Οι διατροφικές οδηγίες στις Ηνωμένες Πολιτείες είχαν να ανανεωθούν από το 2005, ενώ η πρώτη τους εκδοχή εμφανίστηκε το 1980. Έπειτα από την προσθήκη και αξιολόγηση όλων των νεότερων επιστημονικών δεδομένων έφτασε ο καιρός αυτές οι οδηγίες να ανανεωθούν. Άλλωστε στις Ηνωμένες Πολιτείες οι διατροφικές κατευθηντήριες γραμμές ανανεώνονται, βάσει νόμου και προγραμματισμού, κάθε πέντε χρόνια και αφορούν στα άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των δύο ετών. Στα άτομα αυτά συμπεριλαμβάνονται και όσοι διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης κάποιας χρόνιας εκφυλιστικής ασθένειας. Το τελικό αποτέλεσμα, που εντοπίζεται στην παρακάτω ηλεκτρονική διεύθυνση (http://www.dietaryguidelines.gov) είναι πολύ ενδιαφέρον και αξίζει να εξεταστεί με περισσότερες λεπτομέρειες.

Έτσι λοιπόν, στις 31 Ιανουαρίου 2011 το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (USDA) μέσω συνέντευξης τύπου ενημέρωσε το κοινό για τις νέες διατροφικές κατευθυντήριες γραμμές.

Τα 2 βασικά μηνύματα κλειδιά τα οποία αντανακλά το κείμενο των συστάσεων είναι τα εξής:

Μέσω του πρώτου μηνύματος κλειδιού οι οδηγίες πετυχαίνουν να συμπεριλάβουν και τη φυσική δραστηριότητα σαν αναπόσπαστο κομμάτι ενός ισορροπημένου τρόπου ζωής. Το καινοτόμο στοιχείο που φαίνεται από τις νέες διατροφικές οδηγίες είναι πως πλέον διαμορφώνεται η τάση οι οδηγίες να μην αφορούν ολόκληρο τον πληθυσμό γενικά, αλλά να καταρτίζονται διατροφικές κατευθύνσεις για τις επιμέρους ομάδες του πληθυσμού όπως είναι οι εγκυμονούσες και οι θηλάζουσες, τα παιδιά, οι ενήλικες και τα άτομα της τρίτης ηλικίας. Το γεγονός αυτό φαίνεται εύλογο καθώς για κάθεμια από αυτές τις πληθυσμιακές ομάδες έχουν συγκεντρωθεί πλέον αρκετά επιστημονικά δεδομένα ώστε να δικαιολογούν και ξεχωριστή τεκμηρίωση διατροφικών συστάσεων.
Ένα πρόσθετο νέο χαρακτηριστικό των διατροφικών προτάσεων είναι πως επιχειρούν πλέον να ανιχνεύσουν όχι τόσο συγκεκριμένα τρόφιμα αλλά διατροφικά πρότυπα ή αλλιώς διατροφικές συμπεριφορές που μπορεί να υιοθετήσει κάποιος και να ευεργετηθεί από αυτές.
Μερικά από τα επιμέρους καίρια μηνύματα τα οποία επιχειρείται να «περάσουν» στο κοινό είναι και τα παρακάτω:

1. Ισορροπήστε τις θερμίδες

2. Τρόφιμα τα οποία αξίζει να αυξήσετε την κατανάλωσή τους

3. Τρόφιμα των οποίων την κατανάλωση αξίζει να μειώσετε

• Κάντε μια προσπάθεια να συγκρίνετε το περιεχόμενο σε νάτριο (αλάτι) μεταξύ φαγητών όπως οι σούπες, το ψωμί και τα «κρύα γεύματα» και να επιλέξετε αυτά με την μικρότερη περιεκτικότητα.
• Επικεντρώστε στην κατανάλωση φυσικού νερού αντί για αναψυκτικά που περιέχουν ζάχαρη.
• Διάφορα άλλα τρόφιμα που χρήζουν προσοχής και μειωμένης κατανάλωσης είναι το στέρεο λίπος, τα προστιθέμενα σάκχαρα στις τροφές, η χοληστερίνη των τροφών, τα επεξεργασμένα δημητριακά και για ορισμένους το αλκοόλ.

4. Συνδυάστε όλες τις προηγούμενες συμβουλές προκειμένου να υιοθετήσετε ένα υγιεινότερο διατροφικό πρότυπο. Στο σημείο αυτό γίνεται αναφορά σε δύο διατροφικά πρότυπα: α) στη διατροφή τύπου DASH (πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, κάλιο και γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών) και β) στο διατροφικό πρότυπο του USDA

5. Προσπαθήστε να κάνετε υγιεινότερες επιλογές συνειδητοποιώντας α) πως το περιβάλλον στο οποίο ζείτε επηρεάζει τις επιλογές σας και β) όλες οι εμπλεκόμενες κοινωνικές δομές μπορούν να παίξουν καίριο ρόλο στη διαμόρφωση υγιεινότερων συμπεριφορών στους πολίτες.

Στην ιστοσελίδα του USDA εκτός από τη γνωστή πλέον σε όλους «πυραμίδα της διατροφής» εμφανίζεται και ένα νέο διαδραστικό ψηφιακό εργαλείο με το όνομα FoodPedia (http://www.myfoodapedia.gov/Default.aspx).

Αν κάποιος ήθελε να μεταφράσει τον όρο στα ελληνικά θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τον όρο: «Η ψηφιακή εγκυκλοπαίδεια (Βικιπαίδεια) των τροφίμων». Το εργαλείο αυτό φέρνει στο κοινό μια καινοτομία με έναν πολύ προσιτό τρόπο. Επιτρέπει την επιλογή οποιοδήποτε τροφίμου από τη βάση δεδομένων και την ανάλυσή του σε θρεπτικά συστατικά. Επιπρόσθετα κάποιος μπορεί να επιλέξει δύο τρόφιμα της αρεσκείας του στην ποσότητα που αυτός θα επιλέξει και να συγκρίνει τα θρεπτικά συστατικά που περιέχονται σε αυτά. Ταυτόχρονα με τη σύγκριση των τροφίμων ο καταναλωτής λαμβάνει πληροφορίες για τις ενδεικτικές ανάγκες σε μερίδες τροφίμου ανά κατηγορία για μια μέση τυπική διατροφή των 2000 θερμίδων. Με αυτό τον τρόπο σχηματίζει μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για την ουσιαστική έννοια της σύγκρισης του περιεχομένου των τροφίμων μέσα στο πλάισιο των διατροφικών του αναγκών.

Ένα άλλο ενδιαφέρον διαδραστικό εργαλείο που εμφανίζεται είναι και ο Άτλας Διατροφικού Περιβάλλοντος ( http://www.ers.usda.gov/FoodAtlas/ ). Το εργαλείο δίνει με πολύ εύληπτο τρόπο την γεωστατιστική εικόνα των Ηνωμένων Πολιτειών σε σχέση με τις διατροφικές επιλογές ανά πολιτεία, την κατάσταση υγείας ανά πολιτεία, το είδος των καταστημάτων που πωλούν τρόφιμα ανά πολιτεία, ακόμα και τις τιμές και τους φόρους των διάφορων τροφίμων ανά πολιτεία. Αν κάποιος αφιερώσει μέρος του ελεύθερού του χρόνου για να αξιολογήσει τα στοιχεία που παρέχονται με αυτόν τον θαυμάσιο τρόπο μπορεί να εξάγει πολύ χρήσιμα συμπεράσματα.

Ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον θα είχε να αναπτυχθούν παρόμοια εργαλεία για κάθε χώρα στον κόσμο ώστε ο κάθε καταναλωτής να έχει ανά πάσα στιγμή στην οθόνη του υπολογιστή του τη συνολική εικόνα υγείας, διατροφικών επιλογών που παρέχονται και διατροφικών επιλογών που πραγματοποιούνται στην πράξη. Είναι επίσης αυτού του είδους τα εργαλεία που τελικά βοηθούν τον καθένα από εμάς να λάβει σημαντικές αποφάσεις τόσο για τον ίδιο όσο και για την οικογένειά του.

Ο στόχος των οδηγιών αυτών είναι να προάγουν την υγεία αλλά ταυτόχρονα να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης των χρόνιων ασθενειών. Αποτελούν μια πολύ χρηστική ομάδα εργαλείων για τον ειδικό που καλείται καθημερινά να συμβουλεύσει τον έφηβο, το γονέα (μελλοντικό ή μη), τον ασθενή να κάνει σωστότερες διατροφικές επιλογές. Ιδιαίτερα σε ένα περιβάλλον επισιτιστικής κρίσης με τις τιμές των τροφίμων να «εκτοξεύονται», οι επιλογές αυτές αποκτούν βαρύνουσα σημασία και μας αφορούν όλους. Ευχή αποτελεί κάποια στιγμή και η Ελλάδα, η πατρίδα της μεσογειακής διατροφής, μέσω του Υπουργείου Διατροφής και Αθλητισμού να καταφέρει να ανανεώσει τις δικές της διατροφικές οδηγίες.

Αμερικανοί επιστήμονες θέλησαν να απαντήσουν στο εξής ερώτημα: πόσο σημαντικός είναι ο θηλασμός για τις γυναίκες σε σχέση με προστασία από καρδιαγγειακά προβλήματα που μπορεί να εμφανίσουν μετά την εμμηνόπαυση;

Υπερλιπιδαιμία (αυξημένη χοληστερίνη), σακχαρώδης διαβήτης, υπέρταση, στεφανιαία νόσος (στηθάγχη, έμφραγμα) αποτελούν συνήθη προβλήματα υγείας για γυναίκες ώριμης ηλικίας, ενώ τα τελευταία χρόνια παρουσιάζουν αυξητικές τάσεις.

Οι ερευνητές εξέτασαν τα δεδομένα από περίπου 140 χιλιάδες γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, μέσης ηλικίας 63 ετών, που είχαν γεννήσει τουλάχιστον ένα παιδί. Η μελέτη δημοσιεύθηκε το 2009 στο έγκυρο περιοδικό Γυναικολογίας Obstetrics Gynaecology. Ελέγχθηκαν στατιστικά παράγοντες όπως η ηλικία, ο αριθμός των γεννήσεων, η εκπαίδευση, η φυλή, η κοινωνικο-οικονομική κατάσταση της γυναίκας, η ηλικία που ήρθε η εμμηνόπαυση, ο τρόπος ζωής και το οικογενειακό ιστορικό, ώστε να μην επηρεαστούν τα αποτελέσματα της έρευνας. Προσδιορίστηκε για πόσους μήνες αθροιστικά θήλασαν οι γυναίκες αυτές τα παιδιά τους, εάν το έκαναν. Έπειτα εξακριβώθηκε κατά πόσο έπασχαν από παχυσαρκία, διαβήτη, υπέρταση, υπερλιπιδαιμία ή στεφανιαία νόσο.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι γυναίκες με ιστορικό γαλουχίας άνω των δώδεκα μηνών, αθροιστικά καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής τους (δηλαδή είτε δώδεκα μήνες θηλασμού για ένα παιδί είτε συνολικά για δύο για παράδειγμα παιδιά), είχαν 10% λιγότερες πιθανότητες να πάσχουν από υπέρταση στην ηλικία των 63 ετών, 20% λιγότερες πιθανότητες να πάσχουν από διαβήτη, 20% λιγότερο από υπερλιπιδαιμία και 10% λιγότερες πιθανότητες να πάσχουν από στεφανιαία νόσο, συγκρινόμενες με γυναίκες που ποτέ δε θήλασαν. Όσο μεγαλύτερη η διάρκεια της γαλουχίας τόσο καλύτερη η προστασία, δηλαδή υπήρχε δοσο-εξαρτώμενη σχέση του θηλασμού με την προστασία της υγείας της μητέρας δεκαετίες αργότερα.

 Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας είναι εντυπωσιακά. Σε μια άλλη, αγγλική μελέτη του 2007, τρία χρόνια μετά το τέλος της γαλουχίας οι γυναίκες εμφάνιζαν υψηλότερα επίπεδα HDL – της «καλής» - λιποπρωτείνης - σε σύγκριση με όσες δεν θήλασαν. Μια άλλη έρευνα του 2009 κατέδειξε ότι όσες γυναίκες θήλασαν στη ζωή τους για τουλάχιστον δύο χρόνια είχαν μικρότερο κίνδυνο να πάθουν έμφραγμα του μυοκαρδίου σε μέση ή μεγάλη ηλικία.

Πηγή: Schwarz EB et al. Duration of lactation and risk factors for maternal cardiovascular disease. Obstet Gynecol. 2009;113(5):974-82.

Γράφει: Βασίλειος Γ. Σταματάκης, Καθηγητής Βιολογίας, Πτυχιούχος Βιολογίας και Μεταπτυχιακού στη Βιοηθική του Πανεπιστημίου Κρήτης

Οι διοξίνες είναι μια κατηγορία περιβαλλοντικά ανθεκτικών ουσιών που περιέχουν χλώριο. Η χημική ονομασία για τη διοξίνη είναι: 2,3,7,8 τετραχλωρο-διβενζο-παρα-διοξινη (TCDD). Το όνομα «διοξίνες» χρησιμοποιείται συχνά για να χαρακτηρίσει μια οικογένεια «συγγενικών» ουσιών και συγκεκριμένα των δομικά και χημικά σχετιζομένων με διοξίνες πολυχλωριωμένων διβενζο παραγώγων (PCDD) και πολυχλωριωμένων διβενζοφουρανίων (PCDF). Επίσης , ορισμένες ουσίες με παρόμοιες τοξικές ιδιότητες με τις διοξίνες ονομάζονται πολυχλωριωμένα διφαινυλία (PCB) και περιλαμβάνονται επίσης υπό τον όρο «διοξίνες».

Περισσότερες από 400 ουσίες σχετικές με τις διοξίνες έχουν προσδιοριστεί, αλλά μόνο περίπου 30 από αυτές θεωρούνται ότι έχουν σημαντική τοξικότητα, με το TCDD να είναι το πιο τοξικό. Για να υπάρχει ένα μέτρο σύγκρισης της τοξικότητας όλων αυτών των ουσιών, συνήθως εκφράζονται ως ισοδύναμο της πιο τοξικής διοξίνης, η οποία είναι γνωστή και ως «διοξίνη του Σεβέζο» ή TCDD (από ένα περιστατικό ευρείας μόλυνσης στην πόλη Σεβέζο της Ιταλίας το 1976).

Οι διοξίνες γενικά αναφέρονται ως υδρόφοβες και λιπόφιλες ενώσεις. Αυτό σημαίνει ότι όταν οι διοξίνες βρίσκονται στο νερό, δεν μπορούν να διαλυθούν σε αυτό και έτσι σύντομα το εγκαταλείπουν και συσσωρεύονται στα ψάρια, κατά κύριο λόγο στο λίπος αυτών. Κατά αυτόν τον τρόπο, βρίσκοντας «καταφύγιο» στον λιπώδη ιστό, οι τοξικές ουσίες ανεβαίνουν την τροφική αλυσίδα φτάνοντας μέχρι τον άνθρωπο, ενώ αξιοσημείωτο είναι ότι όσο ανέρχονται την πυραμίδα της τροφικής αλυσίδας τόσο αυξάνουν την ποσότητά τους στους μέσα στους οργανισμούς.

Οι διοξίνες είναι κατά κύριο λόγο παραπροϊόντα βιομηχανικών διαδικασιών, μπορεί όμως και να παραχθούν και από φυσικές διαδικασίες, όπως είναι οι εκρήξεις ηφαιστείων και οι δασικές πυρκαγιές. Γενικά, παράγονται κατά την καύση, όταν υπάρχουν υψηλές θερμοκρασίες και χλωριούχες ενώσεις αντιδρούν με οργανική ύλη. Βασικές διεργασίες που οδηγούν στη σύνθεση των διοξινών (ως παραπροϊόν πάντα και όχι απευθείας) είναι η λεύκανση του χαρτοπολτού (χλωρίωση), η τήξη μετάλλων, η ατελής καύση βενζίνης, πετρελαίου, ξύλου, η παραγωγή ζιζανιοκτόνων και φυτοφαρμάκων αλλά και κατά τη διάρκεια δασικών πυρκαγιών που πολύ συχνά, ιδιαίτερα τα καλοκαίρια, μαστίζουν τη χώρα μας.

Ο «εμπλουτισμός» του περιβάλλοντος με την τοξική ουσία πραγματοποιείται κατά κύριο λόγο, μέσω της ανεξέλεγκτης και ατελούς καύσης απορριμμάτων, τόσο των στερεών αποβλήτων όσο και των νοσοκομειακών. Η κύρια αιτία έκλυσης διοξινών στο περιβάλλον από τα καιόμενα απορρίμματα είναι η παρουσία χλωρίου σε αυτά. Η σημαντικότερη πηγή χλωρίου είναι τα γνωστά πλαστικά πολυβινυλοχλωριδίου (PVC). Το υλικό αυτό φτάνει σε αφθονία (χιλιάδες τόνοι) στις χωματερές (νόμιμες και παράνομες), με τη μορφή φιαλών νερού, σωλήνων, καλωδίων μουσαμάδων κλπ.

Για την αποικοδόμηση αυτών των επικίνδυνων υλικών απαιτείται αποτέφρωση σε ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες (850 – 1000 οC), με την τεχνολογία για κάτι τέτοιο να υπάρχει και να εξασφαλίζει καύση αποβλήτων με χαμηλές εκπομπές ρύπων, αλλά πρακτικά σπάνια να χρησιμοποιείται, καθώς είναι σαφώς μικρότερο το κόστος απόρριψης των ρύπων σε μια από τις χιλιάδες ανεξέλεγκτες χωματερές, δίχως φυσικά ίχνος επεξεργασίας. Κατά συνέπεια, ποσότητες διοξινών απαντώνται στην ατμόσφαιρα, στο έδαφος και στο φαγητό, ειδικότερα σε γαλακτοκομικά προϊόντα, κρέας, ψάρι και ζωοτροφές, αλλά σε μικρές ποσότητες και στα φυτά και το νερό.

Οι επιπτώσεις

Ουσίες που εμπεριέχουν διοξίνες, ανήκουν στην κατηγορία των «ανθεκτικών οργανικών ρύπων», οι οποίοι παρουσιάζουν πολύ μεγάλη ανθεκτικότητα στη χημική και βιολογική διάσπαση και, κατά συνέπεια, παραμένουν στο περιβάλλον και συσσωρεύονται στην τροφική αλυσίδα επηρεάζοντας ανθρώπους και ζώα. Η έκθεση του ανθρώπου στις διοξίνες και στις παρόμοιες με τις διοξίνες ουσίες, οφείλεται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 90% στα τρόφιμα. Τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης ευθύνονται σε ποσοστό 80% της συνολικής έκθεσης.

Η μόλυνση των ζώων από διοξίνες οφείλεται κυρίως στις ζωοτροφές. Όπως προαναφέρθηκε, οι διοξίνες είναι λιπόφιλες ενώσεις και συσσωρεύονται κυρίως στον λιπώδη ιστό ζώων και ψαριών, με αποτέλεσμα ο άνθρωπος που καταναλώνει το λίπος από «μολυσμένους » οργανισμούς, να κινδυνεύει από την τοξικότητα των διοξινών. Όταν οι διοξίνες εισέλθουν στο σώμα, παραμένουν για πολύ καιρό, λόγω της χημικής τους σταθερότητας και την ικανότητά τους να απορροφώνται από τον λιπώδη ιστό, όπου και στη συνέχεια αποθηκεύονται στο σώμα μας. Ο μεταβολισμός των διοξινών είναι εξαιρετικά βραδύς καθώς ο χρόνος ημιζωής (χρόνος που χρειάζεται μια ουσία για να μειωθεί στο μισό της αρχικής ποσότητάς της) τους είναι 7 – 11 χρόνια. Να σημειωθεί επίσης ότι οι διοξίνες έχει παρατηρηθεί ότι απελευθερώνονται στο μητρικό γάλα, αλλά και δύνανται να περάσουν μέσω του πλακούντα στο αναπτυσσόμενο έμβρυο.

Οι επιπτώσεις των διοξινών στην υγεία είναι ιδιαίτερα σημαντικές και μπορούν να επιδράσουν σε πολλά και διαφορετικά όργανα και ιστούς του οργανισμού. Φαίνεται πως οι διοξίνες δρουν ως «περιβαλλοντικές ορμόνες», διαπερνώντας την κυτταρική μεμβράνη των κυττάρων, επάγοντας αλλαγές στην φυσιολογική δράση των γονιδίων. Βραχυπρόθεσμη έκθεση ατόμων σε υψηλά επίπεδα των τοξικών ουσιών οδηγεί σε έντονες δερματικές βλάβες και ηπατική δυσλειτουργία. Το πιο γνωστό περιστατικό είναι η επίθεση στον Πρόεδρο της Ουκρανίας, Viktor Yushchenko (2004), του οποίου και το πρόσωπο παραμορφώθηκε λόγω της δράσης της διοξίνης. Μακροπρόθεσμη έκθεση στην ουσία έχει συνδεθεί με βλάβες στο ανοσοποιητικό σύστημα, στην ανάπτυξη του νευρικού και ενδοκρινικού συστήματος, ενώ το 1997 ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας (WHO) χαρακτήρισε την διοξίνη ως ουσία που προκαλεί καρκινογενέσεις στον άνθρωπο.

Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι επιπτώσεις στην υγεία από τις διοξίνες δεν προκαλούνται από μια ορισμένη συγκέντρωση της ουσίας στον οργανισμό και πάνω. Οι τοξικές ουσίες δεν έχουν συσσωρευτική επίδραση παρ'ότι γίνεται προσπάθεια να οριστούν τα minimum αποδεκτά όρια παρουσίας διοξινών στις τροφές ή στον οργανισμό. Ακόμη και απειροελάχιστές συγκεντρώσεις διοξινών (λίγα τρισεκατομμυριοστά του γραμμαρίου) δύνανται να προκαλέσουν ένα ευρύ φάσμα τοξικολογικών επιπτώσεων, συμπεριλαμβανομένων βλαβών σε ανοσοποιητικό και νευρικό σύστημα.

Προστασία

Λόγω της παγκόσμιας παρουσίας διοξινών στο περιβάλλον όλοι οι άνθρωποι έχουν προηγούμενη έκθεση στην τοξική ουσία. Σε μικρές ποσότητες θεωρείται ότι αυτό δεν συνεπάγεται πρόβλημα για τους ανθρώπινους πληθυσμούς (τουλάχιστον θεωρείται ότι στατιστικά είναι λιγότερες οι πιθανότητες βλάβης σε σχέση με υψηλότερες συγκεντρώσεις της διοξίνης ). Η υψηλή τοξικότητα της ουσίας όμως επιβάλλει να γίνουν συντονισμένες προσπάθειας για τον όσο το δυνατόν μεγαλύτερο περιορισμό της έκθεσης των ανθρώπων στις διοξίνες.

Η Επιστημονική Επιτροπή Τροφίμων (SCF), και η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO) όρισαν ως ανεκτό όριο εβδομαδιαίας πρόσληψης για τις διοξίνες τα 14 pg ανά kg σωματικού βάρους, συνεκτιμώντας τα επίπεδα πέρα των οποίων εμφανίζεται η καρκινογόνος δράση αλλά και άλλα επιβλαβή συμπτώματα. Σχετικά με τη μηνιαία πρόσληψη διοξίνης από τον οργανισμό, αυτή καθορίζεται στα 70 πικτογραμμάρια ανά κιλό ανά μήνα, ποσότητα που θεωρείται ότι δεν προκαλεί προβλήματα υγείας στο άτομο.

Η μείωση της ποσότητας των απορριμμάτων και η καλύτερη επεξεργασία αυτών αποτελεί μια πιθανή λύση για τον περιορισμό των διοξινών στο περιβάλλον. Η εξάπλωση και η ανάπτυξη της ανακύκλωσης θα μειώσει κατά πολύ τα απορρίμματα που θα καταλήγουν σε ταφή, η οποία επιβάλλεται να πραγματοποιείται σε ειδικούς χώρους και με ορισμένο τρόπο (ΧΥΤΑ – χώροι υγειονομικής ταφής απορριμμάτων). Η ανεξέλεγκτη καύση σκουπιδιών παραμένει ο πιο αναποτελεσματικός και επικίνδυνος τρόπος αντιμετώπισης. Επίσης, καθώς η πρόσληψη διοξινών στον άνθρωπο συμβαίνει κυρίως από την κατανάλωση ζωικών τροφών, οι ζωοτροφές, και σε ορισμένες περιπτώσεις το έδαφος και ο αέρας, πρέπει να συμπεριληφθούν σε ένα συνολικό πρόγραμμα ελέγχου των διοξινών στην τροφική αλυσίδα που ξεκινά από τις πρώτες ύλες των ζωοτροφών έως τον άνθρωπο. Από το 1976 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας «παρακολουθεί» την παρουσία διοξινών στις τροφές σε πάνω από 70 χώρες με σκοπό να προλάβει τις όποιες δυσάρεστες για τον άνθρωπο συνέπειες.

Είναι πανθομολογούμενο ότι τα παλαιότερα χρόνια οι «διατροφικές κρίσεις» αφορούσαν την έλλειψη τροφής για μέρος του ανθρώπινου πληθυσμού. Δυστυχώς σήμερα, ενώ δεν έχει εξαλείφει το εν λόγω πρόβλημα, γίνονται ολοένα και συχνότερα περιστατικά διάθεσης μολυσμένων τροφών. Στο βωμό του κέρδους, δεν τηρούνται οι απαραίτητες ασφαλιστικές δικλείδες, με συνέπεια να φτάνουν στο ράφι του καταναλωτή αμφιβόλου ποιότητας τροφές. Πλήθος είναι οι περιπτώσεις που εντοπίστηκαν μολυσμένες τροφές που εν συνεχεία ανακλήθηκαν. Ενδεικτικά αναφέρουμε την περίπτωση των Βέλγικων κοτόπουλων το 1997, το Ολλανδικό γάλα το 2004, τα Ιρλανδέζικα χοιρινά το 2008 και το πρόσφατο επεισόδιο με τα γερμανικά χοιρινά στο τέλος του 2010. Φαίνεται ότι για να υπάρχει αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος απαιτείται η λήψη μέτρων στην πηγή των εκπομπών των διοξινών δηλαδή τον αυστηρό έλεγχο των βιομηχανικών διαδικασιών για τη μείωση σχηματισμού των διοξινών.

Οι έλεγχοι και οι επιτηρήσεις των καλών πρακτικών στο επίπεδο της πρωτογενούς παραγωγής, της μεταποίησης, της διανομής και της πώλησης είναι απαραίτητοι για την παραγωγή και κατανάλωση ασφαλών τροφίμων. Όταν υπάρχουν υπόνοιες για περιστατικά μόλυνσης, οι χώρες πρέπει να διαθέτουν σχέδια έκτακτης ανάγκης να εντοπίζουν, να δεσμεύουν και να απομακρύνουν τις ποσότητες των μολυσμένων ζωοτροφών και τροφίμων. Η Διεθνής Επιτροπή του Codex Alimentarius ενέκρινε το 2001 έναν κώδικα ορθής πρακτικής με μέτρα για τη μείωση της μόλυνσης των τροφίμων με χημικά (CAC / RCP 49, 2001), και το 2006 έναν κώδικα ορθής πρακτικής για την πρόληψη και μείωση των διοξινών στη παραγωγή των τροφίμων και των ζωοτροφών(CAC/RCP62,2006)

Εκτός από τις διεθνείς και τις κρατικές προσπάθειες κάθε χώρας για περιορισμό της έκθεσης των ατόμων στις τοξικές ουσίες, ο καθένας από μας έχει τη δυνατότητα με κατάλληλες ενέργειες να αποφύγει, όσο το δυνατόν, την κατανάλωση διοξινών. Όπως προαναφέρθηκε οι διοξίνες συγκεντρώνονται στο λίπος – κατά συνέπεια η αποκοπή του λίπους από το κρέας και η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά είναι μια προστασία έναντι στις τοξικές ουσίες. Επιπροσθέτως, μια διατροφή που θα περιλαμβάνει ποσότητες φρούτων, λαχανικών και δημητριακών συντελεί στην προστασία του οργανισμού. Σε κάθε περίπτωση η μείωση του κινδύνου που μπορεί να επιτύχει ο καθένας ατομικά είναι σχετικά περιορισμένος. Απαιτείται συντονισμένη και παγκόσμια προσπάθεια ελέγχου βιομηχανικών προϊόντων, ζωοτροφών, απορριμμάτων και ανθρώπινων τροφών (είτε από κρεατικά - γαλακτοκομικά, είτε από ψαρικά), έτσι ώστε να περιοριστούν στο ελάχιστο οι κίνδυνοι που προκύπτουν από έκθεση σε τοξικές ουσίες όπως οι διοξίνες.

Βασίλειος Γ. Σταματάκης, Καθηγητής Βιολογίας
Πτυχιούχος Βιολογίας και Μεταπτυχιακού στη Βιοηθική του Πανεπιστημίου Κρήτης

Γράφει: Μαρία Γκέκα, Σε Συνεργασία με το Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Μέχρι σήμερα η επιστημονική έρευνα δεν έχει τεκμηριώσει ότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που παράγεται από τα κινητά τηλέφωνα και τους σταθμούς βάσης είναι επικίνδυνη για την υγεία. Ωστόσο αυτό δε σημαίνει ότι δε μπορεί τα αποτελέσματα να αλλάξουν μετά από κάποια χρόνια. Εξάλλου σε όλες τις επιδημιολογικές μελέτες χρειάζεται να περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα προτού βγουν κάποια ασφαλή συμπεράσματα. Γι' αυτό καλό είναι να περιορίζουμε όσο το δυνατόν τη χρήση του κινητού, παίρνοντας όλες τις συνιστώμενες προφυλάξεις.

Με δεδομένο ότι πολλά είναι τα ερωτήματα που προκύπτουν από την ίδια την τεχνολογία και τις επιδράσεις της, αλλά και ότι γενικότερα στην Ελλάδα υπάρχει ένα σημαντικό έλλειμμα στον τομέα της ενημέρωσης σε θέματα Δημόσιας Υγείας, το «Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας» της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και η «Ελληνική Εταιρία Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας», υπό την επιστημονική καθοδήγηση της Καθηγήτριας Προληπτικής Ιατρικής και Επιδημιολογίας, κας Ελένης Πετρίδου συνέβαλαν στην υλοποίηση ενός κέντρου τεκμηρίωσης και παροχής υπηρεσιών για εξειδικευμένους επιστήμονες: το Ενημερωτικό Πρόγραμμα για τις Ηλεκτρομαγνητικές Ακτινοβολίες «ΕΝΗΓΜΑ» Το πρόγραμμα, λειτουργεί από τον προηγούμενο Ιούλιο και μεταξύ των άλλων, περιλαμβάνει την δημιουργία ιστοσελίδας www.enigma-program.gr, έντυπου υλικού και τη διεξαγωγή ερευνών για την καταγραφή θέσεων και απόψεων συγκεκριμένων ομάδων πληθυσμού.

Με την έναρξη λειτουργίας αυτού προγράμματος, σημαντικοί επιστήμονες όπως, ο κ. Δ. Κουτσούρης, καθηγητής του Εθνικού Μετσοβείου Πολυτεχνείου και υπεύθυνος του εργαστηρίου Βιοϊατρικής Τεχνολογίας -σε σχετική ημερίδα που διοργανώθηκε- έδωσαν σαφείς απαντήσεις και ξεδιάλυναν τους μύθους από την πραγματικότητα σχετικά με το πόση επιβλαβής είναι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που χρησιμοποιεί η κινητή τηλεφωνία.

Μύθοι και Αλήθειες

1. Η ακτινοβολία που εκπέμπουν τα κινητά τηλέφωνα είναι ραδιενεργός, αλλά με χαμηλή ενέργεια;

ΟΧΙ. Υπάρχει σαφής διαχωρισμός του φάσματος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, ανάμεσα σε Ιονίζουσες και Μη Ιονίζουσες ακτινοβολίες. Η εκπεμπόμενη ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία από τα κινητά τηλέφωνα και τους σταθμούς βάσης (περίπου 1-2 GHz) είναι Μη Ιονίζουσα ακτινοβολία, στην περιοχή των ραδιοσυχνοτήτων (100KHz - 300GHz). Αντίθετα, οι Ιονίζουσες ακτινοβολίες έχουν αρκετά υψηλότερη ενέργεια, ικανή να ιονίσει τα μόρια και να διασπάσει χημικούς δεσμούς στα κύτταρα του οργανισμού.

2. Υπάρχουν όρια για την έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία Μη Ιονιζουσών ακτινοβολιών; Πώς προκύπτουν;

Η Διεθνής Επιτροπή Προστασίας από Μη Ιονίζουσες Ακτινοβολίες, ICNIRP, ορίζει όρια ασφαλούς έκθεσης στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, τα οποία αποδέχεται ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Ο προσδιορισμός των αποδεκτών ορίων έκθεσης, βασίζεται στην παραδοχή ότι το κατώφλι του ρυθμού ολόσωμης απορρόφησης ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας για την ανάπτυξη δυσμενών βιολογικών επιδράσεων, λόγω αύξησης της θερμοκρασίας, ισούται με 4W/Kg. Ωστόσο, δεν υπάρχουν ακόμα σαφείς επιστημονικές ενδείξεις για τις πιθανές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία της μακρόχρονης έκθεσης σε χαμηλής έντασης ηλεκτρομαγνητικά πεδία. Διεθνείς Επιστημονικές Επιτροπές είναι αρμόδιες για τη συνεχή παρακολούθηση σχετικών ερευνών με στόχο την αναθεώρηση των ορίων ασφαλούς έκθεσης, υπό το φως νέων επιστημονικών ευρημάτων.

3. Το εξάρτημα "hands free" λειτουργεί σαν κεραία αυξάνοντας την έκθεση στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία;

ΟΧΙ. Παρά κάποιες σχετικές μελέτες που είδαν το φως της δημοσιότητας, το εξάρτημα αποδέσμευσης των χεριών, γνωστό ως "hands free", είναι ένας ιδιαίτερα αποτελεσματικός τρόπος για να μειωθεί στο ελάχιστο η έκθεση στην ακτινοβολία, κατά τη διάρκεια μιας κλήσης. Αρκεί να γίνεται σωστή χρήση του, και να χρησιμοποιούμε το καλώδιο για να απομακρύνουμε το κινητό τηλέφωνο από το σώμα μας.

4. Το ασύρματο εξάρτημα αποδέσμευσης των χεριών "bluetooth" επικοινωνεί με το κινητό τηλέφωνο μέσω HM κυμάτων. Άρα ο εγκέφαλος απορροφά και στις δύο περιπτώσεις παρόμοια ποσά ακτινοβολίας;

ΟΧΙ. Λόγω της πολύ μικρής απόστασης του κινητού τηλεφώνου με το εξάρτημα "bluetooth", η μεταξύ τους επικοινωνία πραγματοποιείται με εξαιρετικά χαμηλή ισχύ σήματος. Η ακτινοβολία που οφείλεται στη λειτουργία του "bluetooth" είναι κατά πολλές φορές υποπολλαπλάσια της ακτινοβολίας που εκπέμπουν τα κινητά τηλέφωνα. Η χρήση λοιπόν των "bluetooth" ενδείκνυται όχι μόνο για την άνεση του ομιλητή, αλλά και ως ένας αποτελεσματικός τρόπος για την ελαχιστοποίηση της ακτινοβολίας.

5. Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στα πεδία που παράγονται από τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας (γραμμές μεταφοράς υψηλής τάσης και υποσταθμούς ηλεκτρικής ενέργειας) και τα πεδία που σχετίζονται με την κινητή τηλεφωνία (κινητά τηλέφωνα και σταθμοί βάσης);

Γύρω από τις γραμμές μεταφοράς ρεύματος Υψηλής Τάσης, δημιουργούνται ηλεκτρομαγνητικά πεδία Εξαιρετικά Χαμηλών Συχνοτήτων (50/60 Hz), που ανήκουν στην περιοχή των Μη Ιονιζουσών ακτινοβολιών. Χαρακτηριστικό των πεδίων αυτών, είναι ότι το μήκος κύματος της ακτινοβολίας ισούται με μερικές χιλιάδες χιλιόμετρα, ώστε πρακτικά να μπορούν να θεωρηθούν το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο ως ασύνδετα μεταξύ τους, και εξετάζονται ξεχωριστά οι επιδράσεις στον άνθρωπο από το κάθε πεδίο. Οι γνωστές επιδράσεις των ηλεκτρικών και μαγνητικών πεδίων στον άνθρωπο οφείλονται στην επαγωγή πεδίων και ρευμάτων στον ανθρώπινο οργανισμό. Παράλληλα, μπορεί να υπάρχουν και έμμεσες επιδράσεις, όπως η εμφάνιση σπινθηρισμών κατά την επαφή με αντικείμενα παρουσία ισχυρών πεδίων.

6. Έχουν δει το φως της δημοσιότητας αρκετές μελέτες που αναφέρουν θέρμανση της περιοχής του εγκεφάλου κατά τη χρήση του κινητού. Αυτό δεν είναι απόδειξη ότι η χρήση κινητού τηλεφώνου είναι επιβλαβής για την υγεία;

ΟΧΙ. Είναι αλήθεια, ότι η χρήση κινητού τηλεφώνου, μπορεί να επιφέρει τοπική αύξηση της θερμοκρασίας του εγκεφάλου, ωστόσο είναι σε αρκετά χαμηλά επίπεδα και δεν επιφέρει περαιτέρω βιολογικές επιπτώσεις στον οργανισμό. Ο ανθρώπινος οργανισμός έχει θερμορυθμιστικούς μηχανισμούς, που μέσω της ροής του αίματος μπορούν σχετικά γρήγορα να αντισταθμίζουν την τοπική αύξηση της θερμοκρασίας όπως γίνεται και με άλλες επιδράσεις του εξωτερικού περιβάλλοντος στον ανθρώπινο οργανισμό.

7. Όσο αυξάνεται ο αριθμός των σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας, η Η/Μ ακτινοβολία αυξάνεται;

ΟΧΙ, κάθε σταθμός βάσης (κεραία), καλύπτει μια συγκεκριμένη περιοχή (κυψέλες ραδιοκάλυψης). Όσο μεγαλύτερη είναι η περιοχή αυτή, τόσο πιο ισχυρό σήμα εκπέμπει ο σταθμός βάσης, ώστε να είναι δυνατή η επικοινωνία και σε απομακρυσμένα σημεία. Όσο αυξάνεται ο αριθμός των κεραιών, μικραίνει η περιοχή που αντιστοιχεί σε κάθε κεραία, με αποτέλεσμα αυτή να εκπέμπει σε χαμηλότερη ισχύ. Γενικά, όσο πιο κοντά βρισκόμαστε σε ένα σταθμό βάσης κατά τη λειτουργία του κινητού μας τηλεφώνου, τόσο χαμηλότερη είναι η ισχύς του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου.

8. Υπάρχουν μελέτες που αναφέρουν αυξημένο κίνδυνο για ανάπτυξη παιδικής λευχαιμίας. Αυτό σημαίνει ότι τα κινητά τηλέφωνα ή οι κεραίες μπορεί να προκαλέσουν λευχαιμία;

ΟΧΙ. Είναι γεγονός ότι υπάρχουν επιδημιολογικές μελέτες που αναφέρουν ελαφρά αυξημένη συσχέτιση της παιδικής λευχαιμίας με την έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία Εξαιρετικά Χαμηλών Συχνοτήτων (50/60 Hz), που συνδέονται κυρίως με τη μεταφορά ρεύματος Υψηλής Τάσης. Τα κινητά τηλέφωνα και οι σταθμοί βάσης αυτών, λειτουργούν στην περιοχή των ραδιοσυχνοτήτων (στην Ελλάδα λειτουργούν στις συχνότητες 900MHz, 1800MHz και 2100MHz). Στις υψηλότερες αυτές συχνότητες, μειώνεται το ποσοστό της απορροφούμενης ακτινοβολίας από τους βιολογικούς ιστούς, ενώ η κύρια επίδραση της ΗΜ ακτινοβολίας είναι η αύξηση της θερμοκρασίας του ιστού.

9. Είναι ασφαλές να επικοινωνούμε μέσω κινητού τηλεφώνου ενώ οδηγούμε, χρησιμοποιώντας κάποιο εξάρτημα hands free;

ΟΧΙ. Έρευνες δείχνουν ότι όταν η οδήγηση συνδυάζεται με δραστηριότητες όπως το να μιλά κανείς στο κινητό του τηλέφωνο, μειώνεται η ικανότητα του ατόμου να ελέγχει οπτικά το περιβάλλον του, ενώ ταυτόχρονα οι ικανότητες του οδηγού επηρεάζονται καθώς οι αντιδράσεις του γίνονται βραδύτερες και η ακρίβειά τους μειώνεται. Είναι χαρακτηριστικό ότι μελέτες έχουν αποδείξει ότι οι αντιδράσεις ενός οδηγού που μιλά στο κινητό του προσομοιάζονται συγκρίσιμα με αυτές του μεθυσμένου οδηγού.

10. Τα κινητά τηλέφωνα επηρεάζουν την ακοή;

Οι έρευνες που μελετούν τις επιδράσεις της κινητής τηλεφωνίας στην ακοή συνηγορούν στο ότι δε φαίνεται να υπάρχει σημαντικός κίνδυνος για τον άνθρωπο σε βραχυχρόνια ή μακροχρόνια χρήση. Σε μακροχρόνια χρήση έχει αναφερθεί σε μελέτες μείωση της ακουστικής οξύτητας σε συστηματικούς χρήστες κινητών (ομιλία στο τηλέφωνο > 2ώρες ημερησίως), στο αυτί που κυρίως χρησιμοποιούν το κινητό σε σχέση με το άλλο, χωρίς ωστόσο να τεκμηριώνεται ότι κάτι τέτοιο είναι αποτέλεσμα έκθεσης σε ραδιοκύματα του τηλεφώνου ή βλάβη που οφείλεται σε επίδραση από τον ήχο του ακουστικού του τηλεφώνου. Οι μελέτες αυτές, όμως, αφορούν και αναφέρονται σε μικρό δείγμα και δεν επιτρέπουν ασφαλή διεξαγωγή συμπερασμάτων.

11. Μπορούν τα κινητά να προκαλούν πονοκέφαλο;

Υπάρχουν επιδημιολογικές μελέτες που αναφέρουν συσχέτιση της χρήσης κινητών με εμφάνιση μη ειδικών συμπτωμάτων (πονοκεφάλους, αίσθημα κακουχίας, διαταραχές στον ύπνο, δυσκολία στη συγκέντρωση, εξάψεις κ.λπ.), που βασίζονται σε αναφορές κάποιων ατόμων. Όμως έχουν διατυπωθεί πολλές ενστάσεις για το αν όντως υπάρχει μια τέτοια συσχέτιση. Συγκεκριμένα, από τα ψυχολογικά τεστ, που πραγματοποιήθηκαν ανάμεσα σε άτομα που ανέφεραν τέτοια συμπτώματα, και από την σύγχρονη διενέργεια πειραμάτων ελεγχόμενης έκθεσης αυτών των ατόμων σε ραδιοσυχνότητες κινητής τηλεφωνίας, προκύπτει ότι η αναφορά αυτών των συμπτωμάτων δε σχετίζεται με την έκθεση στις ραδιοσυχνότητες κινητών τηλεφώνων και συνεπώς δεν τεκμηριώνεται η άποψη ότι είναι δυνατόν μια τέτοια έκθεση να επάγει συμπτώματα σαν αυτά που αναφέρθηκαν. Παρόλα αυτά η διερεύνηση της φύσης μιας τέτοιας συμπτωματολογίας χρειάζεται περισσότερη έρευνα.

12. Πόσο επικίνδυνες είναι οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας; Πρέπει να απομακρυνθούν από την πόλη;

Όλοι γνωρίζουμε τις διάφορες κινήσεις εκ μέρους των πολιτών για να απομακρυνθούν κεραίες που βρίσκονται μέσα στον αστικό ιστό, ιδίως αυτές που βρίσκονται κοντά σε σχολείο. Το ωραίο είναι ότι όλοι είμαστε σίγουροι ότι πράττουμε το σωστό. Το ακόμη ωραιότερο είναι ότι ο εξοβελισμός των κεραιών εκτός των κατοικημένων περιοχών όχι μόνο δεν οδηγεί σε μείωση της ακτινοβολίας που τελικά απορροφάται από τους ιστούς μας, αλλά πολύ απλά, σε αύξηση. Απίστευτο;

13. Τα κινητά τηλέφωνα επηρεάζουν τη σωματική και πνευματική ανάπτυξη των παιδιών;

Μέχρι στιγμής τα κινητά τηλέφωνα δε φαίνεται να επηρεάζουν τη σωματική ανάπτυξη των παιδιών, σύμφωνα με πειραματικές και επιδημιολογικές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί. Ομοίως δε φαίνεται να ασκούν κάποια επίδραση σε νοητικές και γνωσιακές λειτουργίες. Όμως τα κινητά τηλέφωνα επηρεάζουν τις διαπροσωπικές σχέσεις των παιδιών στην καθημερινή ζωή τους, με πιθανό αντίκτυπο στη φιλία και την ψυχολογία τους, θέμα το οποίο είναι αντικείμενο έρευνας από κοινωνικούς επιστήμονες σε όλο τον κόσμο. Βέβαια, αυτό εντάσσεται στο γενικότερο τρόπο ζωής των εφήβων και των νέων ανθρώπων.

14. Τα κινητά τηλέφωνα προκαλούν καρκίνο;

Τα τελευταία χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί πολλές μελέτες με στόχο να διερευνήσουν την πιθανότητα η χρήση κινητής τηλεφωνίας να σχετίζεται με την αύξηση της επίπτωσης ορισμένων μορφών καρκίνου. Μέχρι στιγμής δε φαίνεται να προκύπτουν επαρκή επιστημονικά στοιχεία που να συνηγορούν σε έναν τέτοιο ισχυρισμό. Η Διεθνής Επιτροπή για την Προστασία από Μη Ιοντίζουσες Ακτινοβολίες (ICNIRP) και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) αναφέρουν ότι δε στοιχειοθετείται με τα υπάρχοντα δεδομένα ένας τέτοιος κίνδυνος.

15. Τα κινητά επηρεάζουν τη λειτουργία των βηματοδοτών;

Πειραματικές μελέτες τόσο in vitro όσο και in vivo δείχνουν ότι αν τηρούνται οι οδηγίες του κατασκευαστή του βηματοδότη και κάποιοι γενικοί κανόνες ασφαλούς πρακτικής (πχ. να τηρείται μια ορισμένη απόσταση του κινητού από το βηματοδότη, να μην κρατείται το κινητό στην τσέπη κοντά στη συσκευή κλπ) δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος αλληλεπίδρασης. Στην περίπτωση που υπάρξει αλληλεπίδραση, αυτή δεν είναι μόνιμη και παύει όταν απομακρυνθεί το κινητό, οπότε ο βηματοδότης λειτουργεί κανονικά.

Kι όμως, ιδού η εξήγηση

Το κινητό τηλέφωνο είναι ταυτόχρονα δέκτης που δέχεται το σήμα από την κεραία που βρίσκεται πλησιέστερα, αλλά και πομπός που στέλνει σήμα στην κεραία αυτή. Το πολύ σημαντικό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι το κινητό λειτουργεί με μεταβλητή ισχύ. Αν η κεραία δεν είναι κοντά, άρα η ένταση του σήματος είναι χαμηλή, το κινητό ανεβάζει την ισχύ στην οποία λειτουργεί. Αν η κεραία είναι κοντά, το κινητό αντιλαμβάνεται το ισχυρό σήμα και χαμηλώνει την ισχύ λειτουργίας του σε επίπεδο πολύ χαμηλότερο.

Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι καλύτερα να είμαστε κοντά σε κεραία παρά μακριά. Και αυτό επειδή, το κινητό το χρησιμοποιούμε κολλημένο στο αυτί μας, οπότε μεγιστοποιούμε και την απορρόφηση ακτινοβολίας από την περιοχή αυτή του εγκεφάλου. Γι' αυτό είναι καλό να χρησιμοποιούμε το λεγόμενο «hands free», γιατί μειώνουμε σημαντικά το πρόβλημα. Προτιμούμε λοιπόν να έχουμε πυκνό δίκτυο κεραιών που διαμορφώνουν ομαλή κατανομή σήματος, επαρκούς ισχύος. Αν το σήμα δεν είναι επαρκές, καλό είναι να αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε το κινητό, π.χ., σε υπόγεια ή μέσα σε ανελκυστήρες όπου η ένταση του σήματος της κεραίας πέφτει πολύ χαμηλά.

Όταν βλέπετε ότι το κινητό σας «πιάνει και δεν πιάνει», όταν δηλαδή καταφέρνετε να μιλάτε οριακά και συνήθως με διακοπές, καλύτερα κλείστε το και μιλήστε αργότερα, όταν βρεθείτε σε περιοχή με ισχυρότερο σήμα.

Εν κατακλείδι, το χαμηλό σήμα που μπορεί να έχουμε επειδή καταφέραμε με αγώνες να διώξουμε την «κακή» κεραία σημαίνει απλώς ότι αυτό που καταφέραμε είναι να καταδικάσουμε τους χρήστες κινητών να έχουν το κινητό στο αυτί στη μέγιστη ισχύ λειτουργίας και άρα να δέχονται πολύ περισσότερη ακτινοβολία. Ακόμη, με την απομάκρυνση κάποιων κεραιών από τον αστικό ιστό, θα έχουμε αυξημένη ισχύ για τις εναπομένουσες. Άρα φορτώνουμε τους διαμένοντες στην περιοχή τους με αυξημένη δόση ακτινοβολίας.

Χρειάζεται επαγρύπνηση!

Παρά το γεγονός ότι μέχρι σήμερα η επιστημονική έρευνα δεν τεκμηρίωσε ότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία λόγω κινητών τηλεφώνων και σταθμών βάσης, προκαλεί ασθένειες, εντούτοις επιβάλλονται προφυλάξεις:

Από: Special report - EWG (Environmental Working Group)

Με το τέλος του καλοκαιριού ξεκινά η αγορά σχολικών ειδών. Είναι μια ευκαιρία για αναζήτηση ασφαλέστερων προϊόντων για τα παιδιά. Τα καλά νέα είναι ότι αφιερώνοντας λίγο χρόνο και προσοχή, είναι εφικτό να δημιουργήσετε ένα σακίδιο γεμάτο με μη τοξικά σχολικά είδη.
Φέτος, σκεφτείτε οικολογικότερα όταν αγοράζετε αυτά τα είδη:

1.  Υλικά καλλιτεχνικών κατασκευών.  Πολλά περιέχουν τοξικές χημικές ουσίες και δεν είναι κατάλληλα για παιδιά - ειδικά για τα πολύ νεαρά παιδιά. Δώστε ιδιαίτερη προσοχή σε αυτά: οι βαφές πρέπει να είναι με βάση το νερό για την αποφυγή διαλυτών και χρωματισμένα με φυσικές χρωστικές ύλες, χωρίς μέταλλα. Μην αγοράζετε πολυμερή πυλό που μένει μαλακός σε θερμοκρασία δωματίου ή μπορεί να σκληρύνει σε οικιακό φούρνο - είναι κατασκευασμένος από PVC (πολυβινυλοχλωρίδιο) και συχνά περιέχει φθαλικές ενώσεις. Προτιμήστε αντί για αυτό να παρασκευάσετε δικό σας «πηλό» έξω από τα κοινά συστατικά.
Σημείωση: Η ετικέτα που αναφέρει "Σύμφωνο με προδιαγραφές ASTM D-4236" είναι απλά μια σήμανση του προϊόντος που απαιτείται, αλλά δεν σημαίνει ότι είναι απαραίτητα ασφαλές.
2.  Πλύσιμο των χεριών.  Επιλέξτε απολυμαντικά με αιθανόλη (αιθυλική αλκοόλη), αλλά χωρίς αρωματικές ουσίες, και υγρά σαπούνια χεριών χωρίς triclosan, τρικλοκαρβάνη ή άρωμα. Και να θυμάστε: Το απλό σαπούνι και νερό, είναι συχνά εξίσου αποτελεσματικό!
3.  Σακίδια.  Αν ήρθε η ώρα για νέο σακίδιο, ψάξτε για τις φυσικές ίνες και απορρίψτε εκείνα που έχουν κατασκευαστεί από PVC. Εάν δεν επιλέξετε φυσικές ίνες, ο πολυεστέρας και το νάιλον είναι καλύτερα από το PVC. (Ελέγξτε την ετικέτα για τον αριθμό 3, το σύμβολο για το PVC, ή αναζητήστε την ένδειξη «όχι PVC» στην ετικέτα.) Οι ετικέτες δεν αναφέρουν πάντα τα υλικά, οπότε ίσως χρειαστεί να επικοινωνήσετε με τους κατασκευαστές ή να επισκεφτείτε τις ιστοσελίδες τους.
4.  Δοχεία φαγητού.  Επειδή περιέχουν τρόφιμα, είναι ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός τα δοχεία φαγητού να είναι από μη τοξικά υλικά που δεν περιέχουν βαφή με μόλυβδο, PVC, BPA και αντιμικροβιακές χημικές ουσίες. Ορισμένες επιλογές είναι οι εξής: τσάντες τροφίμων από βαμβάκι, πλαστικά χωρίς BPA ή άβαφα ανοξείδωτα δοχεία. Επαναχρησιμοποιείτε σκεύη από το σπίτι και αποθηκεύετε τρόφιμα σε επαναχρησιμοποιήσιμες συσκευασίες, αντί αυτές της μιας χρήσης (όπως ελαφριά ανοξείδωτα δοχεία ή πλαστικά με αριθμούς 1, 2, 4 ή 5).
5.  Μπουκάλια.  Αφήστε το εμφιαλωμένο νερό του εμπορίου είναι ακριβό, δημιουργεί απορρίμματα και η ποιότητα του νερού δεν είναι απαραιτήτως καλύτερη από αυτή του νερού της βρύσης. Αντ 'αυτού, δώστε στο παιδί σας στο σχολείο φιλτραρισμένο νερό και άλλα ποτά σε επαναχρησιμοποιήσιμη φιάλη που κατασκευάζεται από πλαστικό χωρίς BPA, αλουμίνιο χωρίς BPA ή ανοξείδωτο χάλυβα.
6.  Μαρκαδόροι.  Τα κοινά κραγιόνια συχνά περιέχουν παραφίνη, η οποία παράγεται από το πετρέλαιο. Ψάξτε για εναλλακτικές λύσεις όπως η σόγια και το κερί. Μην αγοράζετε μαρκαδόρους που στεγνώνουν αμέσως και ανεξίτηλους, που περιέχουν διαλύτες. Να είστε επιφυλακτικοί με το πλαστικό περίβλημα στα κραγιόνια ή τους αρωματικούς μαρκαδόρους – οι μυρωδιές ενθαρρύνουν τα παιδιά να τους μυρίσουν- καθώς οι χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στααρώματα δεν περιλαμβάνονται στην ετικέτα.
7.  Μολύβια και στυλό . Διαλέξτε απλά ξύλινα μολύβια (όπου δεν υπάρχει χρώμα ή γυαλιστερό επίχρισμα) κατασκευασμένα από ανακυκλωμένη ξυλεία ή ανακυκλωμένη εφημερίδα. Αποφύγετε τα αρωματικά. Προσπαθήστε να χρησιμοποιείτε ανακυκλωμένο στυλό διαρκείας.
8.  Σημειωματάρια και κλασέρ.  Αποφύγετε τα πλαστικά καλύμματα για κλασέρ και τα σπιράλ σημειωματάρια. Είναι συνήθως κατασκευασμένα από PVC (πλαστικό με αριθμό 3). Επιλέξτε ανακυκλωμένο χαρτόνι ή φυσικές ίνες αντ 'αυτού, ή αναζητήστε την ένδειξη «όχι PVC» στην ετικέτα.
9.  Προϊόντα χαρτιού.  Ψάξτε για ανακυκλωμένο χαρτί, φτιαγμένο από ανακύκλωση τουλάχιστον 30% που δεν είναι λευκασμένο με χλώριο. Ή ψάξτε για χαρτί που κατασκευάζεται από εναλλακτικές ίνες ή υλικά από δάση με βιώσιμη διαχείριση. Επιλέξτε 100% ανακυκλωμένα χαρτομάντιλα και χαρτοπετσέτες χωρίς λεύκανση με χλώριο. Αποφύγετε την προσθήκη λοσιόν, αρωμάτων και χρωμάτων.
10.  Κόλλα.  Προσπαθήστε να ελαχιστοποιείτε την έκθεση των παιδιών σε πολύ ανθεκτικά ή στιγμιαία συγκολλητικά, και την "σούπερ" κόλλα. Περιέχουν τοξικά διαλυτικά. Οι κόλλες με βάση το νερό είναι ασφαλέστερες αν και οι περισσότερες είναι κατασκευασμένες από πετροχημικά. Καλύτερη επιλογή είναι τα ραβδιά κόλλας. Τα παιδιά δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούν βενζινόκολλα.
11.  Κινητά τηλέφωνα.  Πολλά παιδιά έχουν κινητά τηλέφωνα. Αν επιλέξετε την αγορά ενός νέου τηλεφώνου, επιλέξτε ένα με χαμηλότερη ακτινοβολία (τιμή "SAR"). Διδάξτε στο παιδί σας ότι όταν δεν το χρησιμοποιεί, θα πρέπει να το απενεργοποιεί και να το αποθηκεύει σε σακίδιο πλάτης, ή κάπου αλλού μακριά από το σώμα, και ότι είναι προτιμότερο να στέλνει μήνυμα αντί να μιλά.

Τα τελευταία χρόνια, τα προβιοτικά βακτήρια, έχουν γίνει αντικείμενο διεθνούς μελέτης, για την διερεύνηση πιθανών ευεργετικών επιδράσεων στην υγεία του ανθρώπου. Πιθανά ευεργετικά οφέλη κάποιων προβιοτικών στην υγεία των ανθρώπων περιλαμβάνουν: δυσανεξία στην λακτόζη, διάρροια, γαστρεντερίτιδα, φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, καρκίνος του παχέος εντέρου, μόλυνση από το Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, λοιμώξεις του αναπνευστικού, λοιμώξεις ουροποιητικού, ρευματική νόσο, αλλεργίες όπως η αλλεργική ρινίτιδα, οι υπερλιπιδαιμίες και διάφοροι ηπατικοί νόσοι. Η έρευνα για τα ευεργετικά οφέλη των προβιοτικών συνεχίζεται με εντατικούς ρυθμούς, μιας και τα επιστημονικά δεδομένα που υπάρχουν αφορούν μόνο συγκεκριμένα στελέχη βακτηρίων που έχουν μελετηθεί, και δεν αφορά στο σύνολο των προβιοτικών. Τα προβιοτικά έχουν κάνει έντονη την εμφάνιση και παρουσία τους στην αγορά, σε καταστήματα υγιεινής διατροφής και σουπερμάρκετ, με την μορφή κάψουλας ή συμπληρωμάτων τροφίμων, κυρίως στα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Τι είναι τα Προβιοτικά;

• Να μην είναι τοξικός
• Να μην είναι παθογόνος
• Να παράγει αντιμικροβιακές ουσίες
• Να ανταγωνίζεται τα παθογόνα βακτήρια
• Να είναι ανθεκτικό στις γαστρικές και χολικές εκκρίσεις
• Να διατηρεί σταθερά τα επιθυμητά χαρακτηριστικά του κατά την επεξεργασία, αποθήκευση και διανομή
• Να ασκεί αποδεδειγμένα ευεργετική δράση στην υγεία
• Να είναι παρόν με τη μορφή ζωντανών κυττάρων σε μεγάλες ποσότητες πριν την πρόσληψη

Ποιός είναι ο μηχανισμός δράσης των προβιοτικών;

Ο μηχανισμός που τα προβιοτικά δρουν και επιτυγχάνουν την διατήρηση της ωφέλιμης μικροχλωρίδας δεν είναι πλήρως αποσαφηνισμένος. Παρόλα αυτά αναφέρεται ότι επηρεάζουν την λειτουργικότητα του εντερικού σωλήνα σε τρία διαφορετικά επίπεδα επιδρώντας α) στο εντερικό περιβάλλον ασκώντας αντιμικροβιακή δράση β) στην λειτουργία του επιθηλιακού και βλεννογόνου φραγμού και γ) στο ανοσοποιητικό σύστημα.

Αναλυτικότερα ο μηχανισμός δράσης των προβιοτικών περιλαμβάνει:

1. Αντιμικροβιακή δράση

• Μείωση του φυσιολογικού PH
• Έκκριση αντιμικροβιακών πεπτιδίων
• Αναστολή βακτηριακού επικοισμού
• Φραγή βακτηριακής προσκόλλησης στα επιθηλιακά κύτταρα

2. Ενίσχυση εντερικού φραγμού

• Αύξηση παραγωγής βλέννας
• Ενίσχυση ακεραιότητας φραγμού

3. Ανοσολογική-ανοσοτροποποιητική δράση

• Έμφυτη και επίκτητη ανοσολογική απάντηση
• Αντιγονική ανοχή

Οφέλη στην Υγεία

Έρευνες για τα προβιοτικά γίνονται πολλές τα τελευταία χρόνια, χωρίς όμως να έχει προσδιοριστεί ακριβώς η δράση τους. Ορισμένα από τα οφέλη των προβιοτικών είναι:

• Μικρότερη συχνότητα και διάρκεια διάρροιας με αντιβιοτικά. Η συχνή χρήση αντιβιοτικών σκοτώνει τη μικροχλωρίδα του εντέρου, επιτρέποντας την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών. Σύμφωνα με μελέτη η κατανάλωση γιαουρτιού εμπλουτισμένο με Lactobacillus GG απέδειξε ότι μπορεί να προφυλάξει από την διάρροια που προκαλείται από την χρήση αντιβιοτικών σε ενήλικες. Όσον αφορά τα παιδιά (ηλικίας 6–36 μηνών) διαπιστώθηκε ότι η ομάδα που έπαιρνε προβιοτικά (Bifidobacterium lactis και Streptococcus thermophilus) εμφάνισε διάρροια σε σημαντικά μικρότερο ποσοστό (16%) από την ομάδα ελέγχου (31%).
• Μόλυνση από ροταϊό. Ο ροταϊός αποτελεί τη συχνότερη αιτία λοιμώδους διάρροιας σε παιδιά κάτω των 2 ετών σε παγκόσμιο επίπεδο. Αρκετοί παιδίατροι περιλαμβάνουν τα προβιοτικά στην θεραπευτική τους φαρέτρα για τη διάρροια στα νεογέννητα, βρέφη και παιδιά. Οι μέχρι σήμερα μελέτες καταδεικνύουν τη θετική συμβολή των προβιοτικών κατά της οξείας διάρροιας, της διάρροιας λοιμώδους αιτιολογίας και της δευτερογενούς διάρροιας από τη χορήγηση αντιβιοτικών.
• Διάρροια των ταξιδιωτών. Η διάρροια των ταξιδιωτών προκύπτει από την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων, νερού ή ποτών. Ελεγχόμενες μελέτες έχουν δείξει ότι το ποσοστό προσβολής της διάρροια των ταξιδιωτών μπορεί να μειωθεί μέχρι και 40% με την προφυλακτική χορήγηση αντιβιοτικών. Αντίθετα, μελέτες που πραγματοποιήθηκαν με τη χρήση προβιοτικών, όπως Lactobacillus GG και Saccharomyces boulardii, δεν έδειξαν θετικά αποτελέσματα.
• Μείωση της δυσανοχής στην λακτόζη. Τα προβιοτικά έχει αποδειχτεί να βελτιώνουν την πέψη και απορρόφηση της λακτόζης, μειώνοντας τα συμπτώματα τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά. Στα παιδιά, τα συμπτώματα της δυσανοχής στην λακτόζη περιλαμβάνουν οξεία διάρροια και άπεπτα σάκχαρα στα κόπρανα, ενώ στους ενήλικες τα συμπτώματα είναι πιο ήπια και περιλαμβάνουν κοιλιακό άλγος, κράμπες και αίσθημα μετεωρισμού. Σύμφωνα με έρευνα, η κατανάλωση γιαουρτιού φάνηκε να βελτιώνει σημαντικά την απορρόφηση της λακτόζης σε ασθενείς με ανεπάρκεια στην λακτάση. 
• Μείωση του κινδύνου από μόλυνση του H.pylori. Το βακτήριο γνωστό ως Ελικοβακτήριο του πυλωρού μπορεί να προκαλέσει γαστρίτιδα, γαστρικά έλκη και, στη χειρότερη περίπτωση, καρκίνο στον άνθρωπο. Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε φάνηκε ότι συγκεκριμένα στελέχη Λακτοβακίλων μείωσαν τον αριθμό των Ελικοβακτηρίων του πυλωρού και των στελεχών της Σαλμονέλας Typhimurium σε ποντίκια.
• Ανακούφιση από ελκώδη κολίτιδα και Νόσο του Crohn. Τα προβιοτικά βοηθούν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, μειώνουν τη φλεγμονή, συνεπώς είναι ωφέλιμα σε περιπτώσεις φλεγμονώδων νόσων του εντέρου (όπως είναι η νόσος του Crohn).
• Mείωση αλλεργικών συμπτωμάτων. Η χρήση των κατάλληλων μικροβιακών παραγόντων στην αποτελεσματική αλλαγή της εντερικής μικροχλωρίδας μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο αλλεργικών αντιδράσεων.
• Πρόληψη καρκίνου. Τα προβιοτικά φαίνεται ότι μπορούν να προστατέψουν από την καρκινογένεση και κυρίως από την εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου.
• Μείωση των συγκεντρώσεων CHOL και TG στο πλάσμα

Πηγές τροφίμων με προβιοτικά

Σήμερα, στην παγκόσμια αγορά, κυκλοφορούν περισσότερα από 70 προϊόντα στα οποία έχουν προστεθεί μπιφιντοβακτήρια και άλλες καλλιέργειες προβιοτικών βακτηρίων. Τα προϊόντα αυτά περιλαμβάνουν εκτός από το γάλα, το τυρί και το γιαούρτι, προϊόντα όπως ξινόγαλα, μπισκότα, κατεψυγμένα επιδόρπια, χυμούς, κρέμες, γλυκίσματα χαμηλών θερμίδων. Από την άλλη πλευρά, τα προϊόντα που είναι φορείς λακτοβακίλλων είναι το κεφίρ, οι ελιές, τα λουκάνικα και το τουρσί.

Φαρμακευτικά Σκευάσματα με προβιοτικά

Στην αγορά, υπάρχει μια τεράστια ποικιλία σκευασμάτων που περιέχουν προβιοτικά και κυκλοφορούν είτε με την μορφή κάψουλας, ταμπλέτας είτε με την μορφή διαλύματος. Στα σκευάσματα αυτά μπορεί να συνυπάρχουν καταβολικά μεταβολικά ένζυμα, μέταλλα, ιχνοστοιχεία, αντιοξειδωτικά ένζυμα, φρουτοολισακχαρίτες καθώς και αντιβιοτικά. Η ειδική σύσταση του κάθε σκευάσματος το καθιστά κατάλληλο για κάποια ηλικία και κλινική κατάσταση ενώ τα περισσότερα από αυτά χρησιμοποιούνται κυρίως στην θεραπεία γαστρεντερικών νοσημάτων. Οι κάψουλες είναι περισσότερο διαδεδομένες, λόγω της ευκολίας στη χρήση τους, της μεγαλύτερης γκάμας προϊόντων, και της καλύτερης προστασίας του περιεχομένου, ωστόσο τα προβιοτικά σε σκόνη μπορούν να χρησιμοποιηθούν από παιδιά και ανθρώπους που δεν μπορούν να καταπιούν κάψουλες, ενώ τα προβιοτικά προϊόντα σε μορφή διαλύματος έχουν μακρύτερη ημερομηνία λήξης, όμως έχουν το μειονέκτημα ότι χρειάζονται συνεχώς ψύξη.

Το πλεονέκτημα των συγκεκριμένων συμπληρωμάτων διατροφής είναι ότι προσφέρουν προβιοτικά σε συγκεκριμένες ποσότητες και με ποικιλία διαφορετικών προβιοτικών που εξυπηρετούν διαφορετικές ανάγκες. Η επιλογή του ιδανικότερου προβιοτικού συμπληρώματος διατροφής θα πρέπει να βασίζεται, τόσο στην περιεκτικότητά του σε φιλικά βακτήρια και την ανθεκτικότητα του προβιοτικού, όσο και στην καταλληλότητά του για κάθε περίσταση, μιας και δεν έχουν όλα τα στελέχη τις ίδιες δράσεις. Το μεγαλύτερο μειονέκτημα, ωστόσο, είναι ότι οι εταιρείες που τα παρασκευάζουν προσθέτουν συντηρητικά για να διατηρήσουν τη γεύση ή την υφή τους.

Συμπερασματικά, ιδιαίτερα ενθαρρυντικά είναι τα αποτελέσματα πολλών ερευνών, όσον αφορά τη χρήση προβιοτικών στην πρόληψη και την αντιμετώπιση ποικίλων νοσημάτων. Το μέλλον των προβιοτικών τροφίμων είναι μεγάλο αφού παράγοντες όπως το στρες, ο σύγχρονος τρόπος ζωής, η χρήση αντιβιοτικών, οι αλλεργίες κ.α αλλοιώνουν την ισορροπία της εντερικής χλωρίδας καθιστώντας τα συγκεκριμένα προϊόντα αναγκαία σε όλους μας.

Γράφει ο Δρ Γεώργιος Ζακυνθινός
Αναπλ. Καθηγητής Ανώτατου Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Καλαμάτας
Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων

Ο ζεόλιθος είναι ένα φυσικό ένυδρο αργιλοπυριτικό υλικό που έχει ευεργετικές ιδιότητες για τον ανθρώπινο οργανισμό. Έχει την ικανότητα να δεσμεύει άλλα στοιχεία και ακόμη ολόκληρες ενώσεις έως και το τριάντα τις εκατό του βάρους του. Είναι ένα από τα λίγα αρνητικά φορτισμένα ορυκτά στη φύση και αρκετά σταθερό θερμικά έως τους 600o C. Η ιδιότητα της δέσμευσης άλλων μορίων αλλά και η χημική του σύνθεση μπορούν να αιτιολογήσουν γιατί οι ερευνητές που έχουν ασχοληθεί μαζί του έχουν βρει μια σειρά από ευεργετικές συμπεριφορές. Στις ΗΠΑ περιλαμβάνεται από τον FDA τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων στην λίστα των Γενικώς Αναγνωρισμένων ως Ασφαλών (GRAS) και θεωρείται ότι είναι «γενικώς ασφαλές».

Σύμφωνα με τα βιβλιογραφικά δεδομένα, πλούσια πηγή εξαιρετικού ζεόλιθου είναι όλη η περιοχή της Θράκης, η καθαρότητα του οποίου αγγίζει το 95%, που τον κατατάσσει στην κορυφαία ποιότητα παγκοσμίως. Σύμφωνα με έρευνες, ο ζεόλιθος μπορεί να βρει αρκετές εφαρμογές και κυρίως, έπειτα από κατάλληλη επεξεργασία, σαν φυσικό συμπλήρωμα διατροφής. Η συνήθης περιεκτικότητα του είναι: πυρίτιο έως 68%, αργίλιο έως 11%. κάλιο έως 4%, ασβέστιο έως 1% και σε μικρότερα ποσοστά μαγνήσιο, σίδηρο και μαγγάνιο, σε μορφή οξειδίων.

Ένα φυσικό προϊόν με πολλές υποσχέσεις χάρη στη μοναδική του κρυσταλλική δομή, όπου αντιγράφει την δομή ενός «τυπικού κυττάρου με τεράστια χυμοτόπια» που παγιδεύουν μέταλλα και οργανικές ενώσεις τις οποίες αποσύρει με ασφάλεια από το σώμα. Μπορεί να λειτουργήσει ως ένας φυσικός αποτοξινωτής του οργανισμού μας. Οι επιστήμονες συνεχίζουν τις έρευνές τους σχετικά με τον ζεόλιθο και μέχρι στιγμής τα αποτελέσματά τους που αναφέρονται σε περισσότερα από 200 άρθρα είναι εντυπωσιακά.

Συγκεκριμένα φαίνεται ότι ο Ζεόλιθος:

1. Εγκλωβίζει τις ελεύθερες ρίζες, λειτουργώντας ως ισχυρό αντιοξειδωτικό και μπορεί να βοηθήσει προβληματικά κύτταρα. (LifeLink Pharmaceuticals, 2005).
2. Βοηθά στην εξάλειψη των βαρέων μετάλλων, ιδίως μόλυβδου, υδράργυρου, καδμίου, αρσενικού, αλουμινίου, κασσίτερου και σιδήρου, χωρίς να αφαιρεί τα υγιή ιόντα και μέταλλα. Επίσης, βοηθά στο να αποβάλλονται από τον οργανισμό τα ραδιενεργά μέταλλα όπως το καίσιο και το στρόντιο-90, τα φυτοφάρμακα, τα ζιζανιοκτόνα, καθώς και άλλες τοξίνες από το σώμα, ουσίες που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση πολλών προβλημάτων υγείας.
3. Παγιδεύει τα αλλεργιογόνα από την κυκλοφορία του αίματος και την πεπτική οδό προτού να μπορέσει το σώμα να αντιδράσει, μειώνοντας κατά συνέπεια τα συμπτώματα από τα διάφορα τρόφιμα και τις περιβαλλοντικές αλλεργίες.
4. Βελτιώνει πιθανόν την ηπατική λειτουργία αφού αποτοξινώνει το σώμα.
5. Αποτελεί ένα ισχυρό αντι-ιικό φυσικό προϊόν. Όπως αναφέρεται στην βιβλιογραφία, σε 40 ανέκδοτες μελέτες δείχνει ευεργετικός σε περιπτώσεις έρπητα ζωστήρα. Επίσης μπορεί να ανακουφίσει τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, την σκλήρυνση κατά πλάκας, την ηπατίτιδα C και το κοινό κρυολόγημα ή την γρίπη.
6. Δημιουργεί μια φυσική ασπίδα στον οργανισμό με τη δημιουργία ενός άριστου επιπέδου pH (7,35-7,45), η οποία με τη σειρά της ενεργοποιεί την υγιή λειτουργία του εγκεφάλου και ταυτόχρονα ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα ενώ παράλληλα δρα σαν άριστο φυσικό ισοτονικό.
7. Ο ζεόλιθος δημιουργεί μια αίσθηση ευεξίας και ευφορίας κυρίως λόγω της εξάλειψης των τοξινών ενώ σύμφωνα με προκαταρκτική έρευνα φαίνεται να συμβάλλει στην αύξηση της παραγωγής σεροτονίνης από τον οργανισμό.
8. Φαίνεται να έχει θετική συνδρομή στην οισοφαγική παλινδρόμηση. Σύμφωνα με την αρθρογραφία, είναι εξαιρετικά ασφαλής και μη τοξικός σε οποιοδήποτε επίπεδο: τα ίχνη του ζεόλιθου εξαλείφονται εντελώς από το σώμα μέσα σε 6 με 8 ώρες χωρίς να αφήνει κανένα κατάλοιπο. Δεν έχει καμία γεύση ή οσμή και μπορεί να λαμβάνεται με άδειο στομάχι.

Όσον αφορά τις παρενέργειες, κυρίως λόγω αποβολής των τοξινών, ένα ελάχιστο ποσοστό χρηστών περίπου 1% έχει αναφέρει πόνο μυών, κεφαλαλγία, εξάνθημα η αίσθηση κακουχίας στα πρώτα στάδια της αποτοξίνωσης. Τα συμπτώματα αυτά οφείλονται στην έντονη αποτοξίνωση που προκαλεί και αντιμετωπίζονται με διακοπή της χρήσης για μερικές ημέρες ή με μείωση της ποσότητας. Πάντως καλό είναι να ξεκινά κάποιος με χαμηλή δοσολογία ώστε να φτάσει το ένα γραμμάριο την ημέρα. Άλλη παρενέργεια είναι η αφυδάτωση που δημιουργείται με την αποβολή των τοξινών, αλλά αυτό δεν θα συμβεί εάν πίνουμε τουλάχιστον 10-12 ποτήρια νερό την ημέρα.

Πολύτιμος σύμμαχος στις δίαιτες αδυνατίσματος

Οι δίαιτες που οδηγούν σε γρήγορο αδυνάτισμα προκαλούν τοξίνωση, και αυτό γιατί οι λιπόφιλες τοξίνες, όπως οι διοξίνες που είναι αποθηκευμένες στο λίπος του οργανισμού απελευθερώνονται και αποβάλλονται αργά, αλλά σταθερά. Αν κάποιος χάσει μεγάλη ποσότητα λίπους απότομα, τότε τεράστιες ποσότητες λιπόφιλων τοξινών απελευθερώνονται στον οργανισμό με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία. Επομένως πριν ξεκινήσει κάποιος την προσπάθειά του για απώλεια βάρους ας φροντίσει να προμηθευτεί ζεόλιθο ώστε να αποβάλλονται οι βλαβερές ουσίες από τον οργανισμό, και να αδυνατίσει με ασφάλεια. Σκεφτείτε το και σαν αποτοξινωτικό μετά από την πλούσια σε πρωτεΐνες και λιπαρά γεύματα των γιορτών.

Αποποίηση

Αυτό το κείμενο δεν προορίζεται για διάγνωση, θεραπεία ή πρόληψη Οι δηλώσεις αυτές είναι μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς και δεν έχουν σκοπό να αντικαταστήσουν τις υπηρεσίες ή τις συστάσεις του γιατρού ή του αναγνωρισμένου επαγγελματία στον τομέα της υγείας.

Δρ Γεώργιος Ζακυνθινός
Αναπλ. Καθηγητής Ανώτατου Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Καλαμάτας
Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων

Επίσης η βιταμίνη D βοηθάει στην απορρόφηση του ασβεστίου για την καλή υγεία των οστών.

Που βρίσκουμε τη βιταμίνη D;

Το δέρμα μας μπορεί να παράγει την αναγκαία ποσότητα βιταμίνης D με μια μικρή έκθεση στον ήλιο καθημερινά. Ενώ οι βλαβερές επιδράσεις της ηλιακής ακτινοβολίας έχουν τονιστεί σε μεγάλο βαθμό, τα οφέλη από αυτήν έχουν υποτιμηθεί. 10-15 λεπτά έκθεσης την ημέρα, του 40% της επιφάνειας του σώματος μας στον ήλιο αυξάνουν τα επίπεδα της D στο αίμα και είναι ο καλύτερος τρόπος ώστε να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ο καρκίνος του δέρματος προκαλείται όταν υπάρξει έγκαυμα από την ηλιακή ακτινοβολία. Μια σύντομη έκθεση στον ήλιο μπορεί να μας δώσει όλα τα οφέλη χωρίς τους κινδύνους.

Βέβαια κατά τους χειμερινούς μήνες που είναι δύσκολο να εκτεθεί κανείς στον ήλιο και μειώνεται η ηλιοφάνεια (είναι και ένας από τους λόγους που αυξάνονται τα κρούσματα ιώσεων), τότε η λήψη συμπληρωματικά βιταμίνης D είναι καλή εναλλακτική λύση.

Η μη επαρκής έκθεση στον ήλιο προκαλεί 600.000 θανάτους από καρκίνο κάθε χρόνο.

Ερευνητές από το Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Σαν Ντιέγκο (UCSD), αναφέρουν ότι αν τα επίπεδα της βιταμίνης D στο αίμα του πληθυσμού παγκόσμια ήταν υψηλότερα, 600.000 περιστατικά καρκίνου του μαστού και του παχέος εντέρου θα μπορούσαν να έχουν προληφθεί.

Πέραν του καρκίνου, οι ερευνητές απέδειξαν ότι υψηλότερα επίπεδα βιταμίνης D θα μπορούσαν να προλάβουν νοσήματα που αφαιρούν τη ζωή σε 1.000.000 περίπου ανθρώπους κάθε χρόνο!

Τα νοσήματα που φαίνεται να επηρεάζει θετικά η βιταμίνη D περιλαμβάνουν:

• Καρδιολογικά νοσήματα.
• Καρκίνο.
• Διαβήτη και φλεγμονώδη νόσο του εντέρου.
• Ρευματοειδή Αρθρίτιδα.
• Σκλήρυνση Κατά Πλάκας.
• Οστεοπόρωση.

Θα πρέπει να γνωρίζοΥμε δύο πράγματα ζωτικής σημασίας:

Ποια είναι τα βέλτιστα επίπεδα βιταμίνης D;

Τα βέλτιστα επίπεδα βιταμίνης D είναι 60-100 ng/ml. Μπορείτε να βρείτε ποια είναι τα επίπεδα σας ζητώντας από τον γιατρό σας μια εξέταση αίματος που ονομάζεται 25(ΟΗ)D .

Το θέμα της βιταμίνης D και τα οφέλη για την υγεία είναι τεράστιο και πολύ ενδιαφέρον. Σύμφωνα με πολλούς ερευνητές είναι ίσως η σημαντικότερη αλλαγή που μπορεί να κάνει κανείς για να βελτιώσει την υγεία του.

Δεν αρρωσταίνει κανείς ξαφνικά ενώ είναι υγιής. Χρειάζονται χρόνια και πολλή "προσπάθεια" για να καταστρέψει κανείς την υγεία του.

Πρόκειται για μια βαθμιδωτή επιδείνωση και επιβάρυνση της υγείας μας από παράγοντες που μας απομακρύνουν από το φυσιολογικό.

Για να αποκαταστήσουμε την υγεία θα πρέπει και πάλι βαθμιδωτά να επανεισάγουμε το φυσιολογικό. Αυτή η κατάσταση φυσικής υγείας είναι ο στόχος.

Το καλό νέο είναι ότι δεν χρειάζονται πολλά χρόνια για να ανταποκριθεί το σώμα μας. Λίγοι μήνες συνήθως είναι αρκετοί.

Από: Εταιρεία Douni Health Products SA.

Το Ιπποφαές προτείνεται:

Για την υγεία της καρδιάς

• Περιέχει φλαβόνες, οι οποίες είναι ιδιαίτερα ωφέλιμες για την καλή κατάσταση του κυκλοφορικού συστήματος.
• Οι φλαβόνες προστατεύουν το μυοκάρδιο από την ισχαιμία μέσω της ρύθμισης της έκφρασης διαφόρων πρωτεϊνών.
• Συμβάλλει στη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος και της καρδιακής λειτουργίας.
• Συμβάλλει, σύμφωνα με μελέτες, στη μείωση της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων.
• Για την αποτροπή της δημιουργίας αθηρωματικής πλάκας.
• Για τη θεραπεία της πίεσης και της χρόνιας καρδιακής ανεπάρκειας.

 Για την υγεία του γαστρεντερικού

• Για τη θεραπεία των γαστρικών ελκών ή την πρόληψη των γαστρικών βλαβών.
• Για την εξισορρόπηση της έκκρισης γαστρικών οξέων και τη μείωση των φλεγμονών του στομάχου με τη ρύθμιση προφλεγμονοδών μεσολαβητών.

 Για την υγεία του δέρματος

 Για την υγεία του ήπατος & του ανοσοποιητικού

 Άλλες δράσεις

• Έχει αντιοξειδωτική δράση, κυρίως λόγω των αντιοξειδωτικών βιταμινών που περιέχει (π.χ. βιταμίνες Ε και C) 26-33.
• Σύμφωνα με εργαστηριακές μελέτες (περιορισμένη έρευνα), έχει αντικαρκινική δράση ενισχύοντας τη μη ειδική άμυνα του οργανισμού.
• Εμφανίζει αντιβακτηριδιακή δράση έναντι ορισμένων βακτηρίων.

Είμαστε στα τέλη της άνοιξης, ο καιρός έχει ζεστάνει αρκετά και αναζητάμε δροσιστικά ροφήματα. Το κεφίρ αποτελεί μια πολύ σωστή επιλογή, μας δροσίζει και εφοδιάζει τον οργανισμό μας με βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία και προβιοτικά.

Το αγαπημένο ρόφημα στον Πόντο, στη Ρωσία και σε πολλά μέρη της Ευρώπης έχει προέλθει από τον Καύκασο αιώνες πριν όπως γράφει η βιβλιογραφία. Εδώ και καιρό έχει γίνει αγαπητό και στην Ελλάδα και όχι άδικα.

Τι είναι το κεφίρ και από πού προέρχεται:

Είναι γαλακτοκομικό αεριούχο ρόφημα με υπόξινη γεύση. Μοιάζει με υγρό γιαούρτι. Είναι πολύ σημαντικό να διατηρείτε πάντοτε σε θερμοκρασία που αναγράφεται στη συσκευασία, δηλαδή θερμοκρασία<6°

Όπως το γιαούρτι, έτσι και το κεφίρ είναι προϊόν της ζύμωσης του γάλακτος. Παρασκευάζεται παραδοσιακά από γάλα κατσίκας ή πρόβειο, μπορεί όμως να παρασκευαστεί και από γάλα αγελάδας. Προστίθεται στο φρέσκο γάλα η ειδική μαγιά, προκαλείται ζύμωση, παραγωγή γαλακτικού οξέος και προκύπτει το κεφίρ. Η καλλιέργεια κεφίρ είναι οι σπόροι του κεφίρ που αποτελούνται από μη παθογόνους μικροοργανισμούς που περιλαμβάνουν βακτήρια, ζυμομύκητες και πολυσακχαρίτες. Η μικροβιολογία των σπόρων του κεφίρ είναι πολύ σύνθετη αλλά πλούσια σε προβιοτικά. Περιλαμβάνει την μικροβιακή καλλιέργεια του γιαουρτιού συν την καλλιέργεια κεφίρ. Οι κυριότεροι μικροοργανισμοί είναι βακτηρίδια τύπου Lactobacillus και streptococcus που συμβάλλουν στη διατήρηση της υγείας της μικροβιακής χλωρίδας του πεπτικού συστήματος.

Πίνοντας κεφίρ τι θρεπτικά συστατικά προσφέρουμε στον οργανισμό μας:

• Μας ενυδατώνει αφού περιέχει 80-85% νερό και μας δίνει ενέργεια που εξαρτάται από το γάλα που χρησιμοποιούμε, αν δηλαδή είναι πλήρες το γάλα ή αποβουτυρωμένο.
• Λαμβάνουμε πρωτεΐνες υδατάνθρακες, και λίπη. Η περιεκτικότητα σε λίπος εξαρτάται πάλι από το γάλα που χρησιμοποιούμε.
• Βιταμίνες του συμπλέγματος Β, κυρίως θειαμίνη, (Β1), ριβοφλαβίνη (Β2), φολικό οξύ. Επίσης βιοτίνη, και βιταμίνη C.
• Βιταμίνη Α και βιταμίνη D. Επίσης συμβάλλει στην παραγωγή βιταμίνης Κ και Β12 στο έντερο παρουσία των προβιοτικών του.
• Μέταλλα όπως ασβέστιο, φώσφορο και μαγνήσιο.
• Ιχνοστοιχεία όπως ψευδάργυρο.
• Χοληστερόλη ανάλογα με το γάλα που χρησιμοποιείται για την παρασκευή του.
• Προσφέρει προβιοτικούς μικροοργανισμούς ευεργετικούς για το γαστρεντερικό μας σύστημα.

Οφέλη για την υγεία μας:

• Συμπεριλαμβάνεται σε πρόγραμμα για μείωση του βάρους επειδή είναι ρόφημα με λίγες θερμίδες και λιπαρά.
• Ρόφημα ιδανικό για όσους αθλούνται επειδή παρέχει βιταμίνες του συμπλέγματος Β απαραίτητες για την υγεία του νευρομυικού συστήματος καθώς και μέταλλα και ιχνοστοιχεία.
• Για πρόληψη και αντιμετώπιση παθήσεων των οστών, όπως οστεοπόρωση αφού είναι πηγή βιταμίνης D, ασβεστίου και φωσφόρου.
• Για ρύθμιση της πίεσης και του σακχάρου. Είναι προϊόν ζύμωσης του γάλακτος με αποτέλεσμα να μην ανεβάζει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα απότομα. Επομένως είναι προτιμότερο από το γάλα για τους διαβητικούς.
• Μπορεί να καταναλωθεί από άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη αφού τα γαλακτικά βακτήρια έχουν ζυμώσει τη λακτόζη του γάλακτος σε γαλακτικό οξύ.
• Τα προβιοτικά που περιέχει είναι ωφέλιμα για άτομα με χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα ή που λαμβάνουν συχνά αντιβιοτικά.
• Για πρόληψη λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος, κυρίως σε γυναίκες που παρουσιάζουν συχνά ουρολοιμώξεις, κυστίτιδες ή κολπίτιδες.
• Για την υγεία των δοντιών, στην αντιμετώπιση της κακοσμίας του στόματος που προέρχεται από γαστρεντερικές ανωμαλίες και στην πρόληψη από τερηδόνα και ουλίτιδα.
• Συντελεί στη σωστή λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος, χωνεύεται εύκολα και προλαμβάνει προβλήματα δυσκοιλιότητας ή βοηθά στην αντιμετώπισή της. Έρευνες δείχνουν ότι μπορεί να προλαμβάνει τον καρκίνο του εντέρου και γενικότερα του πεπτικού συστήματος. Οι έρευνες όμως συνεχίζονται για να έχουμε περισσότερα θετικά συμπεράσματα.
• Ιδανικό ρόφημα για παιδιά, εγκύους, γυναίκες που θηλάζουν και ηλικιωμένους.

Πως βρίσκουμε το κεφίρ:

Στο εμπόριο, υπάρχουν στα ψυγεία των σουπερμάρκετ έτοιμα ροφήματα κεφίρ μάλιστα με χαμηλές θερμίδες και χαμηλά λιπαρά. Όμως προτιμότερο είναι να παρασκευάσουμε μόνοι μας ρόφημα κεφίρ αγοράζοντας σπόρους κεφίρ που τους προσθέτουμε στο γάλα που θέλουμε και αφήνουμε το μείγμα σε ζεστό μέρος για 24 ώρες για να γίνει η ζύμωση. Μετά το σουρώνετε σε σουρωτήρι με μεγάλους πόρους (κατά προτίμηση πλαστικό ή γυάλινο σκεύος). Το υγρό το πίνουμε ενώ το υπόλοιπο που μένει στο σουρωτήρι το πλένουμε με κρύο νερό της βρύσης (όχι με απορρυπαντικό) και το ξαναρίχνουμε στο δοχείο και ξαναβάζουμε γάλα. Οι μικροοργανισμοί αυτοί κάθε φορά καταναλώνουν μέρος του γάλατος και μεγαλώνουν. Για να διακόψουμε την παραγωγή, βάζουμε τους μικροοργανισμούς με γάλα στο ψυγείο. Εκεί διατηρούνται αλλά δεν αναπτύσσονται. Καλό είναι να τους ενεργοποιούμε κάθε μήνα για να διατηρούνται "ζωντανοί".

Συμβουλές κατανάλωσης του κεφίρ:

• Δεν πρέπει να καταναλώνεται από βρέφη μέχρι 6 μηνών διότι στην ηλικία αυτή το πεπτικό τους σύστημα δεν είναι ακόμα έτοιμο να το δεχτεί.
• Η μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου κάθε ατόμου είναι διαφορετική, με αποτέλεσμα το κεφίρ να μην είναι ανεκτό γα όλους.
• Λόγω της όξινης γεύσης του δεν είναι αρεστό από πολλούς οπότε καταναλώνεται ανάλογα με την επιθυμία του καθενός και μπορεί να αναμιχθεί με φρούτα π.χ. μπανάνα στο μπλέντερ για να αποκτήσει πιο γλυκιά γεύση.
• Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή παγωτών, κρεμών, σάλτσας κ.α.
• Το ότι είναι υγιεινό ρόφημα δεν σημαίνει ότι μπορούμε να το καταναλώνουμε σε μεγάλες ποσότητες. Μπορεί να φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα π.χ. διάρροιες ή φουσκώματα. Με μέτρο πάντα μέσα στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής.