυτόχρονα, η υψηλή περιεκτικότητα των ξηρών καρπών σε ασβέστιο και πρωτεΐνη ενισχύει την οστική και μυϊκή υγεία και αποτελούν ιδανική επιλογή για χορτοφάγους ή για άτομα που νηστεύουν και δεν καταναλώνουν γαλακτοκομικά και κρέας. Τέλος, το αυξημένο περιεχόμενο των ξηρών καρπών στην αντιοξειδωτική βιταμίνη Ε, ενισχύει τη σφριγηλότητα της επιδερμίδας. Είναι σημαντικό να καταναλώνετε ωμούς, ανάλατους και μη καραμελωμένους ξηρούς καρπούς, προκειμένου να επωφελείστε από όλα τα θρεπτικά συστατικά τους.

5. Μπανάνα: αποτελεί το απόλυτο σνακ αφού δίνει μια άμεση διαρκή και ουσιαστική ώθηση ενέργειας, χάρη στο υψηλό περιεχόμενό της σε υδατάνθρακες, οι οποίοι αυξάνουν την αντοχή. Επιπλέον, η μπανάνα έχει Βιταμίνη C και Β6, με αποτέλεσμα να ενισχύει την άμυνα του οργανισμού και τη μνήμη. Ιδανική για άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση και μυϊκές κράμπες, χάρη στην αυξημένη περιεκτικότητά της σε κάλιο. Η μπανάνα δεν παχαίνει αφού έχει ισοδύναμη θερμιδική αξία με όλα τα υπόλοιπα φρούτα (66Kcal/100gr) και δεν περιέχει λίπος και χοληστερόλη. Αντίθετα, η πλούσια περιεκτικότητά της σε φυτικές ίνες μειώνει την απορρόφη του λίπους των τροφών.

6. Light τρόφιμα: Για να υπάρχουν αποτελέσματα στη μείωση του βάρους με την κατανάλωση light τροφίμων θα πρέπει να περιλαμβάνονται σε μια πλήρη και θρεπτικά ισορροπημένη δίαιτα, να επιλέγονται προϊόντα που εκτός από χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος και ζάχαρη να έχουν και χαμηλή θερμιδική αξία και να καταναλώνονται με μέτρο και σε ποσότητες όχι μεγαλύτερες από τα μη διαιτητικά τρόφιμα. Επιπλέον, οι καταναλωτές θα πρέπει να είναι ενημερωμένοι και να διαβάζουν πάντα την διατροφική ετικέτα, έτσι ώστε να συμπεριλαμβάνουν τα τρόφιμα αυτά σε μικρές ποσότητες στο διαιτολόγιό τους.

Γράφει: Ιωάννα Κατσαρόλη, Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, M.Sc.

Πολύ πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία σε συνεργασία με εκπροσώπους από άλλες εννιά επιστημονικές εταιρείες, διαμόρφωσαν τις νέες οδηγίες για την πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων. Έμφαση δίνεται στους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο οι οποίοι μπορούν να τροποποιηθούν. Αυτοί αφορούν κυρίως τον τρόπο ζωής και τη διατήρηση των επιπέδων των λιπιδίων του αίματος σε φυσιολογικά επίπεδα μέσα από τη φυσική δραστηριότητα, τον έλεγχο του βάρους, τη μείωση στη χρήση αλατιού, την κατανάλωση φρέσκων φρούτων και λαχανικών καθώς και τον περιορισμό της πρόσληψης κορεσμένων λιπαρών.

Οι νέες διατροφικές συστάσεις (World Health Organisation, "12 Steps to Healthy Eating", 2008) επικεντρώνονται στον περιορισμό της συνολικής πρόσληψης λίπους, με την ημερήσια σύσταση να μην ξεπερνά το 30% της συνολικής προσλαμβανόμενης ενέργειας και στην αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών από μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Μάλιστα, τόσο οι παλαιότερες (Παγκόσμια Καρδιολογική Εταιρεία, World Heart Day 2003) όσο και οι ανανεωμένες συστάσεις τονίζουν την ανάγκη αντικατάστασης ζωικών πηγών λίπους όπως είναι το βούτυρο, από μαλακές μαργαρίνες και από φυτικά έλαια όπως το ελαιόλαδο (μονοακόρεστα λιπαρά οξέα) και το καλαμποκέλαιο (πολυάκορεστα λιπαρά οξέα).

Είναι χαρακτηριστικό ότι, στα πλαίσια της στρατηγικής πρόληψης αλλά και μείωσης της επίπτωσης των καρδιαγγειακών παθήσεων σε πολλές χώρες παγκοσμίως συστήνεται η συστηματική κατανάλωση μαλακών μαργαρινών ως αναπόσπαστο κομμάτι ενός ισορροπημένου διαιτολογίου (food based dietary guidelines, FBDG). Μάλιστα, ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της Πολωνίας στην οποία σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη των Zatonski & Willet του 2005, που δημοσιεύθηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Βritsh Medical Journal, διαπιστώθηκε ότι «η θνησιμότητα από στεφανιαία νόσο μπορεί να μειωθεί με μερική αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών από πολυακόρεστα, και χαμηλή πρόσληψη trans λιπαρών». Πιο συγκεκριμένα, κατά τη δεκαετία 1990 με 1999, βρέθηκε ότι η αντικατάσταση του βουτύρου από μαργαρίνη είχε σαν αποτέλεσμα τη μείωση κατά 30% του κινδύνου για θάνατο από στεφανιαία νόσο. Εντυπωσιακό είναι επίσης και το παράδειγμα της Δανίας, στην οποία η μέση κατανάλωση trans λιπαρών οξέων μειώθηκε από 8.5 γρ. την ημέρα ανά άτομο στα 2.6 γρ. την ημέρα ανά άτομο μέσα σε 20 χρόνια (1976-1996). Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα οι Δανοί μείωσαν την περιεκτικότητα των μαργαρινών σε trans λιπαρά οξέα, μείωση που φαίνεται να συσχετίζεται με την ταυτόχρονη μείωση των θανάτων από καρδιαγγειακά κατά 50%.

Οι μαλακές φυτικές μαργαρίνες είναι χαμηλές σε κορεσμένα και ελεύθερες από trans λιπαρά, ενώ παράλληλα είναι πλούσιες σε ακόρεστα λιπαρά. Αυτό κάνει τις μαργαρίνες μια πιο υγιεινή επιλογή σε σχέση με το βούτυρο (συμπεριλαμβανομένου και του βουτύρου για επάλειψη και των μιγμάτων βουτύρου), καθώς το βούτυρο είναι ζωικό προϊόν και έχει υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά οξέα και χοληστερόλη, η πρόσληψη των οποίων σχετίζεται ισχυρά αλλά και αιτιολογικά με την επίπτωση των καρδιαγγειακών παθήσεων. Για να επιτευχθεί βέλτιστη υγεία, οι ειδικοί συμφωνούν ότι η καθημερινή χρήση μαργαρίνης εκτός από το ότι αποδείχθηκε ότι είναι καλύτερη από την κατανάλωση βουτύρου είναι, επίσης, καλύτερη από το να μην χρησιμοποιεί κανείς τίποτα για επάλειψη. Αντικαθιστώντας λοιπόν 20γρ βουτύρου με 20γρ μαργαρίνης καθημερινά, γλυτώνουμε έως και 2,5 κιλά κακά κορεσμένα λιπαρά το χρόνο, αλλαγή που σύμφωνα με το National Cholesterol Education Programme (NCEP 2001) των ΗΠΑ, αντιστοιχεί σε μείωση του κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις κατά 5% (Mensink et all, 2003). Τέλος, με 20 γρ. μαργαρίνης που αντιστοιχούν μόνο στο 5% των θερμίδων καθημερινώς, καλύπτουμε έως και 30% των ημερήσιων αναγκών μας σε καλά λιπαρά και βιταμίνες Α, D και E.

Οι φυτικές μαλακές μαργαρίνες λοιπόν παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διατροφή.

• Αποτελούν σημαντική πηγή πολυακόρεστων λιπαρών κάποια από τα οποία ο οργανισμός μας δεν μπορεί να συνθέσει και μπορεί να τα πάρει μόνο μέσω της διατροφής.
• Είναι πηγές λιποδιαλυτής βιταμίνης Ε που έχει μεγάλη αντιοξειδωτική ικανότητα
• Είναι πηγές λιποδιαλυτής βιταμίνης Α που συμβάλλει στη δημιουργία των κυττάρων καθώς και στην καλή λειτουργία της όρασης
• Είναι πηγές λιποδιαλυτής βιταμίνης D για την απορρόφηση ασβεστίου που συμβάλλει στη διατήρηση γερών οστών
• Δεν περιέχουν υδρογονωμένα/trans λιπαρά. Η εξέλιξη στη διαδικασία παρασκευής τους, έχει απαλλάξει τις μαργαρίνες από τα υδρογονωμένα λιπαρά (trans λιπαρά), τα οποία έχουν κατηγορηθεί για την αύξηση της κακής χοληστερόλης, και η περιεκτικότητά τους πλέον σε αυτά είναι μηδαμινή.
• Περιέχουν χαμηλή ποσότητα αλατιού

Μέσα στα πλαίσια, λοιπόν, της μεσογειακής διατροφής η οποία συστήνει το ελαιόλαδο ως το κύριο προστιθέμενο λίπος, οι φυτικές μαλακές μαργαρίνες μπορούν να ενταχθούν σε ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο ως μια εξίσου υγιεινή λύση. Η διατροφική σύσταση παραμένει ίδια κατά τα τελευταία 20 χρόνια: αντικαταστήστε το βούτυρο και τις σκληρές μαργαρίνες με φυτικές μαλακές μαργαρίνες. Δεν θα πρέπει συνεπώς να ταυτίζουμε και να ενοχοποιούμε όλα τα λιπαρά προϊόντα επάλειψης και λανθασμένα να συγχέουμε το βούτυρο με τις μαργαρίνες. Δεν είναι τελικά όλα τα «βούτυρα» ίδια!

Ιωάννα Κατσαρόλη
Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, M.Sc.
www.mednutrition.gr