Γράφει: Κάσδαγλη Νίκα, Διαιτολόγος - Διατροφολόγος
Ένας από τους μεγαλύτερους διαδρόμους που απλώνεται μπροστά στο αγοραστικό κοινό με μεγάλη ποικιλία σε προϊόντα, είναι αυτός των αλκοολούχων ποτών. Τα αλκοολούχα ποτά είναι πολύ δημοφιλή σε όλο τον κόσμο. Κάθε τόπος μπορεί να έχει το δικό του παραδοσιακό ποτό αλλά μπορεί να επιλέγει και ποτά που είναι διεθνώς γνωστά για να συνοδεύουν οικογενειακά τραπέζια, να καλωσορίζουν σε γιορτές, να κάνουν μια πρόποση...
Ποια όμως θεωρείται η καλύτερη επιλογή αλκοολούχου για έναν καταναλωτή που το αναζητά;
Αρχικά, επισημαίνουμε ότι ως αλκοολούχα ορίζονται τα ποτά που περιέχουν αιθυλική αλκοόλη, η οποία προέρχεται είτε από ζύμωση σακχάρων, είτε από απ' ευθείας προσθήκη.
Η ταξινόμηση τους γίνεται στις εξής κατηγορίες:
- Κρασιά, τα οποία διακρίνονται και σε άλλες υποκατηγορίες ανάλογα με το χρώμα, τη γλυκύτητα, το άρωμά τους και διάφορα άλλα χαρακτηριστικά.
- Αποστάγματα, εκ των οποίων τα πιο κοινά που κυκλοφορούν στο εμπόριο είναι η βότκα, το ρούμι, το ουίσκι, το τζιν και άλλα.
- Ηδύποτα ή κοινώς λικέρ, τα οποία έχουν ως βάση τους ένα αλκοολούχο ποτό αναμεμιγμένο με έναν αρωματικό ή γλυκαντικό παράγοντα.
- Μπίρα, η οποία διακρίνεται σε υποκατηγορίες ανάλογα με τη το είδος ζύμωσης (ale ή lager), γεύση της (γλυκιά, πικρή, φρουτώδης, έντονη αίσθηση βύνης κλπ), την περιεκτικότητα της σε αλκοόλη (δυνατή, μέση, ελαφριά ή χωρίς αλκοόλ) και το χρώμα της (ξανθιά, σκουρόχρωμη/μαύρη, άσπρη ή κόκκινη).
- Κοκτέιλ. Πρόκειται για αναμίξεις διαφόρων ποτών.
Όσον αφορά στο θερμιδικό του περιεχόμενο, το αλκοόλ αποδίδει 7 θερμίδες ανά γραμμάριο, τις περισσότερες δηλαδή θερμίδες μετά τα λιπαρά που αποδίδουν 9 θερμίδες ανά γραμμάριο. Όσο υψηλότερη περιεκτικότητα έχει ένα ποτό σε αιθυλική αλκοόλη, τόσο περισσότερες είναι και οι θερμίδες του.
Αν συγκρίνουμε, τις θερμίδες για ισόποση κατανάλωση, η μπίρα είναι η πιο «light» εκδοχή με μόλις 45 θερμίδες ανά 100ml, ακολουθεί το κρασί με 80 θερμίδες ανά 100ml και τέλος τα υπόλοιπα αλκοολούχα ποτά με 250 θερμίδες ανά 100ml. Τα γλυκά ποτά εν αντιθέσει, έχουν περισσότερες θερμίδες, λόγω της παρουσίας και των σακχάρων. Το ίδιο συμβαίνει και με τα λικέρ. Τέλος, υπάρχει πάντα και η επιλογή μπίρας ή κρασιού χωρίς αλκοόλ, όπου το θερμιδικό περιεχόμενο μειώνεται κατά πολύ.
Σύμφωνα με τις Διαιτητικές Οδηγίες για τους Αμερικανούς και την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία, η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ αντιστοιχεί σε ένα ποτό την ημέρα για τις γυναίκες ή οποιοδήποτε άτομο άνω των 60 ετών και σε δύο ποτά την ημέρα για τους άνδρες κάτω των 60 ετών. Μια μερίδα αλκοόλ ισοδυναμεί με 330 ml μπίρας, 125 ml κρασιού (ξηρού λευκού ή κόκκινου) και 40 ml ποτού.
Ότι το κρασί έχει συνδεθεί θετικά με διάφορες παραμέτρους υγείας, είναι γνωστό. Έχει διαπιστωθεί, όμως, ότι και η κατανάλωση μπίρας, μπορεί να έχει τέτοια οφέλη και μάλιστα με μικρότερο θερμιδικό κόστος απ'ότι ίση ποσότητα κρασιού όπως είδαμε. Μια μελέτη στη Δημοκρατία της Τσεχίας διαπίστωσε την ευεργετική επίδραση της μπίρας στην υγεία της καρδιάς, λόγω της περιεκτικότητάς της σε φυλλικό οξύ. Τα επίπεδα φυλλικού οξέος στο πλάσμα ήταν αντιστρόφως ανάλογα προς τα συνολικά επίπεδα ομοκυστεΐνης στο πλάσμα, τα οποία σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών ασθενειών. Πρόσφατη μελέτη και σε ελληνικά δεδομένα έδειξε επίσης τα οφέλη της μπίρας στην αγγειακή λειτουργία. Η μπίρα αποτελεί μια περίπτωση ποτού, που παράγεται με ζύμωση επί των φυσικών συστατικών της, δηλαδή τα δημητριακά. Ενώ άλλα συστατικά της όπως η μαγιά ή και ο λυκίσκος, χρησιμοποιούνται και στην φαρμακοβιομηχανία και τα συμπληρώματα διατροφής για τις ευεργετικές τους ιδιότητες.
H μέτρια κατανάλωση αλκοόλ είναι, για τους περισσότερους ανθρώπους, πιθανότατα ασφαλής. Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν κάποιες ομάδες ατόμων, οι οποίες πρέπει να αποφεύγουν γενικά τη χρήση αλκοόλ, όπως τα παιδιά, οι έγκυες γυναίκες, τα άτομα που λαμβάνουν συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή και άλλα που πάσχουν από ορισμένες ιατρικές παθήσεις.
Η ευκαιριακή επίσης άμετρη κατανάλωση -πέντε ή περισσότερα ποτά σε μια φορά- μπορεί να βλάψει την υγεία και να αυξήσει τον κίνδυνο για ατυχήματα και τραυματισμούς. Επιπλέον, οι αρνητικές επιδράσεις της βαριάς κατανάλωσης οινοπνεύματος είναι καλώς τεκμηριωμένες και περιλαμβάνουν αύξηση στα ποσοστά θνησιμότητας, υπερτριγλυκεριδαιμία, υπέρταση, κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο και αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του στόματος και του φάρυγγα.
Εν κατακλείδι, θα συμβουλεύαμε τους καταναλωτές να παραμείνουν σε ένα μέτριο επίπεδο κατανάλωσης και να προτιμούν την κατανάλωση πιο ελαφρών αλκοολούχων ποτών, παράλληλα με φαγητό. Σημαντική είναι και η ταυτόχρονη κατανάλωση νερού, έτσι ώστε να μην χρησιμοποιούνται τα αλκοολούχα ως μέσο ικανοποίησης του αισθήματος της δίψας. Επιλέγοντας, ένα έως δύο ποτά την ημέρα με κριτήριο τα όσα αναλύσαμε και όταν αυτά καταναλώνονται μαζί με τα γεύματα- μπορεί να παρέχουν κάποια οφέλη για την υγεία. Ωστόσο, οι καταναλωτές θα πρέπει να έχουν σαφή κατανόηση του τι ερμηνεύεται ως μέτρια πρόσληψη αλκοόλ και να μη συνιστάται ως προληπτική στρατηγική για την καλή υγεία.
Κάσδαγλη Νίκα
Διαιτολόγος - Διατροφολόγος
www.mednutrition.gr
Γράφει: Χριστίνα Φοντόρ, Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Καθηγήτρια στο Ι.Δ.ΕΚ.Ε Ηλιούπολης
Οι υδατάνθρακες, τα λίπη και οι πρωτεΐνες είναι μακροθρεπτικά συστατικά απαραίτητα σε καθημερινή βάση στη διατροφή μας. Πιο συγκεκριμένα, περίπου το 30% της ενέργειας που προσλαμβάνουμε καθημερινά είναι καλό να προέρχεται από λιπαρά ενώ το 20% από τα λεγόμενα «καλά λιπαρά». «Καλά λιπαρά» στη διατροφή του ανθρώπου, θεωρούνται τα μονοακόρεστα και τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα -βρίσκονται κυρίως στο ελαιόλαδο, σε άλλα έλαια και στις μαργαρίνες, ενώ τα κορεσμένα και τα trans λιπαρά οξέα, θεωρούνται «κακά λιπαρά» (βρίσκονται κυρίως σε ζωικά και τηγανιτά λίπη).
Οι μαργαρίνες αποτελούν σημαντική πηγή πολυακόρεστων λιπαρών (ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα) κάποια από τα οποία ο οργανισμός μας δεν μπορεί να συνθέσει και μπορεί να τα πάρει μόνο μέσω της διατροφής. Είναι πηγή λιποδιαλυτών βιταμινών Ε, Α και D, που έχουν αντιοξειδωτική ικανότητα (βιταμίνη Ε), συμβάλλει στη δημιουργία των κυττάρων, καθώς και στην καλή λειτουργία της όρασης (βιταμίνη Α), ενώ η D βοηθάει στην απορρόφηση του ασβεστίου, συμβάλλοντας στη διατήρηση της υγείας των οστών. Επίσης, η μαργαρίνη δεν περιέχει υδρογονωμένα/trans λιπαρά και έχει χαμηλή ποσότητα αλατιού.
Γι' αυτό οι μαργαρίνες είναι μια πολύ πιο υγιεινή επιλογή σε σχέση με το βούτυρο (συμπεριλαμβανομένου και του βουτύρου για επάλειψη και των μιγμάτων βουτύρου), καθώς το βούτυρο είναι ζωικό προϊόν και έχει υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά οξέα. Διεθνείς οργανισμοί, όπως η Αμερικανική Ένωση Καρδιολογίας (American Heart Association - AHA) και το Αυστραλιανό Ίδρυμα Καρδιολογίας (Australian Heart Foundation) συστήνουν τη «χρήση μαργαρίνης αντί ζωικού βουτύρου» (1). (2).
Άλλη μελέτη υποστηρίζει ότι η θνησιμότητα από στεφανιαία νόσο μπορεί να μειωθεί με μερική αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών από πολυακόρεστα και χαμηλή πρόσληψη trans λιπαρών. Πιο συγκεκριμένα βρέθηκε ότι η αντικατάσταση του βουτύρου από μαργαρίνη είχε σαν αποτέλεσμα τη μείωση κατά 30% του κινδύνου για θάνατο από στεφανιαία νόσο.
Οι φυτικές μαλακές μαργαρίνες μπορούν, να ενταχθούν σε ένα ισορροπημένο καθημερινό διαιτολόγιο και οι ειδικοί συνιστούν την πιο συχνή χρήση ελαιολάδου και μαργαρίνης συγκριτικά με άλλα λίπη. Παρακάτω σας παραθέτουμε δέκα τρόπους για να εντάξετε αυτές τις λιπαρές τροφές στη διατροφή σας:
- Μειώστε και αντικαταστήστε τα κορεσμένα λιπαρά με πολυακόρεστα. Περιορίστε επίσης την πρόσληψη trans λιπαρών, αντικαθιστώντας π.χ. το βουτύρο με μαργαρίνη
- Τρώτε ένα καλό πρωινό που να περιέχει μαργαρίνη για επάλειψη στο ψωμί π.χ.1-2 φέτες ψωμί ολικής άλεσης με μαργαρίνη και μέλι και 1 ποτήρι γάλα 1-2% λιπαρά
- Στα διάφορα είδη κέικ ή άλλα σπιτικά γλυκά (π.χ. τσουρέκι, καρυδόπιτα, γαλακτομπούρεκο, κορμός κ.ά.) χρησιμοποιήστε μαργαρίνη αντί για βούτυρο.
- Σε κάποια φαγητά, όπως ο πουρές, το ρυζότο, τα μακαρόνια, οι κρέπες χρησιμοποιήστε μαργαρίνη αντί για βούτυρο.
- Χρησιμοποιήστε μαργαρίνη σε διάφορες συνταγές ορεκτικών όπως: στο γαρνίρισμα στα καναπεδάκια Ροκφόρ, στα καναπεδάκια με χαβιάρι- γαρίδες- σολομό- τυριών, στη γεμιστή πατάτα κ.ά.
- Χρησιμοποιήστε τη μαργαρίνη σε διάφορες συνταγές για σπιτικές πίτες: κοτόπιτα, κιμαδόπιτα, μακαρονόπιτα, πρασόπιτα, σπανακόπιτα, κολοκυθόπιτα, κ.ά.
- Χρησιμοποιήστε τη μαργαρίνη σε διάφορες συνταγές για σπιτικές σούπες: κοτόσουπα, κρεατόσουπα, μανιταρόσουπα, χορτόσουπα κ.ά.
- Στα διάφορα σάντουιτς ή τοστ χρησιμοποιήστε μαργαρίνη, αντί για βούτυρο
- Φτιάξτε ποπ κορν ή άλλα σπιτικά σνακ με μαργαρίνη
- Οι φυτικές μαλακές μαργαρίνες είναι πολύ καλή φυσική πηγή των απαραίτητων πολυακόρεστων ω-3 & ω-6 λιπαρών οξέων. Τα λιπαρά αυτά είναι απαραίτητα για τη δόμηση και την ομαλή λειτουργία των κυτταρικών μεμβρανών, καθώς και για την πρόληψη των δυσλιπιδαιμιών και των καρδιαγγειακών παθήσεων.
Οι ειδικοί προτείνουν τη χρήση μαργαρίνης για επάλειψη στο ψωμί (ή για άλλη χρήση), αντί για ζωικό βούτυρο.
Επίσης, οι διατροφικές συστάσεις αναφέρουν συχνά τις φυτικές μαργαρίνες, υπογραμμίζοντας τον σημαντικό ρόλο που παίζουν στην υγιεινή διατροφή και στην προστασία της καρδιάς.
Χριστίνα Φοντόρ, Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Καθηγήτρια στο Ι.Δ.ΕΚ.Ε Ηλιούπολης
www.mednutrition.gr
Ο τομέας της διατροφής είναι φυσικό να επηρεάζεται και αυτός από την υπερκαταναλωτική εποχή μας και να δέχεται καθημερινά πολλές πιέσεις λόγω των αυξημένων απαιτήσεων μας.
Από τα χρόνια της κατοχής, που η εξασφάλιση της τροφής των συνανθρώπων μας ήταν πολύ δύσκολη και το χαρακτηριστικό "ψωμί και ελιά" ήταν η βασική τροφή για επιβίωση, έχουμε περάσει στην αφθονία τροφικών προϊόντων που ολοένα αυξάνεται. Οι βιομηχανίες τροφίμων παράγουν όλο και καινούργια προϊόντα στα οποία για να διατηρηθούν αναλλοίωτα προσθέτουν ουσίες που λέγονται συντηρητικά τα οποία ανήκουν σε μια ευρύτερη ομάδα που είναι τα χημικά πρόσθετα. Όλα αυτά έχουν σαν κεντρικό αποδέκτη τον άνθρωπο που βομβαρδίζεται συνεχώς από τρόφιμα με χημικά πρόσθετα. Για την αγορά τους έρχεται να τον "διευκολύνει" η διαφήμιση, η δύναμη του marketing, που έχει ως στόχο να τον πείσει, δίνοντάς του επιχειρήματα με βάση τις τελευταίες έρευνες που γίνονται κάθε φορά για την ασφάλεια και την ευεργετική δράση του κάθε τροφίμου.
Όμως τι μπορεί να κάνει ο καταναλωτής; Οι έρευνες στον τομέα των τροφίμων γίνονται με τόσο γρήγορο ρυθμό όσο γρήγορα εμφανίζονται τα νέα τρόφιμα. Η παρακολούθηση της έρευνας από όλους μας είναι όχι μόνο δικαίωμα αλλά και υποχρέωση μας. Η γνώση και η μάθηση είναι η ασπίδα μας.
Ποιος είναι ο σκοπός των συντηρητικών
Χρησιμοποιούνται προκειμένου να αποφευχθεί η αλλοίωση των τροφίμων από μικροοργανισμούς και να αυξηθεί ο χρόνος διατήρησης τους. Για τον ίδιο σκοπό από τα παλιά χρόνια χρησιμοποιήθηκαν το αλάτι, τη ζάχαρη και το ξύδι ή διάφορες τεχνικές όπως η ξήρανση, η αφυδάτωση, το κάπνισμα, η αργότερα η ψύξη και η κονσερβοποίηση.
Ποια είναι τα συντηρητικά
Περιλαμβάνονται στα χημικά πρόσθετα των τροφίμων και συμβολίζονται με το γράμμα της ευρωπαϊκής έγκρισης Ε που συνοδεύεται από κάποιο τριψήφιο αριθμό και είναι ένας κωδικός χαρακτηριστικός της κατηγορίας στην οποία ανήκει το πρόσθετο. Αυτός ο κωδικός σημαίνει ότι το χημικό πρόσθετο έχει λάβει την έγκριση του από την Ευρωπαϊκή Ένωση και μπορεί να χρησιμοποιηθεί νόμιμα ως ουσία ασφαλής για τη δημόσια υγεία σε όλα τα κράτη-μέλη.
Τα συντηρητικά κωδικοποιούνται με τους αριθμούς Ε200-Ε299. Τα πιο γνωστά είναι:
- Το σορβικό οξύ Ε200 και μια σειρά από τα άλατα του Ε201, Ε202, Ε203.
- Το βενζοϊκό οξύ Ε210 και ενώσεις του Ε211-219.
- Το διοξείδιο του θείου Ε220 και θειώδεις ενώσεις Ε221-228.
- Ε 230 Διφαινύλιο και ενώσεις του Ε231-232
- Ε 234 Νισίνη και Ε235 Ναταμυκίνη
- Ε 249 Νιτρώδες κάλιο και Ε250 Νιτρώδες νάτριο
- Ε 251 Νιτρικό κάλιο και Ε252 Νιτρικό νάτριο
- Ε 280 Προπιονικό οξύ και προπιονικές ενώσεις του Ε281-283.
Σε ποια τρόφιμα χρησιμοποιούνται
Χρησιμοποιούνται κυρίως σε: κρουασάν, έτοιμα κέικ, μπισκότα, μαργαρίνες, ψωμί για τοστ, σνακ, σαλάτες, ζελέδες, σάλτσες, μαρμελάδες, κονσέρβες, αναψυκτικά, κρασιά, μπίρες, ζαμπόν, λουκάνικα, κονσερβοποιημένα κρέατα και ψάρια, είδη ζαχαροπλαστικής, κ.α. Για παράδειγμα το βενζοϊκό οξύ Ε210 και κάποιες ενώσεις του Ε211-219 χρησιμοποιούνται περισσότερο σε χυμούς φρούτων, ανθρακούχα ποτά, γιαούρτια με φρούτα, συμπυκνωμένους χυμούς φρούτων, σούπες, μαργαρίνες, μαρμελάδες, σιρόπια, σάλτσες για επιδόρπια, μπίρα κ.α.
Πως επιδρούν τα συντηρητικά στον οργανισμό μας;
Αν καλέσουμε στο εδώλιο του κατηγορουμένου τα συντηρητικά θα διαπιστώσουμε ότι ορισμένα μόνο είναι επικίνδυνα για την υγεία μας και κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις.
Οι παράγοντες που επηρεάζουν την επικινδυνότητα των συντηρητικών είναι:
-
Αν το συντηρητικό είναι φυσικό ή συνθετικό. Στην περίπτωση αυτή σπάνια ένα φυσικό συντηρητικό μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνες αντιδράσεις.
-
Η ηλικία του κάθε ατόμου που καταναλώνει τρόφιμα με συντηρητικά. Είναι φυσικό ότι επηρεάζονται περισσότερο τα άτομα μικρής ηλικίας και κυρίως τα βρέφη καθώς και τα άτομα τρίτης ηλικίας που ο οργανισμός τους είναι πιο εξασθενημένος αφού το ανοσοποιητικό τους σύστημα είναι αδύνατο.
-
Τα στάδια στα οποία βρίσκεται το κάθε άτομο. Δηλαδή όχι μόνο η ηλικία στην οποία βρίσκεται κάποιος αλλά και διαστήματα της ζωής μας που χρειάζονται προσοχή στη διατροφή, όπως για παράδειγμα μια γυναίκα που είναι σε εγκυμοσύνη ή στην περίοδο του θηλασμού όπου οι ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά διαφοροποιούνται.
- Η ποσότητα του συντηρητικού που καταναλώνεται. Οπωσδήποτε οι αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία σχετίζονται άμεσα με αρκετά αυξημένες ποσότητες κατανάλωσης του.
- Το χρονικό διάστημα που καταναλώνεται. Δηλαδή μια δυσμενής επίδραση αποδίδεται κυρίως στην κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ποια από τα συντηρητικά μπορούν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη υγεία μας;
Μεταξύ των συντηρητικών ουσιών που κατά καιρούς έχουν συνδεθεί με επιπτώσεις στην υγεία είναι:
- Τα συντηρητικά που μπορούν να προκαλέσουν αλλεργίες στα παιδιά είναι: Βενζοϊκό οξύ και άλατα του Ε210 ως Ε213.
- Αιθυλ-4-υδροξυβενζοϊκό οξύ Ε214 και το άλας του E215
- Προπυλ-4-υδροξυβενζοϊκό οξύ E216 και το άλας του E217
- Μεθυλ-4-υδροξυβενζoϊκό οξύ E218 και το άλας του E219
- Διοξείδιο του θείου E220 και οι ενώσεις του (E221 ως Ε227).
- Νιτρικά και νιτρώδη άλατα (Ε249, Ε250, Ε251, Ε252).
Το συντηρητικό που πρέπει να αποφεύγουν τα άτομα με νεφρική ανεπάρκεια είναι: Οξικό κάλιο (Ε261)
Καρκινογόνα θεωρούνται τα εξής συντηρητικά σε υψηλές ποσότητες: Νιτρικά και νιτρώδη άλατα Ε249, Ε250, Ε251, Ε252
Αναλυτικότερα
- Το σορβικό οξύ (Ε200) και μια σειρά από τα άλατα του Ε201, Ε202, Ε203 θεωρούνται ασφαλή για την υγεία.
-
Το βενζοϊκό οξύ (Ε210) δεν μεταβολίζεται από τον ανθρώπινο οργανισμό και απομακρύνεται από το σώμα. Το βενζοϊκό οξύ μαζί με κάποιες ενώσεις του Ε211-219 χρειάζονται προσοχή όταν καταναλώνονται από άτομα με δερματικές αλλεργίες ή άσθμα καθώς και από παιδιά με το σύνδρομο της υπερκινητικότητας. Χρησιμοποιούνται σε χυμούς φρούτων, ανθρακούχα ποτά, γιαούρτια με φρούτα, μαργαρίνες, μαρμελάδες κ.α.
-
Το διοξείδιο του θείου (Ε220) και οι θειώδεις ενώσεις Ε221-228 προκαλούν κρίσεις άσθματος καθώς και γαστρικό ερεθισμό από τη διάλυση του διοξειδίου του θείου και το σχηματισμό του θειώδους οξέος. Τα συντηρητικά με ενώσεις του θείου πρέπει να αποφεύγονται από άτομα με βλάβη στο συκώτι και στα νεφρά διότι οι ενώσεις αυτές διασπώνται από ένζυμα που παράγονται στο συκώτι και στα νεφρά. Ακόμη προκαλούν δερματική αλλεργία, υπερκινητικότητα σε παιδιά και καταστροφή της βιταμίνης Β1 (γι' αυτό τρόφιμα όπως τα δημητριακά και τα γαλακτοκομικά δεν πρέπει να περιέχουν τέτοια πρόσθετα). Τα συντηρητικά αυτά τα βρίσκουμε σε αποξηραμένα φρούτα και λαχανικά, χυμούς και πολτούς φρούτων, μπίρα, κρασί, αφυδατωμένες σούπες, κρέας για λουκάνικα, ζελατίνες, γαρίδες, καραβίδες κ.α.
-
Τα νιτρώδη και νιτρικά άλατα Ε249, Ε250, Ε251, Ε252 προστίθενται σε κρέατα καπνιστά, σαλάμια, λουκάνικα, κονσέρβες και σε ορισμένα τυριά. Προστίθενται για να προστατέψουν τα τρόφιμα από την ανάπτυξη του μικροβίου της αλλαντίασης. Ακόμη προσδίδουν ένα σταθερό και έντονο χρώμα στο κρέας, στα αλλαντικά και στα βράγχια των ψαριών, το οποίο ενισχύει την εντύπωση του φρέσκου. Χαρίζουν επίσης ευχάριστο άρωμα και γεύση. Τα νιτρικά άλατα όταν βρεθούν σε κατάλληλο περιβάλλον μετατρέπονται σε νιτρώδη και αυτά σε μονοξείδιο του αζώτου. Το μονοξείδιο του αζώτου είναι ο μεγάλος εχθρός των βακτηρίων, μεταξύ αυτών και της τοξίνης προκαλεί τη θανατηφόρα αλλαντίαση. Ακόμη το μονοξείδιο του αζώτου αντιδρά με τον σίδηρο της αίμης μέσα στην μυοσφαιρίνη των ιστών, προσδίδοντας τον έντονο κόκκινο χρωματισμό στα αλλαντικά. Τα νιτρικά και τα νιτρώδη τα προσλαμβάνει ο οργανισμός σχεδόν καθημερινά περίπου κατά 20% με τα παραπάνω τρόφιμα και κατά 80% με το νερό και τα λαχανικά (σπανάκι, μαρούλια, παντζάρια). Το νερό της βρύσης περιέχει νιτρικά άλατα από τα λιπάσματα. Τα νιτρικά άλατα είναι σταθερά και δεν βλάπτουν τον ανθρώπινο οργανισμό. Το πρόβλημα ξεκινά όταν τα νιτρικά μετατρέπονται σε νιτρώδη άλατα. Αυτό το επιτυγχάνουν οι μικροοργανισμοί που βρίσκονται στο σάλιο μας με τη βοήθεια ενός ενζύμου τους. Τα νιτρώδη άλατα είναι πολύ δραστικά.
Οι περιπτώσεις στις οποίες τα νιτρώδη άλατα επιδρούν αρνητικά στην υγεία του ανθρώπου είναι οι εξής:
- Επιδρούν άμεσα στην αιμοσφαιρίνη με την μετατρέπουν σε μεθαιμοσφαιρίνη. Η πάθηση λέγεται η μεθαιμοσφαιρινοπάθεια. Αρχικά κοκκινίζουν το δέρμα και οι βλεννογόνοι, ενώ σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις της μεθαιμοσφαιρίνης στο αίμα προκαλούνται ζαλάδες, πονοκέφαλοι, ταχυκαρδίες, δύσπνοια κ.α. Οι περιπτώσεις θανάτου από μεθαιμοσφαιριναιμία είναι σπάνιες στον άνθρωπο, αλλά ο κίνδυνος όμως είναι μεγάλος για τα βρέφη κάτω των 4 μηνών, στα οποία δεν έχουν διαμορφωθεί ακόμα οι αντίστοιχοι μηχανισμοί προστασίας (το γνωστό "σύνδρομο κυανών βρεφών"). Οφείλεται συνήθως σε όχι καλά αποστειρωμένα μπιμπερό που έχουν υπολείμματα νερού με νιτρώδη.
- Επίσης ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι τα νιτρώδη άλατα μπορούν να αντιδράσουν με διάφορες αμίνες και να σχηματίσουν νιτροζαμίνες. Έχει αποδειχθεί ότι εκατό από τους ουσίες αυτές είναι καρκινογόνες, μετά από πειράματα που έγιναν σε ζώα αλλά δεν έχει αποδειχθεί όμως ότι οι ουσίες αυτές είναι καρκινογόνες για τον άνθρωπο. Παρόλα αυτά έχει διαπιστωθεί ότι αν ο οργανισμός μας δέχεται μικρές ποσότητες νιτροζαμινών για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε ενισχύεται ο κίνδυνος για την εκδήλωση της καρκινογόνου δράσης τους. Τροφές που περιέχουν νιτροζαμίνες σε πολύ μικρές ποσότητες είναι τα αλλαντικά, ορισμένα τυριά και αλκοολούχα ποτά και κυρίως η μπίρα. Ακόμα και αν οι νιτροζαμίνες δεν εισέρχονται έτοιμες στον ανθρώπινο οργανισμό, αυτός μπορεί να τις παράγει από τα νιτρώδη άλατα, ειδικά μέσα στο στομάχι, όπου το pH είναι ευνοϊκό και υπάρχουν οι αμίνες και τα νιτρώδη άλατα από τις τροφές (ή τα φάρμακα).
- Τα νιτρικά και τα νιτρώδη άλατα διαπιστώθηκε από πειράματα ότι είναι μεταλλαξιογόνα και καταστρέφουν ορισμένες βιταμίνες, όπως τη βιταμίνη Α, τη θειαμίνη και τη ριβοφλαβίνη.
- Διεθνώς έχουν καθοριστεί ορισμένα όρια στις ποσότητες των συντηρητικών αυτών στο πόσιμο νερό και στα αλλαντικά, αλλά είναι δύσκολο να καθοριστούν τα όρια των ποσοτήτων τους για τα λαχανικά.
Πως προστατευόμαστε από τις νιτροζαμίνες;
Ένας καλός τρόπος προστασίας μας είναι να χρησιμοποιήσουμε ταυτόχρονα ασκορβικό οξύ διότι αυξάνει τη δραστικότητα των νιτρωδών ως συντηρητικά με αποτέλεσμα έτσι να μην χρειάζεται τελικά να προστεθούν σε μεγάλη ποσότητα. Αυτό μειώνει και το σχηματισμό των νιτροζαμινών.
Επίσης σημαντικό είναι να τονίσουμε ότι πριν την κατανάλωση κρεατοσκευασμάτων, όπως είναι τα λουκάνικα καθώς και κρέατα όπως μαγειρεμένα μπιφτέκια ή μπριζόλες απαραίτητη είναι η προσθήκη χυμού λεμονιού (πηγή ασκορβικού οξέος) για να προστατευτούμε πάλι από τις καρκινογόνες νιτροζαμίνες.
Γενικά η καθημερινή διατροφή που περιλαμβάνει μειωμένη κατανάλωση κρέατος και μάλιστα ψημένου στα κάρβουνα ή τηγανητού, καθώς και μειωμένη κατανάλωση αλλαντικών μειώνει το σχηματισμό των νιτροζαμινών.
-
Το γαλακτικό οξύ (Ε270) χρησιμοποιείται ως συντηρητικό στα τρόφιμα για τον αρωματισμό τους και αυξάνει την αντιοξειδωτική δράση άλλων ουσιών. Βρίσκεται στο ξινισμένο γάλα, στα μήλα, και σε άλλα φρούτα, στο χυμό ντομάτας και στην μελάσσα.
-
Το διοξείδιο του άνθρακα (Ε290) χρησιμοποιείται ως συντηρητικό σε διάφορα αναψυκτικά. Αυξάνει την έκκριση γαστρικού υγρού στο στομάχι και διευκολύνει την απορρόφηση υγρών από αυτό. Γι αυτό και τα αλκοολούχα ποτά παρουσία διοξειδίου του άνθρακα απορροφώνται πιο γρήγορα από τον ανθρώπινο οργανισμό. Σε ορισμένα άτομα μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικές διαταραχές (φούσκωμα, ρεψίματα κ.α.) γι αυτό και χρειάζεται προσοχή στην κατανάλωση του.
Απόφαση δικαστηρίου..
Η απόφαση του δικαστηρίου: Αθώα τα συντηρητικά μέχρι αποδείξεως του εναντίου!
Τα φυσικά πρόσθετα όπως είναι για παράδειγμα το σορβικό οξύ ή το βενζοϊκό οξύ δεν παρουσιάζουν υψηλό κίνδυνο ενώ υψηλότερης επικινδυνότητας θεωρούνται τα συνθετικά προσθετικά γι αυτό και τα τελευταία επιτρέπονται μόνο σε ορισμένα τρόφιμα.
Βέβαια το πόσο επικίνδυνο είναι ένα συντηρητικό έχουμε τονίσει ότι εξαρτάται από το χρονικό διάστημα που καταναλώνεται και από την ποσότητα κατανάλωσης του. Το θετικό είναι ότι οι φορείς που σχετίζονται με την παραγωγή και ασφάλεια τροφίμων όπως ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ), δεν σταματούν τις έρευνες για τα συντηρητικά και για το βαθμό της επικινδυνότητας τους. Οι έρευνες όμως για να διαπιστωθεί αν ένα συντηρητικό είναι επικίνδυνο ή όχι μπορεί να διαρκέσουν αρκετό καιρό γι αυτό και δεν καθησυχαζόμαστε.
Τι οφείλουμε λοιπόν να κάνουμε για να προστατευτούμε;
- Ενημέρωση σημαίνει συνεχής πληροφόρηση για τα συντηρητικά. Να μην ξεχνάμε να διαβάζουμε τις ετικέτες των τροφίμων και ιδίως αυτών που προτιμάμε για να δούμε τα χημικά πρόσθετα που περιέχουν.
- Αποφεύγουμε τη συνεχή κατανάλωση ενός συγκεκριμένου προϊόντος αλλά βάζουμε ποικιλία τροφίμων στο καθημερινό διαιτολόγιο μας. Με αυτόν τον τρόπο μειώνουμε την ενδεχόμενη επικινδυνότητα κάποιου συντηρητικού αφού μειώνουμε τη συχνή κατανάλωση του.
- Δίνουμε προσοχή στο να καταναλώνουμε περισσότερα φυσικά συντηρητικά και λιγότερο συνθετικά. Για παράδειγμα ως φυσικά συντηρητικά έχουμε τη ζάχαρη, το αλάτι, το ξίδι καθώς επίσης και την τρεαλόζη που είναι ένας δισακχαρίτης, που θυμίζει την κοινή ζάχαρη και αποτελείται από δύο ενωμένα μόρια γλυκόζης. Θεωρείται ως ένα από τα άριστα συντηρητικά για τα υγρά ή ρευστά τρόφιμα, επειδή είναι σταθερή, δεν αντιδρά με άλλες ουσίες και δεν είναι τοξική. Συντηρεί τις πρωτεΐνες, τα λίπη, τα σάκχαρα και άλλες ουσίες τω τροφίμων, ενώ τα εμποδίζει να αντιδράσουν μεταξύ τους. Μπορούμε να ετοιμάσουμε τη δικιά μας λοιπόν μαρμελάδα ή το δικό μας γλυκό κουταλιού. Επίσης μπορούμε να συντηρήσουμε μόνοι μας με βάση το αλάτι π.χ. σε άλμη ή να χρησιμοποιήσουμε το ξίδι.
- Όσο μεγαλύτερη επεξεργασία υφίσταται ένα τρόφιμο τόσο πιο πολλά συντηρητικά περιέχει. Επομένως όσο περισσότερο καταναλώνουμε φρέσκα τρόφιμα, όπως φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, φαγητά που έχουμε ετοιμάσει εμείς στην κουζίνα μας γνωρίζοντας για παράδειγμα την ποσότητα του αλατιού ή του φυτικού λίπους που προσθέτουμε, μειώνουμε τον παράγοντα κινδύνου. Για παράδειγμα γιατί να μην ετοιμάσουμε το δικό μας ψωμί ή το δικό μας παξιμάδι!
- Η προσοχή μας είναι μεγάλη για την προστασία των βρεφών γι αυτό και έχουν απαγορευτεί επικίνδυνα συντηρητικά σε παιδικές κρέμες. Αποφεύγουμε τις έτοιμες φρουτόκρεμες και πολτοποιούμε μόνοι μας τα φρούτα του μωρού.
- Τέλος προσοχή μεγάλη δίνουμε στα παιδιά διότι τρέφονται πια μόνα τους και δεν εξαρτώνται αποκλειστικά από τη φροντίδα του γονιού όπως τα βρέφη. Τα παιδιά καθημερινά επηρεάζονται από τα χρωματιστά και νόστιμα βιομηχανοποιημένα τρόφιμα, όπως μπισκότα, έτοιμα κέικ, σοκολάτες, παγωτά κ.α. που εμφανίζονται τόσο στα ράφια των σουπερμάρκετ όσο και στις διαφημίσεις. Οφείλουμε να δίνουμε το καλό παράδειγμα και να περιορίζουμε την αγορά τέτοιων προϊόντων. Πριν πάνε στο σχολείο ετοιμάζουμε κάποιο σνακ για να πάρουν μαζί τους που έχουμε φτιάξει εμείς όπως είναι κέικ, μπισκότα, σάντουιτς ή τυρόπιτα ή και φρούτα ως εύκολη και υγιεινή λύση.
Έληξε η συνεδρίαση..
Τα συντηρητικά θεωρούνται πια στις μέρες μα "'αναγκαίο κακό"'. Ας συνεχίσουν λοιπόν τη δουλειά τους και εμείς ως ευαισθητοποιημένοι πολίτες τη δουλειά μας που είναι συνεχής ενημέρωση και γνώση.
Γράφει: Δρ Γιώργος Πανοτόπουλος, Παθολόγος-Διατροφολόγος
Τα νερόβραστα λαχανικά και το βραστό στήθος κοτόπουλου σε όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού είναι μια λύση βαρετή και αντικοινωνική που δεν βοηθάει τελικά τη σιλουέτα μας. Είναι σαφώς προτιμότερο να τρώμε ποιοτικά και ισορροπημένα. Ας επωφεληθούμε, λοιπόν, από τα ντόπια προϊόντα στα μέρη των διακοπών μας!
Για να κάνουμε πραγματικότητα τη διατροφική ισορροπία, πρέπει πρώτα απ' όλα να αγαπήσουμε και να βοηθήσουμε τον εαυτό μας. Η θερινή περίοδος είναι ιδανική για να απαλλαγούμε από τις έμμονες ιδέες και προκαταλήψεις για τη διατροφή, που συχνά δυστυχώς στερούνται κοινής λογικής.
Διακοπές στη θάλασσα: Ωμέγα-3 λιπαρά και ιχνοστοιχεία
Η καρδιά και τα αγγεία μας αγαπούν τα ψάρια. Φαίνεται ότι εάν κάποιος τρώει τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα ψάρι, έχει εξασφαλίσει την ελάττωση κατά... 80% (!) του κινδύνου για αιφνίδιο θάνατο από έμφραγμα.
Το μυστικό των ψαριών είναι τα περίφημα ω-3 λιπαρά οξέα, τα οποία τα βρίσκουμε σε αφθονία στο σκουμπρί, στη ρέγκα, στη σαρδέλα, στο σολομό, στον τόνο. Επιπλέον, τα ψάρια περιέχουν πρωτεΐνες, ιώδιο, που βοηθάει στη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, κάλιο και φωσφόρο. Είναι επίσης πλούσια σε βιταμίνες Β, χαλκό και ψευδάργυρο.
Το καλοκαίρι μπορείτε να φάτε όσα θαλασσινά τραβάει η όρεξή σας καθώς είναι η κατάλληλη εποχή για τα χτένια, τα κυδώνια, τις γυαλιστερές, τους σωλήνες, τους αχινούς. Τα θαλασσινά περιέχουν σημαντική ποσότητα από ψευδάργυρο, απαραίτητο για την άμυνα του οργανισμού και την πρόληψη της γήρανσης, καθώς και ιώδιο και βιταμίνες Β.
Διακοπές στο βουνό: Πρωτεΐνες και ασβέστιο
Παρόλο που τα τυριά είναι γενικά παχυντικά, θα ήταν κρίμα να τα στερηθούμε. Όλα είναι θέμα ποσότητας και οι ενοχές δεν προσφέρουν τίποτα. Καθετί που τρώμε και που έχει ενταχθεί σωστά σε ένα πλήρες γεύμα δεν απειλεί τη διατροφική μας ισορροπία.
Μία μερίδα τυρί από την ντόπια γραβιέρα (δηλαδή, ένα κομμάτι περίπου 30 γραμμαρίων) μας εξασφαλίζει το 1/3 της ημερήσιας συνιστώμενης δόσης σε ασβέστιο για τους ενήλικες, χωρίς να κινδυνεύουμε να παχύνουμε από αυτό.
Όσο για τα αλλαντικά της περιοχής, πολύ πλούσια σε θερμίδες, ίσως θα ήταν καλύτερα να τα αφήσουμε για το χειμώνα, σε συνδυασμό πάντα με ντόπια χόρτα και λαχανικά.
Είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε ότι τα αλλαντικά περιέχουν και πρωτεΐνες, άρα δεν θα χρειασθεί να φάμε και κρέας ταυτόχρονα.
Διακοπές στην εξοχή: Πρωτεΐνες, φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά
Τα φρέσκα αβγά από το αγρόκτημα είναι μια εξαιρετική τροφή που αντικαθιστά το κρέας. Το αβγό περιέχει πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας και βιταμίνη Α, που εξασφαλίζει την ανανέωση των κυττάρων, άρα έχει ευεργετικές ιδιότητες για το δέρμα μας.
Φάτε άφθονα λαχανικά και 3-4 φρούτα την ημέρα. Οι φυτικές τους ίνες διευκολύνουν την καλή λειτουργία του εντέρου, συμβάλλουν στην ανάπτυξη της εντερικής χλωρίδας, δρουν αποτελεσματικά κατά των βακτηριδίων, καταπολεμούν τη δυσκοιλιότητα και εξασφαλίζουν την απομάκρυνση της χοληστερίνης των τροφών.
Να έχετε φαντασία στις σαλάτες σας. Στη χωριάτικη σαλάτα, για παράδειγμα, η προσθήκη αντράκλας (γλιστρίδας) την εμπλουτίζει με τα λεγόμενα απαραίτητα λιπαρά οξέα (ω-3), καθώς και αρκετό μαγνήσιο.
Όσον αφορά στα φρούτα, το σταφύλι, φρούτο του Αυγούστου, περιέχει φλαβονοειδή (ιδιαίτερα το κόκκινο). Αυτές οι φυτικές χρωστικές ουσίες περιορίζουν τις βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες οξυγόνου. Η δράση τους εντοπίζεται στα αγγεία καθώς εξασφαλίζουν καλύτερη κυκλοφορία του αίματος και αντοχή των τριχοειδών αγγείων. Εκτός από αυτή την ευεργετική δράση τους κατά της γήρανσης, φαίνεται πως προστατεύουν και από ορισμένες μορφές καρκίνου. Τα φλαβονοειδή βρίσκονται στις τανίνες του κόκκινου κρασιού, καθώς και στα κρεμμύδια.
Όπου κι αν είστε: Καταναλώνετε άφθονα καροτενοειδή
Φρούτα κατεξοχήν καλοκαιρινά, τα βερίκοκα και τα πεπόνια, περιέχουν άφθονα καροτενοειδή και β-καροτένιο, που μετατρέπεται από τον οργανισμό σε βιταμίνη Α. Τα καροτενοειδή είναι ουσίες με αντιγηραντικές ιδιότητες, ισχυροποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα, δεσμεύουν τις βλαβερές ελεύθερες ρίζες οξυγόνου που κατακλύζουν τον οργανισμό σε περίοδο στρες και εξαιτίας του καπνίσματος.
Τα βερίκοκα και τα πεπόνια είναι από τα πιο πλούσια σε καροτενοειδή τρόφιμα: μία μερίδα των 150 γραμμαρίων καλύπτει το σύνολο των καθημερινών μας αναγκών. Επειδή αντιστέκονται καλά στη θερμότητα, τα θρεπτικά τους συστατικά παραμένουν αναλλοίωτα στις κομπόστες και τις τάρτες.
Οι ντομάτες: Σε όλες τις σάλτσες
Με λίγες θερμίδες και πλούσιες σε βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία, οι ντομάτες περιέχουν πολύ λυκοπένιο. Αυτή η χρωστική ουσία, που ανήκει στην ίδια οικογένεια με τα καροτενοειδή, συμμετέχει στην εξουδετέρωση των ελεύθερων ριζών και προστατεύει τα κύτταρα από τον πρόωρο εκφυλισμό τους. Επιπλέον, οι ντομάτες περιέχουν πολλή βιταμίνη C.
«Τα ντόπια προϊόντα και οι σπεσιαλιτέ είναι πάντα πιο παχυντικά...»
Είναι γεγονός ότι συχνά τα προϊόντα αυτά είναι πλούσια σε λίπη και έχουν πολύ αλάτι. Ας επιτρέψουμε όμως στον εαυτό μας να τα απολαύσουμε πού και πού. Οι διακοπές μάς βοηθούν να ξαναβρούμε την ισορροπία. Και για να γίνει αυτό, δεν πρέπει να υπάρχουν απαγορεύσεις.
Όλα είναι θέμα ποσότητας. Αυτό που έχει σημασία είναι να κινηθούμε, να περπατήσουμε, να κολυμπήσουμε. Η αυξημένη κίνηση είναι απαραίτητο συστατικό του ολοκληρωμένου τρόπου ζωής που είναι στην πραγματική της μορφή η μεσογειακή διατροφή.
Όλα αυτά αξίζουν καμιά φορά περισσότερο από μια νερόβραστη σαλάτα με λαχανικά πλημμυρισμένη στο λάδι...
Δρ Γιώργος Πανοτόπουλος
Παθολόγος-Διατροφολόγος
Πηγή: Ένθετο Υγεία (Ελεύθερος τύπος)
Γράφουν: ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΛΑΖΑΡΟΥ, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, www.nutrimed.gr, ΦΩΤΕΙΝΗ ΚΟΚΚΙΝΟΥ, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Ένα από τα χαρακτηριστικά της εποχής μας, και ιδιαίτερα στις μεγαλουπόλεις, είναι η μεγάλη διαθεσιμότητα τροφίμων τα οποία θεωρούνται εκτός εποχής. Συχνά, λοιπόν, ακόμη και στη χώρα μας συναντάμε τρόφιμα όπως ανανά Γουαδελούπης, λεμόνια Χιλής και ξηρούς καρπούς Βραζιλίας.
Τα τρόφιμα αυτά εξυπηρετούν ακόμη και τις πιο ιδιαίτερες γευστικές προτιμήσεις όλο το χρόνο, ταυτόχρονα όμως δημιουργούν καχυποψία για την ασφάλεια και την ποιότητά τους.
Τα τρόφιμα εκτός εποχής δημιουργήθηκαν με την εξέλιξη της τεχνολογίας. Αποτελούν τρόφιμα που καλλιεργούνται σε θερμοκήπια ή σε άλλες πιο θερμές χώρες, από όπου συλλέγονται και μεταφέρονται στις υπόλοιπες χώρες του κόσμου. Η εποχικότητα είναι ένα θέμα που αφορά τόσο τα φυτικής προέλευσης τρόφιμα όσο και τα ζωικής, εφ' όσον η θρεπτική αξία και η γεύση των ζωικής προέλευσης τροφίμων όπως γάλα, γιαούρτι, τυρί, κρέας, ψάρια διαφοροποιείται από το είδος και την ποιότητα της τροφής που καταναλώνουν τα αντίστοιχα ζώα.
Διαφορά στη γεύση
Πολλές φορές τα μη εποχικά τρόφιμα φαίνεται να διαφέρουν στα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά τους, δηλαδή στη γεύση, στην εξωτερική εμφάνιση, στο άρωμα, στην υφή και ορισμένες φορές στη σύστασή τους σε θρεπτικά συστατικά. Πολύ συχνά αυτές οι διαφορές μπερδεύουν τους καταναλωτές οι οποίοι τα θεωρούν μη ασφαλή. Τα τρόφιμα που έρχονται από χώρες του εξωτερικού συνήθως έχουν διαφορετική γεύση, άρωμα και υφή, που οφείλονται κυρίως στη διαφορετική ποιότητα εδάφους και κλιματικών συνθηκών, με άλλα λόγια έχουν τη γεύση και το άρωμα της χώρας από όπου προέρχονται και αυτό δεν έχει να κάνει με την ασφάλεια του τροφίμου. Αντίστοιχες διαφορές μπορούμε να παρατηρήσουμε και σε εποχικά τρόφιμα που καλλιεργούνται σε διαφορετικά εδάφη και σε διαφορετικό υψόμετρο, π.χ. πατάτες Ορεστιάδας και πατάτες Κύπρου. Εκτός από τις συνθήκες καλλιέργειας, και η πρόωρη συγκομιδή φαίνεται να επηρεάζει τη σύσταση των τροφίμων σε θρεπτικά συστατικά, όπως τα φλαβονοειδή, γι' αυτό και αλλάζουν το άρωμα και η γεύση. Αυτός είναι επίσης και ο λόγος που τα εισαγόμενα εκτός εποχής τρόφιμα είναι συνήθως πιο τραγανά και ορισμένες φορές στυφά. Η πρόωρη συλλογή των τροφίμων μπορεί να επηρεάσει και τη σύστασή τους σε κάποια θρεπτικά συστατικά, όπως φυτοσυστατικά με αντιοξειδωτική δράση και ιχνοστοιχεία.
Οι παραπάνω διαφορές δεν φαίνεται να επηρεάζουν την ασφάλεια του τροφίμου. Προβληματισμό και ιδιαίτερη προσοχή απαιτούν ο τρόπος επεξεργασίας αυτών των τροφίμων, ώστε να μπορέσουν να συντηρηθούν φρέσκα, αλλά και οι συνθήκες αποθήκευσης και μεταφοράς τους. Πολλές φορές τα τρόφιμα που προέρχονται από το εξωτερικό υπόκεινται σε επεξεργασία όπως το «κέρωμα», για να διατηρηθεί η φρέσκια εξωτερική εμφάνιση και υφή τους, αλλά και να αποτραπεί η γρήγορη ωρίμανση κατά τη μεταφορά και την αποθήκευσή τους. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται επίσης στη διαδικασία μεταφοράς και αποθήκευσης τέτοιων τροφίμων λόγω του κινδύνου μόλυνσης και ανάπτυξης παθογόνων μικροοργανισμών. Η σωστή χρήση τεχνικών συλλογής, μεταφοράς και αποθήκευσης είναι ίσως και ένα από τα σημαντικότερα σημεία κινδύνου, το οποίο μπορεί να διασφαλίσει και την ασφάλεια τέτοιων τροφίμων.
Του θερμοκηπίου
Τα τρόφιμα θερμοκηπίου, από την άλλη, διαφέρουν κυρίως σε γεύση, άρωμα και υφή εξαιτίας των συνθηκών στις οποίες καλλιεργούνται. Οι διαφορές αυτές σε οργανοληπτικά χαρακτηριστικά είναι ανεξάρτητες από την ασφάλειά τους.
Η καλλιέργεια τροφίμων εκτός εποχής φαίνεται πως μπορεί να ενέχει και περιβαλλοντικούς κινδύνους που αφορούν την ποιότητα του εδάφους μέσω της χρήσης αγροχημικών, την παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα λόγω της μεταφοράς των προϊόντων και την αλλαγή του κλίματος. Ταυτόχρονα, η σωστή και ομαλή καλλιέργεια τροφίμων εκτός εποχής δημιουργεί αυξημένες ανάγκες στον καλλιεργητή, οι οποίες επιβαρύνουν το κόστος της καλλιέργειας και κατ' επέκταση την τσέπη του καταναλωτή - αυτός είναι και ο λόγος που το κόστος αυτών των τροφίμων είναι συνήθως αυξημένο.
Τα τρόφιμα εκτός εποχής μπορούν να έχουν θετικές επιδράσεις τόσο στην υγεία όσο και στην οικονομία, εξασφαλίζοντας τροφή και απαραίτητα θρεπτικά συστατικά σε διάφορες ομάδες του πληθυσμού, δίνοντας, με άλλα λόγια, μια διατροφική λύση παγκοσμίως. Καθημερινά γίνονται προσπάθειες από την επιστημονική κοινότητα, ώστε να βρεθούν τρόποι με τους οποίους μπορεί να μειωθούν οι δαπάνες τόσο στην ασφάλεια όσο και στο κόστος τέτοιων καλλιεργειών. Ωστόσο, το μεγαλύτερο ζητούμενο στην υπόθεση των τροφίμων εκτός εποχής είναι η ύπαρξη σαφούς νομοθετικού πλαισίου για τον έλεγχο καλλιέργειας, εκτροφής και διακίνησης αυτών των τροφίμων.
Ευαισθητοποίηση
Συμπερασματικά, θα λέγαμε πως, σύμφωνα με τις συστάσεις όλων των επίσημων φορέων, είναι σημαντικό να έχουμε μια ισορροπημένη διατροφή η οποία να περιέχει εποχικά τρόφιμα τα οποία εξασφαλίζουν γεύση, θρεπτική αξία και χαμηλό κόστος, ενώ παράλληλα συμβαδίζουν με τις ανάγκες και τις δυνατότητες του φυσικού περιβάλλοντος. Η κατανάλωση τροφίμων εκτός εποχής σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι απαγορευμένη, προϋποθέτει απλά μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση των καταναλωτών ως προς την προέλευση του τροφίμου, την ημερομηνία συγκομιδής και τον τρόπο μεταφοράς. Την επόμενη, λοιπόν, φορά που θα βρεθείτε μπροστά στο δίλημμα, αναζητήστε τα στοιχεία προέλευσης, συγκομιδής ή σφαγής στις ετικέτες των αντίστοιχων τροφίμων, ελέγξτε την εμφάνιση και την οσμή των τροφίμων που έχετε στα χέρια σας και φροντίστε το καλάθι σας να περιέχει και εποχικά τρόφιμα.
Πηγή: Ελευθεροτυπία (Υγεία και Επιστήμη)
Με τον όρο νηστεία εννοείται η διατροφή με φυτικές τροφές αλλά και μαλάκια. Είναι γεγονός ότι εκτός από θρησκευτικά κίνητρα αποτελεί βασικό παράγοντα στη βελτίωση της υγείας μας με την καθοδήγηση πάντα του διαιτολόγου. Είναι αξιοθαύμαστο ότι η ετήσια "χριστιανική" διατροφή, που περιλαμβάνει συγκεκριμένες ημέρες και περιόδους νηστείας, είναι η πλέον ωφέλιμη για την υγεία μας. Είναι όμως απαραίτητη η συμβολή του διαιτολόγου που θα ορίσει τις πηγές και τις ποσότητες των θρεπτικών συστατικών που είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για τον καθένα.
Με μια ισορροπημένη νηστεία ευνοούνται προβλήματα όπως:
- Χοληστερίνη.
- Τριγυκερίδια.
- Αρτηριοσκλήρυνση.
- Σακχαρώδης διαβήτης.
- Υπέρταση.
- Καρδιακά προβλήματα.
- Καρκίνος.
- Προστάτης.
- Ορμονικά προβλήματα.
- Πέτρα στη χολή, στα νεφρά.
- Σκωληκοειδίτιδα.
- Αυτοάνοσα νοσήματα.
Ας αναλύσουμε ενδεικτικά κάποια από αυτά εξηγώντας τους λόγους, που η νηστεία βελτιώνει την υγεία μας:
- Η μεγάλη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών εξασφαλίζει υψηλή πρόσληψη αντιοξειδωτικών βιταμινών, μετάλλων και φυτικών ινών καταπολεμώντας ασθένειες, όπως ο καρκίνος και τα αυτοάνοσα νοσήματα, αφού ενισχύεται το ανοσοποιητικό σύστημα.
- Η αποφυγή ζωϊκού λίπους και ταυτόχρονα η κατανάλωση πολυακόρεστων φυτικών ελαίων (Ω3, Ω6), σε συνδυασμό με τα παραπάνω, καταπολεμά ασθένειες όπως καρδιακά προβλήματα αντιμετωπίζοντας την αυξημένη χοληστερίνη, πέτρα στη χολή, τα τριγλυκερίδια, την υπέρταση, τον σακχαρώδη διαβήτη.
- Σε συνδυασμό με τα ανωτέρω, η κατανάλωση ανεπεξέργαστων αλλά και πλούσιων σε φυτικές ίνες υδατανθράκων, όπως πιτυρούχο ψωμί, όσπρια, φρούτα με τη φλούδα και φρέσκα λαχανικά, καταπολεμά επίσης το αυξημένο σάκχαρο στο αίμα.
Στην περίπτωση όμως που γίνεται νηστεία χωρίς τη συμβολή του διαιτολόγου μπορεί να προκύψουν ή να επιδεινωθούν προβλήματα υγείας. Αυτό συμβαίνει είτε λόγω κατάχρησης κάποιων τροφών είτε λόγω λαθεμένης επιλογής τροφών και επεξεργασίας τους. Τέτοια παραδείγματα είναι:
- Αυξημένη κατανάλωση σε μαλάκια επιβαρύνει προβλήματα όπως χοληστερίνη, τριγλυκερίδια, ουρική αρθρίτιδα.
- Το αυξημένο ουρικό οξύ επιβαρύνεται από τροφές πλούσιες σε πουρίνες όπως τα μαλάκια, οι φακές, το σπανάκι.
- Στην περίπτωση του σακχαρώδους διαβήτη, η κατανάλωση πολλών και απλών υδατανθράκων όπως ζάχαρη, μακαρόνια και λευκό ψωμί επιβαρύνει το ήδη αυξημένο σάκχαρο του αίματος.
- Μειωμένη κατανάλωση ασβεστίου και βιταμίνης D, λόγω αποφυγής γαλακτοκομικών οδηγεί σε προβλήματα όπως οστεοπενία αλλά και οστεοπόρωση.
- Η απουσία ζωϊκών τροφών δημιουργεί προβλήματα αναιμίας λόγω έλλειψης σιδήρου.
- Η έλλειψη ψευδαργύρου επίσης εμφανίζεται λόγω αποφυγής ζωϊκών τροφών. Αυτή οδηγεί σε αργή ανάπτυξη βρεφών, χρόνια διάρροια, ανορεξία, αργή επόυλωση πληγών, απώλεια μαλλιών, ανδρική ανικανότητα σπέρματος, χαμηλό ανοσοποιητικό και άλλα.
- Η ρικέτσια στα παιδιά εμφανίζεται λόγω έλλειψης της βιταμίνης D (γαλακτοκομικά).
- Η μεγαλοβλαστική αναιμία εμφανίζεται λόγω έλλειψης βιταμίνης Β12 που βρίσκεται σε ζωϊκές τροφές.
- Εμφανίζεται αργή ανάπτυξη των παιδιών λογω έλλειψης πρωτεΐνης και γαλακτοκομικών.
- Υπάρχει μειωμένη αντοχή και ενεργητικότητα λόγω της έλλειψης ζωϊκών τροφών.
- Τα τηγανητά τέλος επιβαρύνουν την υγεία γενικότερα.
- Πρέπει επίσης η πλήρης νηστεία να αποφεύγεται από γυναίκες στην εγκυμοσύνη και τον θηλασμό.
Είναι λοιπόν κατανοητό πως η νηστεία έχει πολλά πλεονεκτήματα για την υγεία αλλά πρέπει να γίνεται κατόπιν της συμβολής του διαιτολόγου έτσι ώστε να λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται. Παράλληλα, πρέπει να αποφεύγονται τροφές που επιβαρύνουν υπάρχοντα προβλήματα. Μια ισορροπημένη διατροφή λοιπόν πρέπει να είναι ως εξής:
1) Πρωτεΐνη: είναι απαραίτητη για την σωστή ανάπτυξη των μυών. Στην περίπτωση της νηστείας, λαμβάνεται περισσότερο από τροφές όπως τα όσπρια, τους ξηρούς καρπούς,τα μαλάκια και τα προϊόντα σόγιας. Επειδή όμως χρειάζεται η λήψη όλων των αμινοξέων (δομικά συστατικά της πρωτεΐνης), επιβάλλεται ο συνδυασμός συγκεκριμένων τροφών. Παραδείγματα είναι:
Περιορισμένα αμινοξέα λόγω νηστείας |
Παράδειγμα συνδυασμού τροφίμων για την λήψη αυτών |
Τρυπτοφάνη, μεθειονίνη |
Φακές με ψωμί με ξηρούς καρπούς και σουσάμι |
Λυσίνη,ισολευκίνη, θρεονίνη |
Μαυρομάτικα φασόλια με ρύζι |
Λυσίνη, ισολευκίνη |
Φασολάδα και σουσάμι |
Το ποσό της απαραίτης πρωτεΐνης για έναν ενήλικα 75 κιλών είναι 53γρ. και λαμβάνεται για παράδειγμα από 2 ½ φλιτζάνια φακές+ μια φέτα ψωμί με ξηρούς καρπούς και σουσάμι.
2) Υδατάνθρακες: παρέχουν ενέργεια αλλά και βιταμίνες για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και των μυών. Παρέχονται από φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, ψωμί, ρύζι, πατάτες, μακαρόνια. Συνιστώνται προϊόντα ολικής άλεσης όπως αναποφλοίωτο ρύζι καθώς και πλούσια σε φυτικές ίνες όπως ωμά λαχανικά και φρούτα με τη φλούδα. Η ποσότητα υδατανθράκων που απαιτείται για έναν ενήλικα καλύπτεται επαρκώς στην περίπτωση της νηστείας απλά επιβάλλεται να προέρχεται από τις συνιστώμενες πηγές.
3) Λίπη: απαιτούνται για την σωστή λειτουργία του οργανισμού. Παράλληλα, είναι απαραίτητα για την απορρόφηση των λιποδυαλυτών βιταμινών Α, D, E, K. Λόγω της απουσίας ζωϊκών τροφών στη νηστεία, δεν λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα λιπαρά οξέα όπως τα Ω3 που βρίσκονται στα ψάρια. Είναι λοιπόν αναγκαίο να λαμβάνονται τροφές όπως καρύδια, ελαιόλαδο και λινέλαιο που τα περιέχουν.
Τα διατροφικά στοιχεία που είναι ελλειπή στην νηστεία είναι:
- Σίδηρος: Είναι απαραίτητο στον οργανισμό για την περιεκτικότητα στο αίμα, την αντοχή και δύναμη καθώς και τη νοητική λειτουργία. Ο σίδηρος προερχόμενος από φυτικές τροφές δεν είναι ιδιαίτερα απορροφήσιμος. Για το λόγο αυτό, (όπως και στην περίπτωση της κρεατοφαγίας) απαιτείται πρόσληψη επιπλέον βιταμίνης C. Έτσι χρειάζονται οι παρακάτω τροφές:
ΣΙΔΗΡΟΣ |
ΒΙΤΑΜΙΝΗ C |
Όσπρια, σόγια, πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως σπανάκι, δημητριακά ολικής άλεσης, βρώμη, γαρίδες |
Πορτοκάλι, ακτινίδιο, μπρόκολο, κουνουπίδι, λεμόνι, αρακάς, πράσινες πιπεριές |
- Ασβέστιο: Απαιτείται για την διατήρηση της οστικής μάζας και κατά συνέπεια την δύναμη των οστών αλλά και των δοντιών και των νυχιών. Η καλή απορρόφησή του απαιτεί την πρόσληψη βιταμίνης D. Στην περίπτωση της νηστείας, όπου δεν λαμβάνονται γαλακτοκομικά που είναι η καλύτερη πηγή του παρέχεται μέσω τροφών όπως:
- σόγια, ψωμί.
- ταχίνι, ακτινίδια.
- εμπλουστευμένα δημητριακά, μπάμιες.
- αγκινάρες, μαϊντανός.
- ελιές, σπανάκι.
- γαρίδες, φασολάκια.
- πορτοκάλι, μπρόκολο.
- ρεβίθια, φυστίκια.
- Βιταμίνη D: Σε συνδυασμό με το ασβέστιο, διατηρεί την υγεία των οστών. Έχει επίσης σχετιστεί με την αποφυγή υπέρτασης, διαβήτη καθώς και καρκίνου. Οι πλουσιότερες πηγές της είναι το γάλα, τα αυγά και τα ψάρια. Εναλλακτικά μπορεί να προσληφθεί από τροφές όπως:
- γάλα σόγιας.
- εμπλουστευμένα δημητριακά.
- φυτικά έλαια.
- πορτοκάλι.
- ντομάτα.
- μήλα.
- σπανάκι.
- κρεμμύδι.
- κριθάρι.
- βρώμη.
Η βιταμίνη αυτή παρέχεται και από την έκθεσή μας στον ήλιο
- Βιταμίνη Β12: Είναι σημαντική για την ομαλή λειτουργία του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος. Είναι επίσης απαραίτητη για τα ερυθροκύτταρα αλλά εμπλέκεται και στον μεταβολισμό όλων των κυττάρων για τη σύνθεση του DNA, των λιπαρών οξέων και γενικότερα την παραγωγή ενέργειας. Κύριες πηγές της είναι το γάλα, το κρέας και τα αυγά. Στην νηστεία παρέχεται από τροφές όπως:
- οστρακοειδή.
- εμπλουστευμένα δημητριακά.
- βρώμη.
- σόγια.
- όσπρια.
- λαχανικά.
- φρούτα.
- Ψευδάργυρος: Το διατροφικό αυτό στοιχείο χρειάζεται για την διατήρηση και αύξηση του ανοσοποιητικού συστήατος. Βρίσκεται σε όλα τα κύτταρα του οργανισμού και παίζει ρόλο για την υγιή λειτουργία τους. Πάνω από 100 ένζυμα στηρίζουν την λειτουργία τους στην παροσία του ψευδαργύρου. Κύριες πηγές είναι το κρέας και τα αυγά. Νηστίσιμες πηγές αυτού είναι:
- δημητριακά ολικής άλεσης.
- όσπρια.
- σόγια.
- μαγιά μπύρας.
- πασατέμπος.
- βρώμη.
- φυστίκια.
- μη αποφλοιωμένο ρύζι.
- γαρίδες.
- πατάτα
Καταλήγοντας λοιπόν, η νηστεία είναι ωφέλιμη για την υγεία του οργανισμού αλλά χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Αυτό γιατί δεν πρέπει να επιβαρυνθούν υπάρχοντα προβλήματα αλλά και ούτε να προκληθούν. Έτσι απαιτείται η συμβολή του διαιτολόγου που μπορεί να προτείνει τις ιδανικές τροφές καθώς και συμπληρώματα βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων.
Από: Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία
Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην αναγνωρίζει τη σημασία της διατροφής. Ταυτόχρονα, όλοι βρίσκουμε καθημερινά χίλιες δικαιολογίες για τις καθημερινές παρασπονδίες και, τελικά, τις εντελώς λανθασμένες διατροφικές συνήθειες που σχεδόν όλοι έχουμε υιοθετήσει. Τρεφόμαστε χειρότερα από τις προηγούμενες γενιές, παρά την άνοδο του βιοτικού επιπέδου, έχουμε απομακρυνθεί από το μοντέλο της μεσογειακής διατροφής (το λένε πια και οι έρευνες), καραδοκούν η παχυσαρκία και τα πάσης φύσεως προβλήματα υγείας. Συμπέρασμα; Η ώρα να ξανασκεφτούμε τι καύσιμα δίνουμε στον οργανισμό μας έχει έρθει προ πολλού...
Ακούμε συχνά για την ισορροπημένη ή σωστή διατροφή από στόματα διατροφολόγων, γυμναστών και λοιπών αρμοδίων. Και όλοι συμφωνούν ότι το μυστικό βρίσκεται στο μέτρο. Μια σωστή διατροφή οφείλει να περιλαμβάνει την κατανάλωση όλων των διατροφικών ομάδων (φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, όσπρια, κρέας, ψάρι, γαλακτοκομικά προϊόντα, λίπη και έλαια), ώστε ο οργανισμός να μπορεί να προσλάβει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται. Κάθε άτομο με βάση την ηλικία, το φύλο ή την ιδιαίτερη κατάσταση στην οποία βρίσκεται (π.χ., εγκυμοσύνη), παρουσιάζει άλλες διατροφικές ανάγκες. Ετσι, αν κάποιος επιθυμεί να ακολουθήσει συγκεκριμένο πρόγραμμα διατροφής, αυτό πρέπει να είναι εξατομικευμένο και σχεδιασμένο από έναν ειδικό σε θέματα διατροφής σύμφωνα με τις ανάγκες του.
Ένα γενικό πλάνο υγιεινής διατροφής περιλαμβάνει κατανάλωση άφθονων φρούτων, λαχανικών, δημητριακών, γαλακτοκομικών προϊόντων και ελαιόλαδου σε καθημερινή βάση. Αντίστοιχα, συστήνεται η κατανάλωση πουλερικών, αβγών, ψαριού και οσπρίων εβδομαδιαίως, με το κόκκινο κρέας να καταλαμβάνει την τελευταία θέση σε κατανάλωση (μηνιαία). Καλό είναι να αποφεύγεται η μεγάλη πρόσληψη επεξεργασμένων τροφίμων, καθώς επίσης των κορεσμένων και των trans λιπαρών οξέων. Το κλειδί είναι η ισορροπία στις ποσότητες και ο συνδυασμός με έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής.
Οι παραπάνω κατευθυντήριες γραμμές περιλαμβάνονται στο μοντέλο της μεσογειακής διατροφής.
Είναι ευρέως γνωστό ότι η μεσογειακή διατροφή έχει θετικές επιδράσεις στην ανθρώπινη υγεία. Πολλές επιδημιολογικές αλλά και κλινικές έρευνες έχουν αναδείξει τη σχέση της μεσογειακής δίαιτας με την καρδιαγγειακή υγεία. Το ελαιόλαδο, που αποτελεί πηγή υψηλής περιεκτικότητας μονοακόρεστων λιπαρών οξέων, βιταμίνης Ε και πολυφαινολών, ή το παρθένο ελαιόλαδο, που περιλαμβάνει υψηλές ποσότητες ατοκοφερόλης, συμβάλλουν μέσω της ισχυρής αντιοξειδωτικής και αντιφλεγμονώδους δράσης των συστατικών που περιέχουν στην προστασία της καρδιάς. Οι βιταμίνες C και Ε, καθώς και πολλά αντιοξειδωτικά συστατικά που περιέχονται στα φρούτα, τα οποία καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες στη μεσογειακή διατροφή, μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου. Το ίδιο φαίνεται να ισχύει και για την κατανάλωση ξηρών καρπών, και ιδιαίτερα των καρυδιών, που είναι πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα, τα οποία προσδίδουν επιπρόσθετη προστασία απέναντι στην αθηρογένεση. Όλα αυτά συνηγορούν στην προστατευτική δράση της συγκεκριμένης διατροφής απέναντι στα καρδιαγγειακά νοσήματα.
Σήμερα, όμως, η κατάσταση έχει διαφοροποιηθεί. Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν αρκετές μελέτες στον επιστημονικό χώρο, σύμφωνα με τις οποίες όχι μόνο οι Ελληνες, αλλά και οι κάτοικοι των υπόλοιπων μεσογειακών χωρών, όπως οι Ιταλοί, οι Ισπανοί και οι Γάλλοι, έχουν αλλάξει τις διατροφικές τους συνήθειες και έχουν αρχίσει να απομακρύνονται από το μεσογειακό πρότυπο διατροφής.
Το φαινόμενο αυτό εμφανίζεται σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, από τις μικρές ηλικίες, τους ενηλίκους και μέχρι τους ηλικιωμένους. Ενδεικτικά, αναφέροντας στοιχεία από τη μελέτη MEDIS (Mediterranean Islands Study) που πραγματοποιήθηκε από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, οι ηλικιωμένοι (65 ετών και άνω) των νησιών μας, η ηλικιακή ομάδα δηλαδή που μας δίδαξε πριν από 50-60 χρόνια τη μεσογειακή διατροφή, φαίνεται σήμερα να έχει αρχίσει να απομακρύνεται από αυτήν.
Οι αλλαγές στον καθημερινό τρόπο ζωής, η αστικοποίηση και το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης αποτελούν ορισμένους από τους λόγους που έχουν οδηγήσει τους Ελληνες να στραφούν σε διαφορετικές και λιγότερο υγιεινές διατροφικές συνήθειες. Η διαπιστωμένα συχνότερη κατανάλωση κόκκινου κρέατος, τροφίμων πλούσιων σε λιπαρά, καθώς και επεξεργασμένων τροφίμων, σε αντικατάσταση των φρούτων και των λαχανικών, το επιβεβαιώνει.
Τι συμβαίνει, όμως, όταν η προσλαμβάνουσα ποσότητα ξεπερνάει τις ατομικές ανάγκες του καθενός; Η υπερβολή, λοιπόν, και συγκεκριμένα η υπερβολική κατανάλωση ενέργειας, ήτοι η υπερβολική κατανάλωση τροφίμων, οδηγεί στην παχυσαρκία. Αντίστοιχα, η υπερβολική κατανάλωση συγκεκριμένων τροφίμων μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στον οργανισμό (π.χ., υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, υπερβολική πρόσληψη ορισμένων βιταμινών, όπως η Α, κ.λπ.) . Με τον όρο μεσογειακή διατροφή αναφερόμαστε στις ειδικές διατροφικές συνήθειες ορισμένων μεσογειακών περιοχών, όπως για παράδειγμα της Κρήτης, μαζί με άλλα μέρη της Ελλάδας, της βόρειας Ιταλίας και της Ισπανίας. Πρέπει να αναφέρουμε πως το ελαιόλαδο, από τα βασικά συστατικά της, αποτελεί σημαντική πηγή λίπους, με αποτέλεσμα η μεσογειακή διατροφή να είναι πλούσια σε μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, ενώ ταυτόχρονα η χαμηλή κατανάλωση κόκκινου κρέατος συμβάλλει σε μειωμένη πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών οξέων.
Ο οργανισμός έχει ανάγκη τα στοιχεία που λαμβάνει από όλες τις διατροφικές ομάδες. Κατά συνέπεια, δεν υπάρχουν τρόφιμα που πρέπει να φοβόμαστε ή που απαγορεύεται να καταναλώσουμε. Απλώς, πρέπει σε καθημερινή βάση να τηρούμε το μέτρο και να φροντίζουμε να επιλέγουμε τις πιο υγιεινές τροφές. Η κατανάλωση φρούτων, λαχανικών (ωμών και βραστών), καθώς και δημητριακών ολικής άλεσης αποτελεί μία από αυτές.
Τα τρόφιμα αυτά είναι πλούσια σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και φυτικές ίνες που είναι απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού μας.
Εξίσου μεγάλο κεφάλαιο στη διατροφή μας αποτελούν τα πάσης φύσεως ροφήματα. Κάποια θεωρούνται ευεργετικά για την απώλεια βάρους και άλλα για την ευεξία του οργανισμού μας. Οι φυσικοί χυμοί φρούτων, αλλά και ροφήματα όπως το τσάι και άλλα βότανα, μπορούμε να πούμε ότι συμβάλλουν στην «ευεξία» μέσω της θωράκισης της υγείας του οργανισμού, μέσω των βιταμινών και των ιχνοστοιχείων που περιλαμβάνουν. Πληθώρα επιστημονικών μελετών, ωστόσο, δείχνει πως δεν είναι ικανά να οδηγήσουν σε απώλεια βάρους από μόνα τους. Αυτή επιτυγχάνεται αν δημιουργήσουμε αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας στο άτομο, αν δηλαδή οι θερμίδες που προσλαμβάνει ένας οργανισμός είναι λιγότερες από εκείνες που καταναλώνει.
Για να λειτουργήσει ο ανθρώπινος οργανισμός χρειάζεται ενέργεια. Φανταστείτε ότι κατά τη διάρκεια του ύπνου, ακόμη και σε ηρεμία δηλαδή, ο οργανισμός παράγει καύσεις, δηλαδή καταναλώνει ενέργεια, ενώ δεν την αναπληρώνει. Ετσι οι περίπου 7-8 ώρες ύπνου αποτελούν μια περίοδο «νηστείας». Το πρωινό, λοιπόν, πρέπει να είναι τέτοιο ώστε να δώσει στο άτομο όλη την ενέργεια που χρειάζεται για να αναπληρώσει το κενό «θερμίδων» του ύπνου, αλλά και για να μπορέσει να ξεκινήσει την κουραστική ημέρα του. Αντίστοιχα, το μεσημεριανό αποτελεί το δεύτερο κύριο γεύμα της ημέρας, που βοηθά το άτομο να αναπληρώσει την ενέργεια που έχει ξοδέψει. Συνηθίζεται να ακολουθείται από το βραδινό, που αποτελείται συνήθως από πιο ελαφριές επιλογές (σε ό,τι αφορά την ποσότητα των τροφίμων).
Βέβαια, μεταξύ των τριών αυτών κύριων γευμάτων καλό είναι το άτομο να καταναλώνει άλλα δυο-τρία μικρά γεύματα/σνακ. Τα πολλά και μικρά γεύματα αποτελούν την καλύτερη επιλογή που μπορεί να ακολουθήσει κανείς στην καθημερινή του διατροφή. Αυτό συμβαίνει λόγω των αυξομειώσεων που παρουσιάζουν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα μας. Κάθε τρεις ώρες τα επίπεδα «πέφτουν», με αποτέλεσμα ο οργανισμός να νιώθει την ανάγκη πρόσληψης τροφής προκειμένου να τα επαναφέρει στο φυσιολογικό.
ΖΑΧΑΡΗ: ΦΙΛΟΣ Ή ΕΧΘΡΟΣ;
ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΠΥΡΑΜΙΔΑ
Κατά το πρότυπο της μεσογειακής διατροφής και με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες για τους ενήλικους Έλληνες, παρουσιάζονται οι καταναλώσεις ανά ομάδα τροφίμων σε μικρομερίδες (το μισό της ποσότητας εστιατορίου):
- Καθημερινά : 8 μικρομερίδες δημητριακά, 6 μικρομερίδες λαχανικά, 3 μικρομερίδες φρούτα, ελαιόλαδο (κύρια προστιθέμενη πηγή λιπιδίων) και 2 μικρομερίδες γαλακτοκομικά προϊόντα.
- Εβδομαδιαία : 5-6 μικρομερίδες ψάρια, 4 μικρομερίδες πουλερικά, 3-4 μικρομερίδες ελιές, όσπρια και ξηροί καρποί, 3 μικρομερίδες πατάτες, καθώς και 3 μικρομερίδες αβγά και γλυκά.
- Μηνιαία : 4 μικρομερίδες κόκκινο κρέας και γενικότερα άλλα προϊόντα κρέατος.
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΓΙΑ ΑΠΩΛΕΙΑ ΒΑΡΟΥΣ (1.400 ΘΕΡΜΙΔΕΣ)
Κάθε δίαιτα και γενικότερα η διατροφική παρέμβαση πρέπει είναι εξατομικευμένη, σύμφωνα με τις ανάγκες κάθε οργανισμού, ώστε να έχει επιτυχές αποτέλεσμα. Έτσι, κάθε ολοκληρωμένο πρόγραμμα παρέμβασης πρέπει να περιλαμβάνει 3 φάσεις:
- Φάση αξιολόγησης του ατόμου.
- Φάση αλλαγών στις διαιτητικές συνήθειες, στη φυσική δραστηριότητα, στη συμπεριφορά και στον γενικότερο τρόπο ζωής του ατόμου.
- Φάση διατήρησης.
Για την απώλεια βάρους συστήνεται μείωση της πρόσληψης κατά περίπου 500-1.000 θερμίδες την ημέρα, που θα οδηγήσει σε απώλεια 0,5-1 κιλό την εβδομάδα. Μια δίαιτα κοντά στο μεσογειακό πρότυπο, στην οποία ταυτόχρονα θα ελέγχεται η ενεργειακή πρόσληψη, μπορεί να αποτελέσει μια καλή επιλογή.
Η χρήση ενός προγράμματος δίαιτας χωρίς την υπόδειξη ειδικού έχει συνήθως ανεπιτυχή αποτελέσματα. Ιδανικά είναι απαραίτητη μια παρέμβαση για τη διαχείριση βάρους σε άτομα υπέρβαρα ή παχύσαρκα από θεραπευτική ομάδα, που θα περιλαμβάνει γιατρό, γυμναστή, διαιτολόγο, ψυχολόγο.
Ημέρα |
Πρωινό
|
Δεκατιανό
|
Μεσημεριανό
|
Απογευματινό |
Βραδινό |
1η
|
Γάλα ημιαποβουτυρωμένο (1,5% λιπαρά) 1 φλιτζ. (240 ml)
|
Πορτοκάλι 1 μέτριο
|
Ψάρι ψητό 150 gr Πατάτες ψητές 2 μικρές (160 gr)
|
Μήλο 1 μέτριο
|
Τοστ:
|
2η |
Γάλα ημιαποβουτυρωμένο (1,5% λιπαρά) 1 φλιτζ. (240 ml)
|
Φυσικό χυμό πορτοκάλι 1 φλιτζ. (240 ml)
|
Όσπρια (φακές, φασόλια) 1 φλιτζ.
|
Μανταρίνια 2 μέτρια
|
Αβγό βραστό 1 μέτριο
|
3η |
Γάλα ημιαποβουτυρωμένο (1,5% λιπαρά) 1 φλιτζ. (240 ml) Ψωμί 1 φέτα (30 gr) Βούτυρο 1 κουτ. γλυκού (5 gr)
|
Φυσικό χυμό πορτοκάλι 1 φλιτζ. (240 ml)
|
Άπαχο κρέας ψητό (κοτόπουλο ή γαλοπούλα) 120 gr
|
Μανταρίνια 2 μέτρια
|
Τοστ: ψωμί, 2 φέτες (60 gr), τυρί για τοστ 2 φέτες (60 gr)
|
4η |
Φυσικό χυμό
|
Μανταρίνια 2 μικρά
|
Αμυλούχα λαχανικά (αρακας) 1 φλιτζ. Ψωμί 1 φέτα (30 gr) Απαχο τυρί τύπου cottage 60 gr
|
Γιαούρτι 1 κεσεδάκι
|
Μακαρόνια ολικής αλέσεως
|
5η |
Γάλα ημιαποβουτυρωμένο (1,5% λιπαρά) 1 φλιτζ. (240 ml)
|
1 φλιτζάνι φυσικό χυμό πορτοκάλι 1 φλιτζ. (240 ml)
|
Ψάρι ψητό 150 gr Πατάτες ψητές 3 μικρές (240 gr) |
Μήλο 1 μέτριο
|
Σαλάτα βραστά χόρτα 1 φλιτζ. Άπαχο τυρί τύπου cottage 30gr Ψωμί 1 φέτα (30 gr) Ελαιόλαδο 2 κουτ. γλυκού (10 gr)
|
6η |
Γάλα ημιαποβουτυρωμένο (1,5% λιπαρά)
|
1 πορτοκάλι μέτριο
|
Όσπρια (φάβα, ρεβίθια, φακές) 1 φλιτζ.
|
Μανταρίνι 1 μέτριο
|
Σάντουιτς: ψωμί 2 φέτες (60 gr), αβγό βραστό 1 μικρό, τυρί για τοστ
|
7η |
Γάλα ημιαποβουτυρωμένο (1,5% λιπαρά)
|
Φυσικό χυμό πορτοκάλι 1 φλιτζ. (240 ml)
|
Άπαχο κρέας ψητό (κοτόπουλο ή γαλοπούλα)
|
1 φρούτο μικρό
|
Σαλάτα βραστά χόρτα 1 φλιτζ.
|
Ευχαριστούμε τον Στέφανο Τυροβολά, Msc Διατροφή και Άσκηση, υποψήφιο διδάκτορα Χαροκοπείου Πανεπιστημίου.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΠΕΣΣΥ ΝΑΣΣΗ ( Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. )
Γράφει: Αλεξάνδρα Κουμπίτσκι, Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, M.Sc.
Πλήθος μελετών έχουν αναγνωρίσει την αξία του πρωινού στη σχολική απόδοση του παιδιού, καθώς φαίνεται ότι τα παιδιά που καταναλώνουν πρωινό έχουν καλύτερες δεξιότητες και ικανότητες στο σχολείο. Δυστυχώς, για πολλά παιδιά, η κατανάλωση πρωινού γεύματος δεν αποτελεί μέρος των διατροφικών τους συνηθειών. Η παράλειψη του πρωινού μάλιστα, αυξάνεται όσο μεγαλώνει το παιδί και είναι πιο συνήθης σε παιδιά οικογενειών χαμηλού κοινωνικοοικονομικού επιπέδου.
Ποιοι είναι όμως οι κυριότεροι λόγοι για τους οποίους τα παιδιά παραλείπουν το πρωινό;
- Το χαμηλό εισόδημα της οικογένειας. Πολλές οικογένειες δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά την καθημερινή παροχή ενός υγιεινού πρωινού στα παιδιά.
- Η έλλειψη χρόνου. Πολλοί γονείς σήμερα θεωρούν ότι είναι δύσκολο να προετοιμάσουν ένα πρωινό, λόγω εργασιακού ωραρίου ή λόγω των πρωινών δρομολογίων των σχολικών λεωφορείων.
- Η έλλειψη όρεξης. Πολλά παιδιά, και ειδικά οι έφηβοι, δεν είναι πεινασμένοι όταν ξυπνάνε.
Η παράλειψη του πρωινού γεύματος θέτει σε κίνδυνο, τόσο την υγεία του παιδιού, όσο και την ακαδημαϊκή του απόδοση. Μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση πρωινού βελτιώνει την ποιότητα των διατροφικών συνηθειών των παιδιών, συμβάλλει στην κάλυψη των απαιτήσεων σε θρεπτικά συστατικά και μειώνει την πείνα. Παιδιά και έφηβοι που καταναλώνουν πρωινό, αυξάνουν την πρόσληψη των πέντε θρεπτικών συστατικών στα οποία παρατηρούνται συνήθως ανεπάρκειες σε αυτήν την ηλικία. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα του πρωινού (γάλα, γιαούρτι, τυρί) καλύπτουν τις ανάγκες σε ασβέστιο, μαγνήσιο, κάλιο, ενώ τα φρούτα, τα λαχανικά και τα δημητριακά ολικής αλέσεως παρέχουν επαρκείς ποσότητες βιταμίνης Ε και φυτικών ινών.
Η κατανάλωση πρωινού έχει ευεργετικά αποτελέσματα στη γνωσιακή ικανότητα του παιδιού, στη μνήμη, στη συμμετοχή του παιδιού στο μάθημα, στην προσοχή, στην αντίληψη και στη σχολική επίδοση, ενώ παράλληλα βελτιώνει την διάθεση και την ψυχοκοινωνική λειτουργία του παιδιού. Παιδιά που καταναλώνουν συστηματικά πρωινό, φαίνεται ότι έχουν καλύτερους βαθμούς στο σχολείο από τα παιδιά που παραλείπουν το πρωινό γεύμα. Η θετική επίδραση του πρωινού στην σχολική απόδοση μπορεί να εξηγηθεί από την παροχή θρεπτικών συστατικών στο κεντρικό νευρικό σύστημα και από την μείωση της πείνας του παιδιού τις πρωινές ώρες. Η πείνα συνδέεται με άσχημη συναισθηματική κατάσταση, αρνητική συμπεριφορά, καθώς και με μειωμένη ακαδημαϊκή απόδοση στα παιδιά.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το γεγονός ότι τα παιδιά που παραλείπουν το πρωινό, όχι μόνο έχουν μειωμένη πνευματική απόδοση, αλλά καθυστερούν να πάνε στο σχολείο και κάνουν περισσότερες απουσίες από ό, τι τα παιδιά που τρώνε πρωινό σε τακτική βάση.
Βιβλιογραφικά δεδομένα για την κατανάλωση πρωινού και την σχολική απόδοση των παιδιών δείχνουν ότι:
- Τα παιδιά που τρώνε πρωινό εμφανίζουν βελτιωμένη γνωσιακή λειτουργία, προσοχή και μνήμη.
-
Τα παιδιά που τρώνε ένα πλήρες πρωινό, σε σύγκριση με παιδιά που τρώνε με ένα έλλειπες πρωινό, κάνουν λιγότερα λάθη και είναι πιο γρήγορα στα μαθηματικά.
-
Τα παιδιά που παραλείπουν το πρωινό έχουν μικρότερη ικανότητα να διακρίνουν διαφορές μεταξύ παρόμοιων εικόνων, κάνουν περισσότερα λάθη και έχουν πιο αργή μνήμη ανάκλησης.
- Τα παιδιά που νιώθουν πείνα στο σχολείο έχουν χαμηλότερες βαθμολογίες στα μαθηματικά.
- Τα παιδιά που νιώθουν πείνα είναι πιο πιθανό να είναι υπερκινητικά ή αφηρημένα και αργοκίνητα στο σχολείο.
-
Η κατανάλωση πρωινού βελτιώνει τις επιδόσεις των παιδιών σε εργασίες με νοητικές απαιτητικές και εξασφαλίζει καλύτερες αντιδράσεις σε περιπτώσεις εκνευρισμού.
Αν τα παιδιά παραλείπουν τακτικά το πρωινό, για εξοικονόμηση χρόνου και εξασφάλιση μερικών λεπτών ύπνου, πρέπει να καταλάβουν ότι τρώγοντας ένα υγιεινό, θρεπτικό πρωινό γεύμα μάλλον θα τους εξοικονομήσει χρόνο σε μακροπρόθεσμη βάση. Με την επαναφόρτιση του εγκεφάλου και του σώματος, τα παιδιά είναι πιο αποτελεσματικά σε όλα όσα κάνουν. Το πρωινό μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά όχι μόνο στην εκπαίδευσή τους, αλλά και στην προσωπική τους ζωή. Η συστηματική κατανάλωση πρωινού γεύματος βοηθά τα παιδιά να διατηρήσουν ένα υγιές σωματικό βάρος και να καθιερώσουν δια βίου υγιεινές διατροφικές συνήθειες. Ο χρόνος που επενδύουμε στο πρωινό φαίνεται τελικά ότι είναι πολύ πιο πολύτιμος από τα λίγα επιπλέον λεπτά ύπνου.
Αλεξάνδρα Κουμπίτσκι
Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος
www.mednutrition.gr
Γράφει: Shona Botes
Για αιώνες τα μύρτιλλα έχουν χρησιμοποιηθεί θεραπευτικά. Έχουν αντιοξειδωτικές καθώς και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
Κυρίως είναι γνωστά για την φυσική τους ικανότητα να βελτιώνουν την υγεία των τριχοειδών αγγείων και έχουν χρησιμοποιηθεί για την θεραπεία ορισμένων οφθαλμολογικών διαταραχών και βελτίωση της όρασης.
Φλαβονοειδή που βρέθηκαν στα μύρτιλλα, γνωστά ως ανθοκυανοσίδες (anthocyanosides) είναι υπεύθυνα για την αναγέννηση της ροδοψίνης (rhodopsin). Πρόκειται για μια μωβ χρωστική ουσία στο μάτι, η οποία ευθύνεται για την νυχτερινή όραση.
Αυτό το θαυματουργό μούρο χρησιμοποιείται επίσης για την θεραπεία της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθεια, της εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και του καταρράκτη.
Τα μύρτιλλα βοηθούν στην προστασία της δομής του κολλαγόνου των αιμοφόρων αγγείων στο μάτι.
Μια μελέτη έχει δείξει ότι συνδυάζοντας εκχυλίσματα μύρτιλλων με βιταμίνη Ε, είναι ικανά να περιορίσουν την εξέλιξη του καταρράκτη.
Κατά την διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πόλεμου, πιλότοι που κατανάλωναν μαρμελάδα μύρτιλλων, ανέφεραν ότι η νυχτερινή τους όραση παρουσίασε σημαντική βελτίωση.
Τα μύρτιλλα και τα συμπληρώματα μυρτίλλων είναι ικανά να βοηθήσουν την βελτίωση της κυκλοφορίας, την ανακούφιση από τις κράμπες της περιόδου και την μείωση της εμφάνισης των κιρσών.
Τα άτομα που πάσχουν από θρόμβωση και στηθάγχη μπορούν να ωφεληθούν σημαντικά χρησιμοποιώντας μύρτιλλα ή συμπληρώματα μυρτίλλων.
Η σύσταση των αντιοξειδωτικών που βρέθηκε στα μύρτιλλα καταπολεμάει τις ελεύθερες ρίζες, βοηθώντας έτσι στην επιβράδυνση της διαδικασίας της γήρανσης. Οι φυσικές αντισηπτικές τους ιδιότητες τα καθιστούν, μια εξαιρετική επιλογή για την θεραπεία του στοματικού έλκους.
Μια ένωση που βρέθηκε στα μύρτιλλα και ονομάζεται γλυκοκινίνη (glucoquinine), έχει την ικανότητα να μειώνει φυσικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, με συνέπεια να είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη για όσους πάσχουν από διαβήτη.
Όταν χρησιμοποιείται ως τοπική θεραπεία, με την μορφή υγρών εκχυλισμάτων ή τσαγιού, μπορεί να θεραπεύσει ορισμένες καταστάσεις όπως η φαγούρα, έλκη, εγκαύματα, πεπτικά έλκη, διάρροια και την ινοκυστική νόσο του μαστού.
Η ανθοκυανίνη που περιέχεται σε αυτά τα μούρα, μπορεί να βοηθήσει στην μείωση της αρτηριακής πίεσης.
Ορισμένες παρενέργειες που έχουν αναφερθεί κατά την χρήση μύρτιλλων ή συμπληρωμάτων μύρτιλλων είναι πονοκέφαλοι, διάρροια, ζάλη και αραίωση του αίματος.
Αν εμφανιστούν παρενέργειες, το καλύτερο είναι να συμβουλευτείτε έναν φυσικοπαθητικό, βοτανολόγο ή ομοιοπαθητικό.
Οι γυναίκες οι οποίες είναι έγκυες ή θηλάζουν δεν πρέπει να χρησιμοποιούν συμπληρώματα μυρτίλλων, για την ασφάλεια τους δεν συστήνεται η λήψη τους.
Μεταφρασμένο από το www.dromostherapeia.gr
Γράφει: Aida Caras
Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία είναι η μεταφορά ενέργειας με μορφή ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων ή σωματιδίων. Τα κύματα μπορούν να διαφέρουν στο σχήμα, το μήκος και τη συχνότητα. Μπορούν να έχουν γωνιώδη ή κυματιστή μορφή. Η συχνότητα είναι ο αριθμός των κυμάτων ανά δευτερόλεπτο (Ηertz) και σχετίζεται άμεσα με το μήκος κύματος. Η γωνιώδης ακτινοβολία είναι αυτή που δεν αναγνωρίζεται από το κυτταρικό μας σύστημα και την αντιλαμβάνεται ως εχθρική.
Πηγές ακτινοβολίας που επηρεάζουν τον οργανισμό είναι το κινητό τηλέφωνο, το ασύρματο, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής, η τηλεόραση, oι μετασχηματιστές του φωτισμού, ο φούρνος μικροκυμάτων, το baby phone, τα στρώματα νερού, οι ηλεκτρικές κουβέρτες, τα κρεβάτια με ηλεκτρικό μηχανισμό, το Bluetooth, DECT, WiFi, τροφοδοσία ρεύματος για το τραμ, τρόλεϊ, τραίνο, μετρό. Δορυφορικές κεραίες, γεωπαθητική ακτινοβολία.
Επίσης GSM και UMTS κεραίες, πυλώνες υψηλής τάσης, υποσταθμοί ηλεκτρικής ενέργειας και ραντάρ (πρέπει να βρίσκονται σε απόσταση 1.200 μέτρων).
Κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται διαφορετικά την ακτινοβολία. Τα συμπτώματα ποικίλουν από άτομο σε άτομο. Έντονη αντίδραση στην ακτινοβολία, ονομάζεται «ηλεκτρομαγνητική υπερευαισθησία» ΕΗS (Electromagnetic Hypersensitivity). Δεν θα πρέπει να αγνοήσουμε ελαφρά συμπτώματα όπως κόπωση ή πονοκέφαλο. Η εμπειρία έχει δείξει ότι τα συμπτώματα αυτά αργότερα μπορούν να χειροτερέψουν.
Ελαφρά συμπτώματα τα οποία σχετίζονται με την ακτινοβολία είναι τα εξής: Χρόνια κόπωση, στρες, πονοκέφαλος, ημικρανία, προβλήματα συγκέντρωσης, μάθησης, μνήμης. Ανορεξία, ζαλάδα, ανησυχία, υπερκινητικά και δυσπροσάρμοστα παιδιά. Κατάθλιψη, υψηλή πίεση, συχνό κρυολόγημα, πόνοι στους μυς, τένοντες, αρθρώσεις, αυχένα και μέση, άσθμα, αλλεργίες, δερματικά προβλήματα, βουητό στα αυτιά, πόνοι στις σιαγόνες και τα δόντια, ρινορραγίες, τριχόπτωση, προβλήματα/πόνοι στα έντερα και το στομάχι, ρεψίματα, αέρια, ακράτεια, μουδιασμένα άκρα, ανησυχία στα πόδια (Restless legs), πονεμένα, πρησμένα άκρα.
Επιβαρυμένες περιπτώσεις διαπιστωμένες βάσει παγκοσμίων ερευνών: Αυτισμός, επιληψία, πάρκινσον, Αλτσχάιμερ, όγκος στο ακουστικό νεύρο, καρκίνος του εγκεφάλου και διάφορα άλλα είδη καρκίνου.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, άνθρωποι που κάνουν χρήση του κινητού τους πάνω από δέκα χρόνια έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα για όγκο στο κεφάλι. (Πηγή: Daily Telegraph)
Πολλαπλές έρευνες από 14 χώρες πιστοποιούν ότι η αποθήκευση ακτινοβολίας στον οργανισμό γίνεται επικίνδυνη μετά από κάποιο ποσοστό. Ανά 100 ώρες χρήσης το ποσοστό αυξάνεται κατά 5%. Αυτό δεν ισχύει μόνο για το κινητό αλλά και για το ασύρματο τηλέφωνο (DECT). (Πηγή: www.medishdossier.org)
Μεγάλη βλάβη στον οργανισμό μας επιφέρει και η χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Έρευνα που πραγματοποιήθηκε στις 31-8-2007 από το BioInitiative Working Group, όπου συνεργάστηκαν 20 κορυφαίοι επιστήμονες από 6 χώρες και καταγράφεται από Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, παρέχει αποδείξεις για την επικινδυνότητα της ακτινοβολίας. Ο καθηγητής Martin Blank ερευνητής του Columbia University, αναφέρει ότι η ακτινοβολία εισχωρεί εις βάθος στον οργανισμό και διαταράσσει όλες τις βιολογικές διεργασίες. Σε κάποιο τύπο κυττάρων, το DNA αντιδρά ήδη σε πολύ χαμηλά επίπεδα ακτινοβολίας και δημιουργεί βιοχημική αντίδραση ( κυτταρικό στρες ).
Η αϋπνία είναι ένα απ' τα πρώτα σήματα κινδύνου (η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία επηρεάζει την ισορροπία μελατονίνης στον οργανισμό. Η μελατονίνη είναι μια ορμόνη η οποία ρυθμίζει το βιολογικό ρολόι του οργανισμού).
Επίσης άλλες έρευνες διαπιστώνουν την αύξηση υπερκινητικότητας και κακής κοινωνικής συμπεριφοράς σε παιδιά ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder), που σχετίζεται με την ακτινοβολία από μικροκύματα. Το BioiInitiative Report λέει ότι η ακτινοβολία είναι νευροτοξική, δημιουργεί καρκινογενέσεις και μπορεί να επιφέρει βλάβη στο DNA, να διαταράξει το ανοσοποιητικό σύστημα, να επιφέρει αλλαγές στη λειτουργία του εγκεφάλου και να δημιουργήσει καρδιακές παθήσεις.
Ακτινοβολία στη δουλειά
Ακόμα και στο δάπεδο της εργασίας υπάρχουν πηγές ακτινοβολίας, που μπορούν να έχουν αρνητική επιρροή στην υγεία σας. Το Ολλανδικό Υπουργείο Κοινωνικών Υποθέσεων και Απασχόλησης αναφέρει: «Οι υπάλληλοι μπορεί κατά τη διάρκεια της εργασίας τους να είναι εκτεθειμένοι σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία, τα οποία δημιουργούνται από τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών, κινητών τηλεφώνων, τις συσκευές μετάδοσης και τη χρήση μετασχηματιστών ή πομπών».
Πολλοί οργανισμοί και εταιρείες αναγνωρίζουν ότι οι υπάλληλοί τους ταλαιπωρούνται από συμπτώματα κι ενοχλήσεις χωρίς να γνωρίζουν από πού προέρχονται. Συχνά προβλήματα όπως η υπερκόπωση και το στρες, λόγω της ακτινοβολίας είναι πολλές φορές αιτία για να απουσιάσουν απ' την εργασία. Στην Ευρώπη ήδη έχουν κάνει ένα μεγάλο βήμα συνεργασίας ανάμεσα στο γιατρό και τον θεραπευτή ακτινοβολίας. Το νέο αναγκαίο επάγγελμα που δημιουργήθηκε «ο θεραπευτής ακτινοβολίας», δεν κάνει διάγνωση αλλά μέτρηση με ειδικά μηχανήματα, της επιβάρυνσης της ακτινοβολίας στον οργανισμό. Εντοπίζοντας το ποσοστό επιβάρυνσης, γίνεται μια εξισορρόπηση του οργανισμού και προτείνεται η χρήση ειδικών βιοτεχνολογικών προϊόντων μετατροπής και προστασίας ακτινοβολίας, για να συμβάλλουν στη διατήρηση της ζωτικής ενέργειας του οργανισμού.
Τα προϊόντα αυτά λειτουργούν για την προστασία της υγείας σας από την ακτινοβολία από το κινητό, το ασύρματο τηλέφωνο, τον υπολογιστή και την τηλεόραση. Υπάρχουν ειδικά συστήματα προστασίας από την ακτινοβολία για το χώρο του σπιτιού, του σχολείου και οποιουδήποτε εργασιακού χώρου, καθώς και ένα προσωπικό προϊόν προστασίας που λειτουργεί 50cm γύρω και μέσα από το σώμα. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν τα κύτταρα ανενόχλητα να επικοινωνούν σωστά (αποφυγή κυτταρικού στρες).
Τα βιοτεχνολογικά προϊόντα δημιουργήθηκαν σύμφωνα με την αρχή του βιοσυντονισμού και αποτελούνται από ένα κύκλωμα ηλεκτρονικών στοιχείων, το οποίο αντιδρά στην ακτινοβολία που προέρχεται από μία ή περισσότερες πηγές. Δονούνται μαζί με την ακτινοβολία (με τη μέθοδο της αντήχησης). Με αυτό τον τρόπο δημιουργούν ένα σταθερό προσωπικό πεδίο, το οποίο τρέφεται από την πηγή/ές ακτινοβολίας. Αυτό το πεδίο χρησιμεύει για την εξομοίωση των επικίνδυνων ακτινοβολιών στον οργανισμό. Μετατρέπεται η γωνιώδης ακτινοβολία σε κυματιστή (sinus) που αναγνωρίζει ο οργανισμός μας ως μη εχθρική.
Το δίκτυο Θεραπευτών Ακτινοβολίας μεγαλώνει σημαντικά σε διάφορες χώρες. Ξεκίνησε στην Ευρώπη και επεκτείνεται τώρα και στην Ελλάδα, με ειδική εκπαίδευση και σεμινάρια στον τομέα «Ακτινοβολία και Υγεία».
Το δίκτυο αυτό ανοίγει ένα νέο δρόμο συνειδητοποίησης «το να ζεις και να εργάζεσαι σ' ένα υγιές περιβάλλον». Επίσης ανοίγει νέους ορίζοντες στον τομέα της εργασίας. Υπολογίζεται κατόπιν έρευνας ότι ως το 2013, η επιβάρυνση της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στη ζωή μας θα είναι το πρώτο θέμα.
Όποιος μπορεί να δει πίσω απ' αυτό που προσφέρει η τεχνολογία, έχει κάνει άλμα ως προς την προσωπική του υγεία.
Για περισσότερη ενημέρωση:
http://www.youtube.com/watch?v=FSLPSCH3FgQ