Γράφει: Πανταζής Στέλιος, Ολιστικός Ιατρός
Ο περισσότερος κόσμος πιστεύει ότι οι εξετάσεις είναι κάτι ενοχλητικό, τρομακτικό και ακριβό. Υπάρχουν όμως και εξετάσεις που είναι εύκολες, οικονομικές και βολικές και μερικές φορές είναι ακόμα και νόστιμες!
Θα περιγράψω δύο από αυτές, που στην ουσία είναι μία. Οι πιο γνωστές και εξαιρετικά σημαντικές εξετάσεις του γαστρεντερικού συστήματος είναι απεικονιστικές, δηλαδή χρησιμοποιώντας εποπτικά μέσα έχουμε τη δυνατότητα νου δούμε τον γαστρεντερικό σωλήνα «από μέσα». Αυτό μας βοηθάει στη διάγνωση βλαβών που σχετίζονται με διαταραχές της ανατομίας του εντερικού σωλήνα, όπως ο καρκίνος και οι πολύποδες. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που η εικόνα του εντερικού σωλήνα είναι χωρίς βλάβες, αλλά ο ασθενής αναφέρει ενοχλήματα, όπως πόνο, δυσκοιλιότητα, διάρροια, φουσκώματα κ.τ.λ. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τις περισσότερες φορές η εικόνα του γαστρεντερικού σωλήνα είναι φυσιολογική στις απεικονιστικές εξετάσεις (κολονοσκόπηση και γαστροσκόπηση).
Τότε, αυτό που μπορεί να βοηθήσει είναι μία εξέταση της λειτουργίας του γαστρεντερικού συστήματος. Και μπορεί να γίνει απλά και οικονομικά, με ένα... παντζάρι! Η εξέταση είναι διπλή, δηλαδή έχει δύο σκέλη. Το πρώτο είναι η ικανότητα πέψης του ανώτερου γαστρεντερικού σωλήνα (στομάχι και λεπτό έντερο). Τρώγοντας ένα μεγάλο παντζάρι μαζί με το τυπικό γεύμα, αν το ανώτερο γαστρεντερικό δουλέψει σωστά τότε δεν πρέπει να περάσουν οι χρωστικές ουσίες του στο αίμα και στη συνέχεια στα ούρα. Άρα, τα ούρα δεν πρέπει να αλλάξουν χρώμα. Αν αλλάξουν, σημαίνει ότι οι χρωστικές δεν αποδομήθηκαν ικανοποιητικά στο ανώτερο γαστρεντερικό. Σε αυτήν την περίπτωση θέλει θεραπεία και ενίσχυση το ανώτερο γαστρεντερικό.
Το δεύτερο σκέλος αξιολογεί την ταχύτητα διέλευσης της τροφής από τον γαστρεντερικό σωλήνα. Για να αξιολογήσουμε καλύτερα αυτό το σκέλος, πιθανόν να χρειαστεί μεγαλύτερη ποσότητα εξεταστικού μέσου, δηλαδή περισσότερα παντζάρια. Μετράμε τις ημέρες από τη βρώση των παντζαριών έως την αποβολή τους με την φυσική οδό, κοινώς με τα κόπρανα. Τα παντζάρια, λοιπόν, πρέπει να φανούν στα κόπρανα την 2η ή το πολύ μέχρι την 3η ημέρα μετά την κατανάλωσή τους. Εμφάνισή τους αργότερα δείχνει λειτουργική διαταραχή της ταχύτητας διέλευσης της τροφής από τον εντερικό σωλήνα και απαιτεί πιο σωστή και ισορροπημένη διατροφή και θεραπεία και ενίσχυση του εντέρου.
Αυτές οι απολαυστικές, απλές και νόστιμες εξετάσεις μπορεί να μας βοηθήσουν να αξιολογήσουμε τη λειτουργία του γαστρεντερικού σωλήνα χωρίς κανένα κίνδυνο και μπορεί να τις κάνουν όλοι.
Πανταζής Στέλιος
Ολιστικός Ιατρός
www.holistic-greece.com
∆εν έχουμε παρά να καθοδηγήσουμε τον εαυτό μας πίσω στην ουσία της ύπαρξης μας και η φύση θα μας φέρει εσωτερική γαλήνη και ευτυχία και ακόμα πιο σημαντικό, θα μας θεραπεύσει.
Ο μεγάλος φιλόσοφος Martin Heidegger έχει πει ότι η απειλή που κρέμεται πάνω από την ανθρωπότητα έρχεται από μέσα της. Έρχεται γιατί ο άνθρωπος βλέπει τον εαυτό του έξω από τη ροή της φύσης ενώ προορίζεται να ζει μέσα σ' αυτήν.
Η πραγματικότητα όμως είναι ακόμα χειρότερη. Γιατί ο άνθρωπος πολύ συχνά προσπαθεί να αλλάξει αυτή τη ροή και να επιβληθεί στη φύση. Φυσικά μετά αντιμετωπίζει τις συνέπειες.
Ο Κόσμος της Καρδιάς
Η καρδιά που είναι το ενεργειακό κέντρο για το άνοιγμα προς την ανώτερη συνειδητότητα μας, ανοίγει και ευρύνεται στην πιθανότητα της υγείας, της ευτυχίας και της αγάπης. Όταν αρχίζουμε να δημιουργούμε υγεία και ένα δυνατό ανοσοποιητικό σύστημα, ο νους μας μεταμορφώνεται και περνάει σε μια ανώτερη πραγματικότητα στον κόσμο της καρδιάς. Σε αυτό το επίπεδο ύπαρξης έχουμε όλη τη δύναμη που είναι δυνατόν να χρειαζόμαστε για να δημιουργήσουμε μια νέα πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα που βρίσκεται σε αρμονία με την αληθινή μας φύση και που αντλεί δύναμη από την συμπαντική δημιουργική ενέργεια της αγάπης. Την πραγματικότητα της θεραπείας και της συνεχούς τροφοδότησης σε όλα τα επίπεδα.
Ο νους μας είναι ο μαέστρος της ζωής μας. Με κάθε μια σκέψη που κάνουμε συμβάλλουμε στην χημεία του εγκεφάλου μας. Οι σκέψεις μας από επιστημονική άποψη είναι βιοχημικά γεγονότα που συμβαίνουν στον εγκέφαλο μας και ονομάζονται νευροπεπτίδια. Κάθε φορά που ένα νευροπεπτίδιο ταξιδεύει στο σώμα, βρίσκει ανάλογους υποδοχείς που το περιμένουν για να ενωθούν μαζί του. Τα κύτταρα του ανοσοποιητικού μας συστήματος συνεχώς μεταφέρουν πληροφορίες για την πραγματοποίηση του εσωτερικού διαλόγου του σώματος. Τόσο οι αρνητικές όσο και οι θετικές σκέψεις, καθώς και οι πιο βαθιές μας επιθυμίες μεταφέρονται στα κύτταρα και ακολουθούν οι αντίστοιχες αντιδράσεις στο σώμα.
Κανένα μέρος του σώματος δεν μπορεί να κρατήσει μυστικά από το υπόλοιπο σώμα. Αυτός είναι ένας από τους βασικούς κανόνες της ιατρικής. Ό,τι νοιώθει το πόδι, το γνωρίζει ο νους και ό,τι επιθυμεί ο νους, το σώμα αγωνίζεται να το πετύχει. Κάθε μια στιγμή, μια ατελείωτη συμφωνία αλληλεπιδράσεων και ανταλλαγής πληροφοριών πραγματοποιείται ανάμεσα σε κάθε κύτταρο του σώματος.
Το Σκεπτόμενο Ανοσοποιητικό μας Σύστημα
Τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος δεν εξαιρούνται βεβαίως από αυτήν την απίθανη βιολογική συζήτηση. Επίσης είναι σκεπτόμενα κύτταρα. Καθώς λοιπόν το ανοσοποιητικό μας σύστημα σκέπτεται, έχει τη δύναμη να παίρνει ενεργό μέρος στην αδυναμία ή στην δύναμη, στην ευλογία ή στον θυμό, στην ένταση ή στην χαλάρωση, στην αγωνία ή στην αποδοχή και σε όλα τα συναισθήματα ή αισθήματα που δημιουργούνται από το πώς εισπράττουμε κάθε φορά την παρούσα κατάσταση. Συχνά αγωνιζόμαστε ενάντια στην αποδοχή αυτού που έχει συμβεί ή πρόκειται να συμβεί και μέσα από αυτή τη διαδικασία προκαλούμε την αδυναμία και αναπτύσσουμε αισθήματα μνησικακίας και λύπης. Η ασθένεια αρχίζει την στιγμή που αρνητικές επιρροές εξασθενούν το ανοσοποιητικό σύστημα.
Εάν μπορούμε να παραμένουμε συνειδητοί κάθε στιγμή και να καλοδεχόμαστε αυτή τη συνειδητότητα, τότε υπερβαίνουμε τα προβλήματα της ζωής και τον εσωτερικό διάλογο που εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα. Η δύναμη επιστρέφει και ένας διαφορετικός κόσμος ανατέλλει. Είναι ο θεραπευτικός και ιερός κόσμος της φύσης στην οποία η αποκατάσταση της υγείας είναι μια απόλυτη φυσική διαδικασία.
Να θυμάστε ότι η υγεία είναι ο βασικός νόμος και η αρρώστια η εκτροπή του. Κάθε φορά που αρρωσταίνουμε, το σώμα μας έχει πρόγραμμα επαναφοράς της υγείας, δηλαδή του βασικού νόμου.
Τίποτα δεν έχει σημασία
εκτός από τη σημασία που
εμείς του δίνουμε
Από: Επιστημονικό Διαιτολογικό Κέντρο "Διαίτημα"
Η ιστορία της σοκολάτας
Η κατανάλωση της σοκολάτας ξεκίνησε πριν περίπου 3000 χρόνια από τους Μάγιας και τους Αζτέκους της Αμερικής, οι οποίοι έπιναν κάποιο ρόφημα κακάο, βυθίζοντας τους κόκκους του κακάο (προέρχονται από ένα δέντρο που καλείται Theobroma cacao) σε ζεστό νερό. Σας θυμίζει τη σημερινή σοκολάτα; Ανά τον κόσμο εξαπλώθηκε το 1502 όταν ο Χριστόφορος Κολόμβος, κατά τη διάρκεια του 4ου και τελευταίου ταξιδιού στον Νέο Κόσμο, συνάντησε ένα κανό που μετέφερε κόκκους κακάο και άλλα αγροτικά προϊόντα. Έτσι έφερε το κακάο στην Ισπανία. Η σοκολάτα άργησε να γίνει δημοφιλής στην Ευρώπη μέχρι τη στιγμή που οι Ισπανοί πρόσθεσαν ζάχαρη στο κακάο και η σοκολάτα έγινε το αγαπημένο ρόφημα στα βασιλικά σαλόνια της Ευρώπης. Τη συνέχεια τη γνωρίζουμε όλοι....
Γιατί όμως όλοι αγαπάμε τη σοκολάτα; Υπάρχουν στιγμές που δεν θέλουμε τίποτε άλλο παρά σοκολάτα. Υπάρχει ακόμη και ο σχετικός χαρακτηρισμός "σοκολατομανής". Ορισμένοι ερευνητές αναρωτήθηκαν γιατί τόσοι άνθρωποι την υπερκαταναλώνουν και αποφάσισαν να αναλύσουν τα συστατικά της και να μελετήσουν τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζουν τη λειτουργία του εγκεφάλου και τη διάθεσή μας.
Η σοκολάτα περιέχει περίπου 380 γνωστά χημικά συστατικά. Πιθανόν όμως να μην είναι ένα από αυτά που μας δημιουργεί την επιθυμία. Πιθανόν να υπάρχει κάποιος μοναδικός χημικός συνδυασμός που προσδίδει στη σοκολάτα την υπεροχή της σε σχέση με άλλα γλυκά τρόφιμα.
Κατανάλωση σοκολάτας και ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Τα οπιοειδή είναι χημικές ουσίες ανάλογες με αυτές που εντοπίζονται στο όπιο. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η κατανάλωση σοκολάτας διεγείρει την παραγωγή φυσικών οπιοειδών τα οποία καταπραΰνουν τον πόνο και ενισχύουν την ευδιαθεσία.
Ερευνητές του Neurosciences Institute του Σαν Ντιέγκο ανακάλυψαν 3 διαφορετικές ουσίες της σοκολάτας που μπορούν να δράσουν όμοια με τα κανναβινοειδή είτε άμεσα (ενεργοποιώντας τους υποδοχείς των κανναβινοειδών) είτε έμμεσα (αυξάνοντας τα επίπεδα της ανανδαμίδης – anandamide). Τα κανναβινοειδή είναι ουσίες που δρουν σαν την κάνναβη (γνωστή ως μαριχουάνα). Το ενεργό συστατικό της κάνναβης είναι η τετρα-υδρο-κανναβινόλη (ΤΗC). Υπάρχουν υποδοχείς στον εγκέφαλο που δεσμεύουν την THC, κάνοντας το άτομο να νιώσει "ανεβασμένο". Η ανανδαμίδη είναι λιπίδιο που φυσιολογικά υπάρχει στον εγκέφαλο και μπορεί να δεσμευτεί από τους ίδιους υποδοχείς της THC, δημιουργώντας το ίδιο αίσθημα ευφορίας. Βέβαια η THC ενεργοποιεί περισσότερους υποδοχείς του εγκεφάλου και γι αυτό η ανεβασμένη διάθεση που προκαλεί, διαρκεί περισσότερο. Ορισμένα χημικά συστατικά της σοκολάτας επίσης δρουν ανάλογα με την THC με αποτέλεσμα την έκκριση ντοπαμίνης (νευροδιαβιβαστής). Η μαύρη σοκολάτα περιέχει περισσότερα από αυτά τα συστατικά.
Η σοκολάτα περιέχει φαινυλεθυλαμίνη – χημικό συστατικό που σχετίζεται με τις αμφεταμίνες, οι οποίες ανεβάζουν τους παλμούς και τη γλυκόζη του αίματος οδηγώντας τον άνθρωπο σε εγρήγορση και ικανοποίηση.
Η καφεΐνη που περιέχεται στη σοκολάτα μπορεί να ασκεί την ίδια δράση.
Άλλες ουσίες με διεγερτική δράση είναι η θεοβρωμίνη και οι μεθυλ-ξανθίνες.
Όποιος κι αν είναι ο πραγματικός λόγος που κάνει την σοκολάτα τόσο αγαπητή σε όλους μας η οδηγία είναι μία: την καταναλώνουμε με μέτρο διότι εκτός όλων των συστατικών που τόσο καλό κάνουν στην διάθεσή μας, περιέχει και μεγάλη ποσότητα κορεσμένων λιπών και απλών ζαχάρων.
Ο Νευροψυχολογικός Έλεγχος (ΝΕ) είναι απαραίτητος σε ασθενείς που έχουν υποστεί βλάβες στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ).
Πιο συγκεκριμένα σε ΝΕ μπορεί να υποβληθούν ασθενείς με νόσο Alzheimer's, μέτωπο-κροταφική ή αγγειακού τύπου άνοια, νόσο του Parkinson's (όπου υπάρχει η υποψία ανοϊκών συμπτωμάτων) αλλά και μια σειρά άλλων νευρολογικών ή νευροεκφυλιστικών διαταραχών όπως: ασθενείς με αιμορραγικά ή ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια, Σκλήρυνση Κατά Πλάκας, κλειστές και ανοιχτές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις (ΚΕΚ), εγκεφαλικούς όγκους, επιληπτικές κρίσεις, λοιμώξεις του ΚΝΣ και ψυχιατρικές διαταραχές (χρόνια χρήση αντιψυχωσικών, σχιζοφρένεια, κατάθλιψη κτλ.).
Συνήθως η διάρκεια της εξέτασης είναι από 1.5 μέχρι ως και 3 ώρες και ολοκληρώνεται σε μία ή δύο επισκέψεις. Ο ΝΕ περιλαμβάνει: λεπτομερή κλινική συνέντευξη και ιστορικό, αξιολόγηση της συναισθηματικής κατάστασης με χρήση σύντομων ερωτηματολογίων και χρήση δοκιμασιών (τεστ) προκειμένου να εντοπιστούν οι γνωστικές ελλείψεις.
Κατά τη διάρκεια της εξέτασης αξιολογούνται:
- Η ικανότητα προσανατολισμού στο χρόνο, το χώρο και το οικείο περιβάλλον του. Σημαντικές είναι η αναδρομική και προδρομική αμνησία οι οποίες σχετίζονται με την ανάκληση νέων και παλαιών πληροφοριών αντίστοιχα.
- Οι ικανότητες αντίληψης και αισθητηριακές λειτουργίες όπως επίσης και η επαρκής αντίδραση του ατόμου στα οπτικοακουστικά και σωματοαισθητήρια ερεθίσματα.
- Όλες οι παράμετροι και οι διαδικασίες της προσοχής: η ταχύτητα επεξεργασίας της πληροφορίας, η ικανότητα του ατόμου να διατηρεί και να διαχειρίζεται νοερά πληροφορίες στην εργαζόμενη μνήμη, η εστίαση και η συγκέντρωση, όπως επίσης η ικανότητα επιλογής και η νοητική ευελιξία.
- Η μάθηση και παράμετροι της λεκτικής όσο και της μη λεκτικής μνήμης (ακουστικής και οπτικής) είτε για βραχύχρονο ή μακρόχρονο διάστημα.
- Η γλωσσική ευχέρεια, η ικανότητα κατονομασίας και σημασιολογίας.
- Οι οπτικοχωρικές, οπτικοκινητικές και οπτικοχωρικές ικανότητες.
- Οι εκτελεστικές λειτουργίες που περιλαμβάνουν το σχεδιασμό, την οργάνωση, την αναστολή και την εκκίνηση, την γνωστική ευελιξία, τη ρύθμιση της συμπεριφοράς και των συναισθημάτων, την κατηγοριοποίηση και τον προγραμματισμό.
Το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ) ρυθμίζει και ελέγχει την λειτουργία των οργάνων του σώματος και τη μεταξύ τους αλληλεπίδραση και συνεργασία. Επίσης ελέγχει τις ψυχικές, γνωστικές και συμπεριφορικές αλλά και σωματοαισθητηριακές λειτουργίες (όραση, αφή, όσφρηση, ακοή και γεύση) για την αντίληψη του περιβάλλοντος. Το ΚΝΣ αποτελείται από νευρώνες και νευρογλοιακά κύτταρα που μεταφέρουν αισθητικά ερεθίσματα, τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό που είναι υπεύθυνα για τη συσχέτιση και των πληροφοριών και είναι τα βασικά κύτταρα. Η δομή τους περιλαμβάνει χαρακτηριστικές δομές, τις αποφυάδες που ονομάζονται άξονες και δενδρίτες. Οι νευρώνες διαθέτουν δύο σημαντικές ιδιότητες, την αγωγιμότητα και την διεγερσιμότητα. Μεταδίδουν το ερέθισμα με την μορφή ηλεκτρικών παλμών. Τα νευρογλοιακά κύτταρα έχουν υποστηρικτικό ρόλο και βοηθούν στην διατήρηση του περιβάλλοντος των νευρώνων.
Το Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα (ΑΝΣ) λειτουργεί ακούσια και ρυθμίζει τις καθημερινές ανάγκες ελέγχοντας τα όργανα, ιστούς και αδένες στο σώμα. Το ΑΝΣ διακρίνεται περαιτέρω στο: Συμπαθητικό σύστημα, που συμμετέχει στην προετοιμασία για αυξημένες απαιτήσεις ετοιμότητας, Παρασυμπαθητικό σύστημα, που εξοικονομεί και εναποθηκεύει ενέργεια, Σωματικό σύστημα που είναι υπεύθυνο για εκούσιες λειτουργίες και στο
Προσαγωγό τμήμα όπου οι νευρώνες προσάγουν πληροφορίες από την περιφέρεια προς το ΚΝΣ.
Ο μέσος εγκέφαλος έχει βάρος περίπου 1300-1400 γραμμάρια στον άντρα και 1200-1300 στη γυναίκα. Αρχικά ο εγκέφαλος χωρίζεται στο πρόσθιο, μέσο, και οπίσθιο τμήμα ενώ περαιτέρω διαχωρισμός δημιουργεί δυο άλλα τμήματα με διαίρεση του προσθίου σε τελικό και διάμεσο και του οπίσθιου σε οπίσθιο και έσχατο. Ο τελικός εγκέφαλος έχει δυο ημισφαίρια, το στέλεχος και την παρεγκεφαλίδα. Σε κάθε ημισφαίριο διακρίνονται σε τρεις επιφάνειες την έξω, την έσω, και την κάτω, τρεις πόλους που είναι ο μετωπιαίος , ο ινιακός και ο κροταφικός.
Εκτός από τη διαίρεση του εγκεφάλου σε ημισφαίρια υπάρχει και περαιτέρω διαχωρισμός όσον αφορά τους λοβούς.
Οι ινιακοί λοβοί σχετίζονται κυρίως με τις οπτικές ικανότητες και επεξεργασία, την αντίληψη του άμεσου περιβάλλοντος, την αναγνώριση και τη μνήμη αλλά και την κατανόηση των οπτικών ερεθισμάτων. Όλες οι πληροφορίες και τα αισθητηριακά ερεθίσματα που λαμβάνονται από τα μάτια ελέγχονται από τους ινιακούς λοβούς. Αυτές οι πληροφορίες συμβάλλουν στην αναγνώριση των προσώπων, των σχεδίων και των αντικειμένων, του περιβάλλοντος χώρου, οπτικοχωρικών και οπτικοκατασκευαστικών ικανοτήτων, της αντίληψης και των διεργασιών της οπτικής μνήμης και των σχετικών λειτουργιών.
Οι βρεγματικοί λοβοί συμμετέχουν στην ενσωμάτωση των αισθητηριακών πληροφοριών από όλα τα υπόλοιπα σημεία του σώματος. Οι βρεγματικοί λοβοί επίσης σχετίζονται με τη γνώση των αριθμών και τις σχέσεις τους, την ικανότητα συλλαβισμού και τον χειρισμό των αντικειμένων. Επιπρόσθετα ελέγχουν τον σχεδιασμό, την πλοήγηση και τον προσανατολισμό στο χώρο και το χρόνο.
Οι μετωπιαίοι λοβοί ελέγχουν τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, τη συναισθηματική κατάσταση και τις ανώτερες γνωστικές διεργασίες γνωστές και ως εκτελεστικές λειτουργίες που περιλαμβάνουν το σχεδιασμό, την αναστολή και εκκίνηση, την δημιουργία στρατηγικών, την εργαζόμενη μνήμη, την γνωστική ευελιξία και μετατόπιση. Βλάβη στους μετωπιαίους λοβούς μπορεί να δημιουργήσει συμπτώματα κατάθλιψης ή μανίας, έλλειψη αναστολών, μειωμένη ψυχοκινητική ταχύτητα, γνωστική ακαμψία και εμμονές.
Οι κροταφικοί λοβοί τέλος είναι υπεύθυνο για όλες τις ανώτερες διεργασίες των πληροφοριών, την ερμηνεία των αισθητηριακών ερεθισμάτων όπως γεύση και όσφρηση σε συνδυασμό με λεκτικά τμήματα της μνήμης και της μάθησης (όπως επεισοδιακή).
Το μεταιχμιακό σύστημα είναι ένα νευρωνικό δίκτυο που εμπεριέχει τον ιππόκαμπο, την αμυγδαλή, τον πρόσθιο θαλαμικό πυρήνα και το μεταιχμιακό φλοιό. Το μεταιχμιακό σύστημα έχει νευρωνικές οδούς και συνδέσεις σε κάθε έναν από τους τέσσερις λοβούς του εγκεφάλου. Είναι επίσης γνωστό και ως συναισθηματικός εγκέφαλος εφόσον σχετίζεται με τη μνήμη, τη συναισθηματική ισορροπία, τον έλεγχο της συμπεριφοράς και της όσφρησης, του μεταβολισμού και των ενδοκρινικών συστημάτων.
Η παρεγκεφαλίδα είναι υπεύθυνη για το συντονισμό των κινητικών παρορμήσεων προκειμένου να τελειοποιηθούν οι λεπτές και οι ακριβείς κινήσεις, λαμβάνοντας και με την διαχείριση πληροφοριών από όλα τα σημεία του σώματος. Επίσης προσαρμόζουν την δραστηριότητα των μυών βοηθώντας στην ισορροπία. Τέλος έχει μεγάλη συμμετοχή σε γνωστικές διεργασίες όπως τον έλεγχο και διαχείριση ενός μεγάλου αριθμού λειτουργιών προσοχής.
Η κινητική λωρίδα είναι το πίσω μέρος των μετωπιαίων λοβών και ελέγχει την διαχείριση των ακούσιων μυϊκών κινήσεων. Παρόμοια η αισθητηριακή λωρίδα βρίσκεται στο πρόσθιο κομμάτι του βρεγματικού λοβού και ελέγχει την αίσθηση της αφής και λαμβάνει πληροφορίες από τους μυς, το δέρμα και τις κλειδώσεις προκειμένου να αντιληφθεί τα αισθητηριακά ερεθίσματα.
Τέλος, το εγκεφαλικό στέλεχος επικοινωνεί πληροφορίες μεταξύ του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Ελέγχει την κούραση, εγρήγορση και τον καρδιακό ρυθμό. Οι λειτουργίες του είναι πολύ σημαντικές εφόσον βλάβη μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της συνείδησης και σε σοβαρές περιπτώσεις ακόμα και σε θάνατο. Το εγκεφαλικό στέλεχος χωρίζεται σε τέσσερα τμήματα: τον διάμεσο εγκέφαλο που περιλαμβάνει τον θάλαμο και τον υποθάλαμο που σχετίζεται κυρίως με την ρύθμιση διαφορετικών λειτουργιών του σώματος όπως τον μεταβολισμό, την αρτηριακή πίεση, την όρεξη, την εγρήγορση, την πείνα και τη δίψα αλλά και τον ύπνο. Ο μέσος εγκέφαλος ελέγχει όλες τις πτυχές της όρασης, της ακοής και τις διεργασίες των στάσεων του σώματος. Το τρίτο τμήμα του εγκεφαλικού στελέχους είναι η γέφυρα που σχετίζεται με την κίνηση των ματιών. Τέλος, στον προμήκη μυελό βρίσκονται τα κέντρα της ρύθμισης του καρδιακού παλμού, της αναπνοής και της ποσότητας του αίματος.
Οι παθήσεις του ΚΝΣ περιλαμβάνουν νευρολογικές και ψυχιατρικές διαταραχές. Στην πρώτη κατηγορία περιλαμβάνονται νευροεκφυλιστικές νόσοι όπως Νόσος Alzheimer's ή Parkinson's με ή χωρίς ανοικά συμπτώματα, αγγειακές βλάβες ή διαταραχές που σχετίζονται με αιμορραγικά εγκεφαλικά επεισόδια, άνοια με σωμάτια του Lewy, σύνδρομο Balint, μετωποκροταφική άνοια, Κρανιοεγκεφαλικές Κακώσεις ανοιχτού ή κλειστού τύπου, σκλήρυνση κατά πλάκας, επιληψία και ημικρανίες. Τέλος δεν είναι σπάνιες διαταραχές μεταβολικών, τοξικών ή ενδοκρινολογικών συνδρόμων.
Στην δεύτερη κατηγορία, τις ψυχιατρικές διαταραχές περιλαμβάνονται η Σχιζοφρένεια και η Διπολική διαταραχή, η ψυχαναγκαστική καταναγκαστική διαταραχή, η κατάθλιψη και οι αγχώδεις διαταραχές.
Στις νευρολογικές διαταραχές του ΚΝΣ συστήνεται είτε φαρμακοθεραπεία (ανάλογα με την διάγνωση), είτε Γνωστική Αποκατάσταση, Φυσιοθεραπεία ή Εργοθεραπεία είτε ένας συνδυασμός των παραπάνω. Η Γνωστική
Αποκατάσταση είναι μια δομημένη σειρά από θεραπευτικές δραστηριότητες που έχουν σχεδιαστεί για να επανεκπαιδεύσουν την ικανότητα του ατόμου να σκέφτεται, να χρησιμοποιεί την κρίση του και να παίρνει αποφάσεις. Επικεντρώνεται στο να βελτιώσει ελλείψεις στη μνήμη, προσοχή, αντίληψη, μάθηση, σχεδιασμό και λήψη αποφάσεων. Ο απώτερος στόχος της Γνωστικής Αποκατάστασης είναι να βελτιώσει την ποιότητα ζωής ή να βελτιώσει την ικανότητα της λειτουργικότητας του ατόμου. Θεωρείται ένα πρόγραμμα καθοδηγούμενης θεραπείας για την εκμάθηση ή την επανεκμάθηση τρόπων συγκέντρωσης, επίλυσης προβλημάτων και τρόπους βελτίωσης της μνήμης. Επίσης γνωστή ως Νευροψυχολογική Αποκατάσταση ή Νευροαποκατάσταση, περιλαμβάνει την ανάρρωση των γνωστικών και συμπεριφορικών ελλείψεων. Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να έχουν μια εποικοδομητική και ικανοποιητική ζωή μετά από εγκεφαλικό τραυματισμό ή βλάβη αν μάθουν να διαχειρίζονται τα γνωστικά, συναισθηματικά και συμπεριφορικά προβλήματα που μπορεί να προκύψουν. Η Γνωστική Αποκατάσταση δεν θεραπεύει την εγκεφαλική βλάβη αλλά στοχεύει μέσω παρεμβάσεων τις ελλείψεις στα επίπεδα που εμφανίζονται.
Η διάρκεια της θεραπείας εξαρτάται από το πόση βελτίωση θα έχετε και την ικανότητα σας να πετύχετε τους στόχους σας. Ο μέσος όρος είναι από 2 ως 4 μήνες.
Στις ψυχιατρικές διαταραχές συνήθως συνιστάται φαρμακοθεραπεία και κάποιας μορφής ψυχοθεραπευτική παρέμβαση. Μια από τις πιο αποτελεσματικές μεθόδους είναι η Γνωστική Συμπεριφορική θεραπεία (ΓΣΘ).
Η ΓΣΘ επιχειρεί να επιλύσει προβλήματα σχετικά με τα δυσλειτουργικά συναισθήματα, συμπεριφορές και σκέψεις μέσω μιας συστηματικά δομημένης διαδικασίας. Ερευνητικά δεδομένα υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα της ΓΣΘ για μια σειρά διαταραχών –με ή χωρίς τον συνδυασμό φαρμακοθεραπείας- όπως συναισθηματικές, αγχώδεις, προσωπικότητας, τροφής, κατάχρησης ουσιών και ψυχωτικές. Κάποιες από τις τεχνικές που ακολουθούνται περιλαμβάνουν το ημερολόγιο σκέψεων, γεγονότων και συμπεριφορών αλλά και συναισθημάτων. Επίσης, εξέταση και έλεγχο σκέψεων, πεποιθήσεων και αξιολόγηση των σκέψεων που μπορεί να είναι δυσλειτουργικές ή καταστροφικές. Σε συμπεριφορικό επίπεδο τα άτομα σταδιακά εκτίθενται σε ασκήσεις προκειμένου να αντιμετωπίσουν καταστάσεις που μέχρι τώρα απέφευγαν υιοθετώντας καινούριους τρόπους αντίδρασης.
Ας ακολουθήσουμε το ταξίδι της τροφής μέσα από το πεπτικό μας σύστημα και ας θαυμάσουμε για άλλη μια φορά τον ανθρώπινο οργανισμό μας.
Το πεπτικό σύστημα στον ενήλικα φτάνει περίπου τα εννέα μέτρα και περιλαμβάνει τον πεπτικό σωλήνα και τους αδένες. Ο πεπτικός σωλήνας αποτελείται από το στόμα, τον φάρυγγα, τον οισοφάγο, το στομάχι, το λεπτό και το παχύ έντερο. Οι αδένες που επικοινωνούν με τον πεπτικό σωλήνα είναι οι σιελογόνοι, το συκώτι και το πάγκρεας.
Η πέψη είναι η διάσπαση των τροφών και συγκεκριμένα των οργανικών συστατικών των τροφών σε μικρότερα και απλούστερα κομμάτια που χρησιμοποιούνται από τον ανθρώπινο οργανισμό για παραγωγή ενέργειας και για την ομαλή λειτουργία του.
Η πέψη αρχίζει στο στόμα. Καθώς μασιέται η τροφή ανακατεύεται με το σάλιο το οποίο περιέχει το ένζυμο αμυλάση που διασπά το άμυλο και το γλυκογόνο των τροφών σε απλά σάκχαρα. Επίσης η πέψη των λιπών ξεκινά με την έκκριση του ενζύμου, λιπάση, που βρίσκεται στους αδένες κάτω από τη γλώσσα αλλά συντελείται ουσιαστικά στο λεπτό έντερο. Η γεύση της τροφής μπορεί να ενεργοποιήσει το στομάχι για να παράγει οξύ, μια διαδικασία που ονομάζεται κεφαλική φάση πέψης. Επομένως, το στομάχι αρχίζει να ανταποκρίνεται στην τροφή ακόμη και πριν αυτή φύγει από το στόμα.
Στη συνέχεια η τροφή περνά από τον φάρυγγα στον οισοφάγο και από εκεί φτάνει στο στομάχι που έχει μήκος 25 εκ. και αποτελεί το φαρδύτερο τμήμα του γαστρεντερικού συστήματος. Εκεί η τροφή ανακατεύεται με το γαστρικό υγρό που περιέχει υδροχλωρικό οξύ και το ένζυμο πεψίνη. Η πεψίνη διασπά τις πρωτεΐνες σε πεπτίδια και το υδροχλωρικό οξύ έχει σκοπό να ρυθμίζει το pH. Έτσι από την μια διασπάται το άμυλο με τη βοήθεια της αμυλάσης και από την άλλη οι πρωτεΐνες σε πεπτίδια με τη δράση της πεπτίνης. Το λίπος στο στομάχι δεν πέπτεται, αλλά υπάρχει με την μορφή λιποσταγόνων. Στο στομάχι επίσης γίνεται η καταστροφή μεγάλου αριθμού μικροβίων που εισήλθαν στον οργανισμό μέσω της τροφής ή του νερού ή σχηματίστηκαν μέσα στον οργανισμό κατά την πέψη. Ολόκληρη η συμμετοχή του στομαχιού στην πέψη ονομάζεται γαστρική φάση της πέψης.
Έπειτα η τροφή περνάει στο λεπτό έντερο. Εκεί γίνεται και το μεγαλύτερο μέρος της πέψης και η απορρόφηση της τροφής. Η τροφή δηλαδή μέσα από την πύλη του πυλωρού φτάνει στο δωδεκαδάκτυλο μήκους 25-28 εκατοστά και βρίσκεται πια στην αρχή του λεπτού εντέρου. Το λεπτό έντερο διαθέτει εσωτερικές πτυχές, που ονομάζονται, λάχνες και μικρολάχνες, για να αυξάνουν την περιοχή της επιφάνειάς του και να ενισχύουν την ικανότητά του να απορροφά τις θρεπτικές ουσίες.
Στο αρχικό τμήμα του λεπτού εντέρου διοχετεύονται τα παγκρεατικά υγρά (από το πάγκρεας) και η χολή (από το συκώτι). Το παγκρεατικό υγρό περιέχει ένζυμα για την τελική απορρόφηση των συστατικών των τροφών και αυτά είναι η θρυψίνη, χυμοθρυψίνη και καρβοξυπεπτιδάδση (για διάσπαση των πρωτεϊνών), λιπάση (για διάσπαση του λίπους σε λιπαρά οξέα και μονογλυκερίδια), αμυλάση (για διάσπαση των υδατανθράκων) και ριβονουκλεάση και δεοξυριβονουκλεάση (για διάσπαση των νουκλεϊνικών οξέων). Η χολή έχει ως στόχο τα λίπη. Συντελεί στη γαλακτοματοποίηση των λιποσταγόνων που έρχονται στο λεπτό έντερο από το στομάχι. Όταν διαλυθούν θα μπορέσουν μετά να επιδράσουν πάνω τους τα παγκρεατικά ένζυμα.
Έτσι τα προϊόντα της πέψης (αμινοξέα, μονοσακχαρίτες, λιπαρά οξέα και μονογλυκερίδια) απορροφώνται μαζί με τις βιταμίνες, το νερό και τα μεταλλικά άλατα από το τοίχωμα του λεπτού εντέρου και το ταξίδι αυτό μέσα στο έντερο συνεχίζεται για άλλες 4-8 ώρες. Δεν πρέπει να ξεχνάμε μόνο ότι η βιταμίνη Β12 για να απορροφηθεί από το λεπτό έντερο πρέπει πρώτα να συνδεθεί με μία πρωτεΐνη που εκκρίνεται από το στομάχι (ενδογενής παράγοντας). Ο ειλεός είναι το τελικό τμήμα του λεπτού εντέρου. Αν και οι περισσότερες θρεπτικές ουσίες απορροφώνται στο δωδεκαδάχτυλο και τη νήστιδα, δηλαδή στα πρώτα δύο τμήματα του λεπτού εντέρου, ο ειλεός είναι το μέρος όπου η βιταμίνη B12 απορροφάται επιλεκτικά μέσα στο σώμα.
Αφού έχει γίνει ο διαχωρισμός των χρήσιμων θρεπτικών συστατικών, τα υπόλοιπα συστατικά που ο οργανισμός δεν μπορεί να χωνέψει δηλαδή τα υπολείμματα της τροφής, μετά το λεπτό έντερο περνάνε στο παχύ έντερο.
Αποτελούνται κυρίως από νερό, άλατα και άπεπτες φυτικές ίνες (για παράδειγμα κυτταρίνη διότι ο οργανισμός του ανθρώπου δεν περιέχει το ένζυμο κυτταρινάση για να την μεταβολίσει). Βακτήρια που υπάρχουν στο έντερο προκαλούν τη ζύμωση της. Όταν έχει την ιδιότητα να απορροφά νερό λέγεται διαλυτή αλλιώς αδιάλυτη.
Στο παχύ έντερο η παραμονή των συστατικών κρατάει γύρω στις δέκα με δώδεκα ώρες μέχρι την απομάκρυνση τους. Τα στερεοποιημένα πια υπολείμματα φτάνουν στο ακραίο τμήμα του παχέος εντέρου που λέγεται λύκηθος και από εκεί ακολουθεί η αφόδευση.
Τρόποι - Συμβουλές για καλύτερη πέψη
Για να λειτουργεί σωστά το πεπτικό μας σύστημα πρέπει καθ' όλη την πορεία της τροφής από την στιγμή που λαμβάνεται από το στόμα μέχρι την απορρόφηση της από το λεπτό έντερο και την απομάκρυνση των άχρηστων ουσιών από το παχύ έντερο να γίνεται ομαλά.
- Η καλή πέψη αρχίζει από το στόμα. Πρέπει να μασάμε πολύ καλά την τροφή. Η σωστή διαδικασία απαιτεί να μασάμε αργά και σταθερά, "όχι στο πόδι", χωρίς να μιλάμε, χωρίς να μασάμε με ανοιχτό το στόμα διότι η εισροή αέρα από το στόμα και κατ' επέκταση στον οισοφάγο και στο στομάχι εμποδίζει την ομαλή λειτουργία των πεπτικών ενζύμων. Γι αυτό και προτιμάμε τα μακαρόνια λεπτά σπαγγέτι νούμερο 9-12 γιατί είναι πιο εύπεπτα από το χοντρό μακαρόνι. Όλες οι διατροφικές αυτές συμβουλές δεν διαφέρουν άλλωστε από τον κώδικα καλής συμπεριφοράς. (savoir vivre). Με το μάσημα διασπάται η τροφή σε μικρότερα κομμάτια.
- Δεν πίνουμε συνέχεια νερό κατά τη διάρκεια του γεύματος. Μόνο λίγες γουλιές για τη βοήθεια της μάσησης. Κατά τη διάρκεια της μέρας η ικανοποιητική πρόσληψη υγρών είναι απαραίτητη.
- Η επαρκής ποσότητα γαστρικού οξέος στο στομάχιείναι σημαντική για την αποτελεσματική διαδικασία της πέψης. Βελτιώνεται η πέψη όχι μόνο των πρωτεϊνών (που συντελείται κυρίως στο στομάχι), αλλά επηρεάζεται σοβαρά και η πέψη της βιταμίνης B12 η οποία για να απορροφηθεί χρειάζεται πρώτα να διασπαστεί από τον πρωτεϊνικό παράγοντα με τον οποίο είναι συνδεδεμένη και η διάσπαση αυτή απαιτεί υδροχλωρικό οξύ. Η έλλειψη υδροχλωρικού οξέος από το γαστρικό υγρό συμβαίνει συχνά στους ηλικιωμένους ανθρώπους, καθώς και μετά από συχνή χρήση αντιόξινων. συνδέεται επίσης με πολλές ασθένειες, όπως το άσθμα, σακχαρώδη διαβήτη. Μία από τις πιο συνηθισμένες αιτίες έλλειψης γαστρικών υγρών είναι η έλλειψη ψευδαργύρου (εφόσον η παραγωγή υδροχλωρικού οξέος εξαρτάται από την επαρκή λήψη ψευδαργύρου). Όταν πίνουμε με μέτρο καφέδες, τσάι, αναψυκτικά (π.χ. seven-up) κρατάμε σε κάποια ισορροπία τα επίπεδα του γαστρικού οξέος.
- Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι επίσης ένα πρόβλημα που προκαλεί καούρες και έντονη δυσπεψία. Χρειάζεται προσοχή στην κατανάλωση τηγανητών, σοκολάτας (κυρίως του γάλακτος), του καφέ, του αλκοόλ, του ωμού κρεμμυδιού, του φύλλου της τυρόπιτας ή των υπέροχων σιροπιαστών γλυκών όπως μπακλαβά ή γαλακτομπούρεκο. Οι τροφές αυτές έχουν την ιδιότητα να χαλαρώνουν το σφιγκτήρα μυ και να επιτρέπουν την παλινδρόμηση των γαστρικών οξέων. Δεν πρέπει να πηγαίνουμε για ύπνο αν δεν περάσουν τρείς ώρες από την ώρα που καταναλώσαμε το τελευταίο γεύμα. Η κατάκλιση με ελαφριά ανύψωση της κεφαλής επίσης βοηθάει στην αποφυγή της πύρωσης. Η κατάκλιση είναι προτιμότερο να γίνεται στο αριστερό πλάι από ότι στο δεξιό. Αυτό συμβαίνει επειδή ο οισοφάγος μπαίνει στο στομάχι από τη δεξιά πλευρά. Όταν ξαπλώνουμε στο δεξιό πλευρό ο οισοφάγος βρίσκεται χαμηλότερα από την είσοδο του στομάχου διευκολύνοντας έτσι τυχόν διαφυγή οξέων προς αυτόν.
- Ένα ακόμη πρόβλημα που δεν βοηθάει στην σωστή πέψη είναι η κοιλιοκάκη. Η κοιλιοκάκη αποτελεί σύνδρομο δυσαπορρόφησης που προκαλείται από την ευαισθησία του ατόμου στη γλιαδίνη που είναι πρωτεϊνικό κλάσμα της γλουτένης και το οποίο απαντάται σε όλα σχεδόν τα δημητριακά. Γι αυτό το λόγο αποκλείονται από τη δίαιτα όλα τα δημητριακά που περιέχουν τη γλουτένη. Δεν πρέπει να περιλαμβάνονται προϊόντα κριθαριού, βρώμης, σιταριού διότι και μικρή ποσότητα γλουτένης μπορεί να δημιουργήσει διάρροιες, απώλεια βάρους, αναιμίες και άλλες σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία του ατόμου. Επιτρέπονται όμως προϊόντα που παρασκευάζονται από άλευρα χωρίς γλουτένη και αυτά είναι άλευρα από ρύζι, καλαμπόκι, σόγια, πατάτα.
- Αν κάποια τρόφιμα προκαλούν τροφική αλλεργία είναι απαραίτητο να αποκλειστούν από τη διατροφή. Οι πιο συνηθισμένες αλλεργιογόνες τροφές περιλαμβάνουν τα αυγά, ψάρια ή θαλασσινά, πρωτεΐνες γάλακτος, τα δημητριακά, τη σόγια.
- Επίσης τροφικές δυσανεξίες όπως δυσανεξία στην λακτόζη δηλαδή ανεπάρκεια στο ένζυμο λακτάση πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπ' όψιν και να λαμβάνει το άτομο γαλακτοκομικά χωρίς λακτόζη.
- Μικρά και συχνά γεύματα ανά 3 ώρες περίπου βοηθούν στην ομαλή λειτουργία των πεπτικών ενζύμων και στη καλή πέψη. Επίσης ένα πλούσιο δείπνο προκαλεί δυσπεψία με καούρες και φυσικά προβλήματα στον ύπνο.
- Όσον αφορά τα τρόφιμα, όταν τρώμε το φρούτο με άδειο στομάχι βοηθάμε τον οργανισμό να προσλάβει όλα τα θρεπτικά συστατικά του. Τα φρούτα χωνεύονται εύκολα και απελευθερώνουν τη φυσική φρουκτόζη. Όξινα φρούτα όπως πορτοκάλια, γκρέιπ φρουτ, λεμόνια πρέπει να τρώγονται στα ενδιάμεσα γεύματα μόνα τους γιατί μαζί με άλλες τροφές θα προκαλέσουν δυσπεψία. Επίσης τα πορτοκάλια μέχρι το απόγευμα και όχι μετά το δείπνο γιατί η δυσπεψία θα είναι έντονη.
Η μόνη εξαίρεση είναι ο συνδυασμός φρούτων που δεν υφίστανται άμεση ζύμωση όπως οι μπανάνες, τα μήλα ή τα αχλάδια, με τροφές πλούσιες σε σύνθετους υδατάνθρακες όπως η βρόμη. Το μήλο μετά το γεύμα είναι και χωνευτικό. - Για καλή πέψη των οσπρίων απαιτείται καλό βράσιμο διότι περιέχουν αναστολείς της θρυψίνης (παγκρεατικό ένζυμο που διασπά τις πρωτεΐνες, εμποδίζοντας έτσι την πλήρη πέψη της πρωτεΐνης), γι' αυτό και δημιουργούν πολλά αέρια.
- Το να τρώμε πρωινό είναι απαραίτητο. Ένας σκέτος καφές ή τσάι ή συνδυασμός με τσιγάρο διεγείρουν το στομάχι και αυξάνουν την παραγωγή γαστρικών οξέων.
- Θα πρέπει να αποφεύγουμε το άγχος διότι επιδρά στην λειτουργία του εντέρου. Σημειώνουμε ότι το έντερο, ως δεύτερος εγκέφαλος, σύμφωνα με τους επιστήμονες επηρεάζεται από τις αλλαγές της ψυχολογίας μας και μετά από έντονο στρες. Μάλιστα οι γυναίκες παρουσιάζουν πιο συχνά το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου λόγω του ότι είναι κατά κανόνα πιο συναισθηματικές σύμφωνα με τις έρευνες.
- Τέλος δεν ξεχνάμε ότι η καθημερινή σωματική άσκηση επιδρά επίσης θετικά στην ομαλή λειτουργία του γαστρεντερικού μας συστήματος.
Πεπτικά συμπληρώματα
- Προβιοτικά συμπληρώματα
Ο οργανισμός μας για τη σωστή λειτουργία του πεπτικού συστήματος διαθέτει ένα σύνολο από μικροοργανισμούς που υπάρχουν κυρίως στην εντερική χλωρίδα και λέγονται προβιοτικά. Yπάρχουν δύο κατηγορίες προβιοτικών, το γένος Bifidobacterium και το γένος Lactobacillus. Τα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, όπως για παράδειγμα τα γαλακτοκομικά προϊόντα ( το γιαούρτι, kefir, το ξινόγαλα) περιέχουν προβιοτικά κυρίως οξυγαλακτικά βακτήρια. Ολοένα και περισσότερο στις μέρες μας αυξάνεται ο αριθμός των προϊόντων που περιέχουν μεγάλο αριθμό ζωντανών μικροβίων.
- Πρεβιοτικά συμπληρώματα
Η διαφορά των πρεβιοτικών σε σχέση με τα προβιοτικά είναι ότι πρεβιοτικά δεν περιέχουν τους ίδιους τους μικροοργανισμούς, αλλά συστατικά τα οποία ουσιαστικά τρέφουν και βοηθούν την ανάπτυξη και διατήρηση των προβιοτικών, δηλαδή ενισχύουν τη δράση τους. Τέτοια συστατικά είναι για παράδειγμα οι φρουκτο-ολιγοσακχαρίτες και οι ινουλίνες.
Τα πλέον γνωστά πρεβιοτικά γαλακτοκομικά προϊόντα είναι γιαούρτια και ρευστά όξινα γάλατα.
- Πολυβιταβινούχα συμπληρώματα
Όταν παρατηρούνται προβλήματα στην πέψη η απορρόφηση θρεπτικών συστατικών είναι μειωμένη. Η πρόσληψη συμπληρωμάτων βιταμινών και μετάλλων μπορεί να ενισχύσει τον οργανισμό με ενέργεια και θρεπτικά συστατικά βελτιώνοντας την πέψη. Στα συμπληρώματα αυτά περιλαμβάνονται και αντιοξειδωτικά, όπως είναι τα φλαβονοειδή, που προλαμβάνουν τις οξειδώσεις στον πεπτικό σωλήνα.
Προσοχή: Όλα τα παραπάνω συμπληρώματα θα πρέπει να τα παίρνουμε αφού φυσικά συμβουλευτούμε το γιατρό μας.
Γράφει: Νίκος Σαμαρίδης N.D., Φυσικοπαθητικός - Βοτανολόγος Α.Π.Θ.
Όλοι ανταλλάσσουν αέρια με το περιβάλλον. Ακόμη και η μονοκυτταρική αμοιβάδα παίρνει από το περιβάλλον οξυγόνο (O2) και αποδίδει διοξείδιο του άνθρακα (CO2) με την κυτταρική μεμβράνη.
Γι' αυτή τη διαδικασία -της ανταλλαγής αερίων- οι πολυκύτταροι ανώτεροι οργανισμοί έχουν ανάγκη ειδικού αναπνευστικού μηχανισμού. Το ανθρώπινο σώμα προμηθεύεται O2 και αποβάλλει CO2, με την αναπνοή. Το διάφραγμα και οι θωρακικοί μύες βοηθούν στη λειτουργία της αναπνοής, με το κέντρο της να βρίσκεται στον προμήκη μυελό. Η εσωτερική ή κυτταρική αναπνοή αναφέρεται στην ανταλλαγή των αερίων (Ο2-CO2) ανάμεσα στο αίμα και τα κύτταρα των ιστών, παράλληλα με τη θρέψη των ιστών και την αποκομιδή αχρήστων ουσιών.
Τα Μέρη του αναπνευστικού συστήματος
ι) Η μύτη (ο ρινικός βλεννογόνος θερμαίνει, υγραίνει και καθαρίζει τον αέρα που κατευθύνεται στους πνεύμονες.
ιι) Ο φάρυγγας με την αμυγδαλή.
ιιι) Ο λάρυγγας και οι φωνητικές χορδές.
ίν) Η τραχεία που διχάζεται σε 2 βρόγχους δεξιό και αριστερό, ολοκληρώνοντας το αναπνευστικό (βρογχικό) δένδρο.
Τέλος, οι πνεύμονες κύρια όργανα του αναπνευστικού συστήματος, με τον τρίλοβο δεξιό λοβό και το δίλοβο αριστερό πνεύμονα.
Ο πνεύμονας αποτελείται από εκατομμύρια κυψελίδες, κυψελιδικούς σάκους, βρογχιόλια και βρόγχους.
Διαταραχές του Αναπνευστικού Συστήματος
Οι πνεύμονες είναι το όργανο που εμβρυολογικά έχουν κοινή καταγωγή με το στόμαχο και το γαστρεντερικό σωλήνα, παράγονται από το ενδόδερμα και αυτό συντελεί στο να υπάρχει μια στενή σχέση ανάμεσα σε αυτά τα δύο όργανα (και σε υγεία και σε ασθένεια). Έτσι σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ατόμου, οτιδήποτε μπορεί να βλάψει το ένα όργανο, βλάπτει και το άλλο.
Αντίστοιχα κάτι που μπορεί να καθαρίσει το στομάχι, έχει ευεργετική επίδραση και στους πνεύμονες, αλλά και το αντίστροφο. Με τον τρόπο αυτό π.χ. ο εμετός (φυσικός ή τεχνητός) θα ανακουφίσει όχι μόνο από τη συσσώρευση τοξινών στο στομάχι, αλλά ακόμη και από την υπερβολική παρουσία βλέννας στους πνεύμονες, και όλη την αναπνευστική οδό.
Υπάρχει δηλαδή μια άμεση ανακούφιση αναπνευστικών προβλημάτων, όπως η βρογχίτιδα, το άσθμα, ο βήχας κ.α. Για την εφαρμογή αυτής της τεχνικής του τεχνητού εμετού χρησιμοποιείται χλιαρό αλατόνερο ή αφέψημα βοτάνων (γλυκόριζα, φασκόμηλο ή άλλων καταλλήλων βοτάνων με λίγη ποσότητα γάλακτος, με τις οδηγίες και τη βοήθεια ειδικού βοτανολόγου της Ayurveda. (Απόσπασμα από το βιβλίο Ayurveda του Α. Τσουρουκτσόγλου) Οι πνεύμονες είναι το όργανο κατά την Κ.Ι. (παραδοσιακή Κινεζική Ιατρική), το πιο Yang από τα 5 Yin (Zang) όργανα. Η ιδιότητα του αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι είναι στην κορυφή του κορμιού και έρχεται σε επαφή με τον αέρα και σε απευθείας επαφή με κάποιο στοιχείο του εξωτερικού περιβάλλοντος π.χ. κρύο, υγρασία και ιοί.
Την περίοδο που οι εξωτερικοί αυτοί παράγοντες είναι έντονοι, ο αναπνευστικός σωλήνας προσβάλλεται από αερογενείς λοιμώξεις, όπως οι ιοί (περίπου 80) του κοινού κρυολογήματος. Το κρυολόγημα μπορεί να μεταδίδεται και στις παραρινικές κοιλότητες (ιγμορίτιδα). Το πύο που σχηματίζεται μέσα στα ιγμόρεια δύσκολα παροχετεύεται, γιατί το άνοιγμα τους στη ρινική κοιλότητα δεν είναι στο κατώτερο μέρος του, όπως ήταν πριν ο άνθρωπος αποκτήσει ακόμη την ικανότητα να περπατά όρθιος.
Ερεθισμένος λαιμός, βήχας, φαρυγγίτιδα, λαρυγγίτιδα
Οι κυριότερες παθήσεις των πνευμόνων είναι: άσθμα, χρόνια βρογχίτιδα (ΧΑΠ), εμφύσημα, πνευμονία, φυματίωση και καρκίνος.
Από τις αναπνευστικές παθολογίες προς το παρόν θα περιοριστούμε στις πιο συνηθισμένες που αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά με τη χρήση βοτάνων, από το φαρμακείο της «παραδοσιακής βοτανοθεραπευτικής».
Έτσι για το κρυολόγημα και το στομάχι που θεωρείται η νόσος της εποχής (ο πνεύμονας αντιστοιχεί στο Φθινόπωρο στην Κινεζική Ιατρική), συνιστώνται:
-
βρασμένο λεμόνι με μέλι και λίγο σκόρδο, μπορούμε να προσθέσουμε λάδι μαύρου σησαμιού ή τζίντζερ (θερμαντικό).
- Επίσης, το αλατόνερο -θαλασσόνερο (physiomer) στη μύτη εμποδίζει την ανάπτυξη των ιών, και η γαργάρα με φασκόμηλο ανακουφίζει λαιμό και είναι καλό αντισηπτικό.
-
Ακόμη το φασκόμηλο αλλά και ο σαμπούκος (κουφοξυλιά) βοηθούν στην υποχώρηση του κρυολογήματος (εκχύλισμα φύλλων 20-259Γ σε 1Ιί νερό). Πίνουμε 1-2 φλιτζάνια τσαγιού την ημέρα.
-
Στη διατροφή η κοτόσουπα (όχι το κρέας) με καγιέν (κόκκινο καυτερό πιπέρι), απελευθερώνει τη «μπουκωμένη» μύτη.
- Οι βιταμίνες C, Ε και ο Ζη (ψευδάργυρος) είναι ιδανικά για λοιμώξεις, επίσης κάψουλες μουρουνέλαιου.
-
Τα αιθέρια έλαια πεύκου, ευκαλύπτου και το οριγανέλαιο, βοηθούν στην αποδομή του κρυολογήματος, ενώ συγχρόνως τα συμπτώματα υποχωρούν.
-
Η κλινική φυτοθεραπεία προτείνει και Ανοσολογική διέγερση, (ενδυνάμωση και ενίσχυση του Ανοσοποιητικού Συστήματος με Echinacea (εχινάκεα), πρόπολη, και Ribes nigrum (φραγκοστάφυλλο).
- 8) Η Βιοχημική Ομοιοπαθητική προτείνει άλατα: φωσφορικό σίδηρο και χλωριούχο κάλιο.
Βρογχίτιδα: Λοιμώξεις του βρογχικού δένδρου φλεγμονώδεις με βήχα και απόχρεμψη (βλέννα). Μπορεί να είναι και επακόλουθο γρίπης. Η θεραπεία περιλαμβάνει ένα αντιφλεγμονώδες και ένα αντιλοιμώδες. Η γενικότερη και ειδικότερη παροχέτευση του οργανισμού (Drainage' s) είναι απαραίτητη (απόχρεμψη).
Φυτά με αιθέρια έλαια (αντιφλεγμονώδη και αντιλοιμώδη) για ανώτερο αναπνευστικό: Origanum v. (ρίγανη), Citrus (λεμόνια), Salvia off (φασκόμηλο) και για απαλλαγή μικροβίων Calentula off (καλέντουλα).
Για το κατώτερο αναπνευστικό: Eucalyptus (ευκάλυπτος), Thymus v. (θυμάρι), και Marrubium r. (Μαρούβιο).
Σε περίπτωση βήχα συνιστώνται: ι) για ξηρό βήχα Drosera (Δροσέρα), ιι) για παραγωγικό βήχα Thymus v. (Θυμάρι).
Αλλά και η χρήση εκχυλισμάτων, μητρικών βαμμάτων (τ.μ.). που περιέχουν Althaea (μολόχα), Inula h. (ινούλα) αποσυμμφορητικό, και για εμφύσημα και Salvia off (φασκόμηλο), για εκκρίσεις υποκίτρινες.
Για το βήχα η Λαϊκή Ιατρική συνιστά νερό και μέλι ή γλυκερίνη, ενώ η Κινεζική Παραδοσιακή Ιατρική, 5 gr αφέψημα από τζίντζερ, κανέλλα και γαρύφαλλο.
Γενικά για το πρόβλημα του αναπνευστικού τα κυριότερα βότανα είναι:
- Αντισηπτικά και αντιβιοτικά: το σκόρδο (Allium Sativum).
- Αποχρεμπτικά: Η ινούλα (inula helenicum),Thymus v. (θυμάρι).
- Μαλακτικά: Η μολόχα (Althaea officinales).
- Σπασμολυτικό: Το αγριομάραθο (Ammni vishaga) και βρογχοδιασταλπκό το βήχιο (Tuscilago farfara).
Συνιστάται έγχυμα από αλθαία, θυμάρι και βήχιο σε μία κουταλιά της σούπας ανακατεμένα σε ένα ποτήρι βραστό νερό.
Στη λαρυγγίτιδα υπάρχει βραχνάδα που μπορεί να οφείλεται και στο κάπνισμα. Συνιστάται έκχυμα σε μία κουταλιά της σούπας από Αλθαία, Χαμομήλι, Τίλιο ανακατεμένα σε ένα ποτήρι ζεστό νερό.
Νίκος Σαμαρίδης N.D.
Φυσικοπαθητικός - Βοτανολόγος Α.Π.Θ
Πηγή: Vivere magagine
Η εξέλιξη της ενδοσκοπικής χειρουργικής τα τελευταία χρόνια έχει βασιστεί όχι μόνο στην εκπαίδευση των χειρουργών, αλλά και σε σημαντικά τεχνολογικά επιτεύγματα που κάνουν το έργο τους σαφώς πιο εύκολο ενώ την ίδια στιγμή τα οφέλη για τους ασθενείς μεγιστοποιούνται, αφού οι επεμβάσεις διαρκούν λιγότερο και η μετεγχειρητική πορεία εξελίσσεται ομαλά, χωρίς προβλήματα ή επιπλοκές. Η τελευταία εξέλιξη στον κόσμο της ενδοσκοπικής χειρουργικής ονομάζεται «Σύστημα Διεγχειρητικής Πλοήγησης (Navigation)» που προσφέρει σε πραγματικό χρόνο την ακριβή εντόπιση των ανατομικών στοιχείων των παραρινίων κοιλοτήτων του ασθενούς. Για τα πλεονεκτήματα της συγκεκριμένης τεχνικής και την εφαρμογή της στην ωτορινολαρυγγολογία μας μιλάει ο χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος Δημήτρης Λουλούδης.
- Κύριε Λουλούδη ποια είναι η φιλοσοφία της ενδοσκοπικής χειρουργικής της μύτης και των παραρινικών κοιλοτήτων με τη χρήση navigator;
- Η ενδοσκοπική χειρουργική της μύτης και των παραρινικών κοιλοτήτων με τη χρήση navigator έχει καταξιωθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες στη συνείδηση των λαρυγγολόγων όλου του κόσμου ως μια άριστη ελάχιστα τραυματική και εξαιρετικά αποτελεσματική μέθοδο της αντιμετώπισης των χειρουργικών παθήσεων της περιοχής. Με αρχική εφαρμογή τις οξείες και χρόνιες ρινοκολπίτιδες, ανθεκτικές στη φαρμακευτική αγωγή καθώς και τη ρινοκολπική πολυποδίαση, τις βλεννογονοπυοκήλες και τα εμπυήματα, πέρασε γρήγορα στην αντιμετώπιση αθρόων ιδιαίτερα οπίσθιων ρινορραγιών, τη δακρυοασκορινοστομία και τη αποσυμπίεση του οφθαλμικού κόγχου, τη χειρουργική αφαίρεση καλοηθών και κακοήθων όγκων της περιοχής καθώς και την αντιμετώπιση της ρινόρροιας εγκεφαλονωτιαίου υγρού. Παρότι ο σοβαρός κίνδυνος των σοβαρών επιπλοκών κατά την εφαρμογή της είναι χαμηλός, υπολογίζεται σε διάφορα κέντρα από 0,3 έως 3%, αυτός φαίνεται να πλησιάζει τη ψηλότερη κλίμακα ή και λίγο περισσότερο σε περιπτώσεις επανεπέμβασης με απώλεια των οδηγών σημείων - από την επέμβαση που έχει προηγηθεί - σε εκτεταμένη μαζική πολυποδίαση καθώς και σε σοβαρή διεγχειριτική αιμορραγία. Η ανάγκη μείωσης αυτού του κινδύνου, οδήγησε τη σύγχρονη τεχνολογία στην εξέλιξη ενός συστήματος διεγχειρητικής πλοήγησης στις παραρινικές κοιλότητες που ονομάζεται navigation.
- Τι είναι λοιπόν αυτό το σύστημα, πώς εφαρμόζεται;
- Πρόκειται για ένα σύστημα απεικόνισης real time, που δίνει δηλαδή σε πραγματικό χρόνο το στίγμα της αιχμής του χειρουργικού εργαλείου μέσα στη τρισδιάστατη ανατομική απεικόνιση των παραρινικών κοιλοτήτων. Είναι με απλά λόγια ένα σύστημα που μοιάζει με το GPS του αυτοκινήτου ή του σκάφους μας. Εδώ τη θέση του στίγματος του κινούμενου οχήματος παίρνει η άκρη του κινούμενου χειρουργικού εργαλείου, οι δε χάρτες με τους οποίους φορτώνουμε το σύστημα είναι μια προεγχειρητική αξονική τομογραφία των παραρρινικών κοιλοτήτων σε τρία επίπεδα, απεικονίζοντας με ακρίβεια την ανατομία της περιοχής στις τρεις διαστάσεις του χώρου.
- Και για ποιο λόγο χρησιμοποιείται αυτή η τεχνική;
- Σε αντιστοιχία με την άνεση που προσφέρουν τα συστήματα πλοήγησης στην οδήγησης οχήματος στη ξηρά ή σκάφους στη θάλασσα, η χρήση navigator στην ενδοσκοπική χειρουργική της ρινός και των παραρινικών κοιλοτήτων, έχει κάνει εφικτό το να κινούμαστε με ασφάλεια πολύ κοντά σε ευγενείς και ευαίσθητες δομές, όπως είναι οι μήνιγγες και ο εγκέφαλος, ο οφθαλμός και το οπτικό νεύρο καθώς και τα μεγάλα αγγεία της περιοχής, εξασφαλίζοντας τη ριζική αφαίρεση της παθολογίας με ταυτόχρονη σημαντική ελάττωση του χειρουργικού κινδύνου.
- Άρα αναφερόμαστε σε μία εξαιρετική απεικόνιση.
- Έτσι είναι, μιλάμε για μία πολύ καλή και ακριβής απεικόνιση η οποία δίνει στο χειρουργό σε κάθε στιγμή και σε πραγματικό χρόνο την αίσθηση του που ακριβώς βρίσκεται η άκρη του χειρουργικού του εργαλείου στις τρεις διαστάσεις του χώρου μέσα στη λεπτή ανατομία του εγκεφάλου. Οι κινήσεις του γίνονται πιο προβλέψιμες και ταυτόχρονα ελαττώνει την πιθανότητα να διεισδύσει μέσα σε περιοχές που δεν θα ήθελε, είτε γιατί είναι αλλοιωμένη η ανατομία από μία προηγούμενη επέμβαση είτε γιατί προκύπτει αιμορραγία τη στιγμή του χειρουργείου και έτσι η ικανότητα της άμεσης όρασης έχει ελαττωθεί σημαντικά. Με το navigator όμως έχει ένα σημαντικό βοήθημα που του δείχνει σε ποιο σημείο βρίσκεται και αν θα πρέπει να προχωρήσει ούτως ώστε και την αιμορραγία επιμελώς να σταματήσει και να μην τραυματίσει ευαίσθητες ανατομικές δομές.
- Με τη χρήση του navigator η διάρκεια της επέμβασης γίνεται πιο σύντομη;
- Το να εγκαταστήσεις ένα τέτοιο σύστημα στην αρχή μπορεί να πάρει παραπάνω χρόνο αλλά όσο εξοικειώνεται ο χειρουργός με τη χρήση του η εφαρμογή στον ασθενή πραγματικά δεν θα υπερβαίνει τα δέκα λεπτά. Το σύστημα, με τη λεπτομερή και συγκεκριμένη προεγχειρητική αξονική τομογραφία που κάνουμε με λεπτές τομές από 0,8 έως 1 χιλιοστό, καταφέρνει να έχει μία τρομακτική ακρίβεια.
- Ο χειρουργός έχει τη δυνατότητα να μην εκτελεί πια ευρείες και μεγάλες ανοιχτές επεμβάσεις ακόμη και για κακοήθη νεοπλάσματα της περιοχής. Με τη βοήθεια του navigator εξασφαλίζει μειωμένο μετεγχειρητικό πόνο καθώς ελαττώνει την ανάγκη να κάνει εκτεταμένες καυτηριάσεις, δεν προκαλούνται μεγάλα θερμικά εγκαύματα στην περιοχή, αποφεύγονται οι πωματισμοί με τη χρήση σύγχρονων αιμοστατικών υλικών που τοποθετούνται ακριβώς στην εστία της πιθανής αιμορραγίας και όλα αυτά βελτιώνουν την άνεση του ασθενούς.
- Ποιο είναι αλήθεια το κόστος για τη χρήση του navigator στην επέμβαση;
- Το κόστος της χρήσης του navigator καλύπτεται πλήρως από τις ιδιωτικές ασφάλειες. Όσο αφορά τα ασφαλιστικά ταμεία, με την οικονομική δυσχέρεια που υπάρχει τελευταία στη χώρα μας, αδυνατούν να το παρέχουν στους ασφαλισμένους τους, όμως ευτυχώς υπάρχουν κλινικές, που μπορούν να τους το διαθέσουν με πολύ χαμηλό κόστος.
- Ασφαλώς πολύ μεγάλο ρόλο φαντάζομαι ότι παίζει η εμπειρία του χειρουργού.
- Το navigation όπως ήδη περιγράψαμε συνιστά ένα άριστο σύγχρονο βοήθημα στη φαρέτρα των εργαλείων της ενδοσκοπικής χειρουργικής της μύτης και των παραρινικών κοιλοτήτων και είναι αναμφίβολα ανεκτίμητη η συμβολή του στο αίσθημα ασφάλειας που παρέχει τόσο στο χειρουργό που θα το χρησιμοποιήσει όσο και στον ασθενή που είναι ενημερωμένος από το πόσο θα επωφεληθεί από τη χρήση του. Σε καμιά περίπτωση όμως δεν μπορεί να υποκαταστήσει την καλή εκπαίδευση του χειρουργού. Επιπλέον αν χρησιμοποιηθεί από χειρουργό με ελλιπείς γνώσεις ενδεχομένως να τον οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών κατά τη διάρκεια της επέμβασης.
Το ανώτερο τμήμα του γαστρεντερικού μας συστήματος αποτελείται από τον οισοφάγο, το στομάχι και το δωδεκαδάκτυλο (εικ.1). Τα όργανα αυτά, και ιδιαίτερα ο οισοφάγος έρχονται σε επαφή με μεγάλα αγγεία και άλλα σημαντικά όργανα, καρδιά – τραχεία, καθιστώντας έτσι τις επεμβάσεις σε αυτά δύσκολες και επικίνδυνες. Τα συμπτώματα όμως που παρουσιάζουν είναι συχνότατα, σχεδόν καθημερινά, αλληλοεπικαλύπτονται και αντιστοιχούν είτε σε ήπιες ακίνδυνες καταστάσεις είτε σε σοβαρές αθεράπευτες παθήσεις.
Συμπτώματα & ενοχλήσεις
Οι παθήσεις του ανώτερου πεπτικού εκδηλώνονται με μια ποικιλία συμπτωμάτων, από απλά δυσπεπτικά ενοχλήματα μέχρι πλήρη δυσκαταποσία και έντονο πόνο. Κάποια από τα συμπτώματα στις νόσους του ανώτερου πεπτικού δεν είναι ειδικά για συγκεκριμένες παθήσεις, αλλά προέρχονται από διάφορα όργανα της άνω κοιλίας και του θώρακα.
![]() |
εικ.1 |
Άλλα συμπτώματα είναι απλές καθημερινές ενοχλήσεις στα οποία οι ασθενείς δεν δίνουν ιδιαίτερη σημασία, πράγμα που κάποιες φορές μπορεί να γίνει επικίνδυνο για την υγεία τους. Τα συμπτώματα των παθήσεων του ανώτερου γαστρεντερικού συστήματος εκδηλώνονται κυρίως στο επιγάστριο, στην άνω κοιλία και στον θώρακα πίσω από το στέρνο. Σχετίζονται συνήθως χρονικά με τα γεύματα και εμφανίζονται ως: άτυπα κοιλιακά ενοχλήματα, κάψιμο πίσω από το στέρνο ("καούρες"), πόνος, ερυγές ("ρεψίματα"), ενοχλήσεις στον λαιμό ή κατά μήκος του οισοφάγου, αναγωγές τροφών ή γαστρικών υγρών, βήχας και δυσκαταποσία. Οι χαρακτήρες, η σοβαρότητα και η διάρκεια της δυσκαταποσίας, μας βοηθούν να καθορίσουμε το είδος της πάθησης του οισοφάγου, ενώ κάποιες φορές η νόσος υπάρχει και εξελίσσεται χωρίς δυστυχώς να δίνει συμπτώματα.
![]() ![]() |
Εικόνα 2: Όλες αυτές οι ενοχλήσεις και τα συμπτώματα πρέπει να δρουν σαν "καμπανάκι" για άμεση ιατρική συμβουλή. |
Διερεύνηση παθήσεων ανώτερου πεπτικού
Το πιο σημαντικό διαγνωστικό εργαλείο, και συνήθως το πρώτο που χρησιμοποιούμε στην διερεύνηση των παθήσεων του οισοφάγου και του στομάχου είναι η οισοφαγο-γαστρο-δωδεκαδακτυλοσκόπηση (εικ.3). Η ενδοσκόπηση δηλαδή των οργάνων αυτών, εξέταση που μας δίνει την δυνατότητα να δούμε βλάβες στην έσω επιφάνεια τους, να πάρουμε βιοψίες από ύποπτες περιοχές και σε κάποιες περιπτώσεις να δράσουμε και θεραπευτικά σταματώντας μια αιμορραγία, αφαιρώντας ένα μικρό πολύποδα ή ακόμα βάζοντας ένα stent σε κάποιο ανεγχείρητο όγκο.
Η ακτινογραφία του στομάχου, το γνωστό μας βαριούχο γεύμα εξακολουθεί να έχει σε κάποιες περιπτώσεις την χρησιμότητα του. Η αξονική τομογραφία είναι πολύ διαγνωστική κυρίως στην σταδιοποίηση των καρκίνων.
Τέλος για κάποιες καλοήθες παθήσεις του οισοφάγου και του στομάχου έχουν μεγάλη χρησιμότητα οι λειτουργικές δοκιμασίες δηλαδή η μανομετρία, η πεχαμετρία και σπανιότερα η ραδιοϊσοτοπική μελέτη (scanning).
![]() |
Εικόνα 3: Οισοφαγο-γαστρο-δωδεκαδακτυλοσκόπηση |
Παθήσεις Οισοφάγου
Ο οισοφάγος είναι ένα όργανο με σχήμα σωλήνα και λειτουργία την μεταφορά των τροφών από στο στόμα στο στομάχι. Ξεκινάει από τον τράχηλο, διέρχεται από τον θώρακα και καταλήγει στην κοιλιά (εικ.4). Κατά την πορεία του έρχεται σε επαφή με ζωτικά όργανα: καρδιά – μεγάλα αγγεία – τραχεία – πνεύμονες – σπονδυλική στήλη, και βρίσκεται σε δυσπρόσιτη χειρουργικά θέση. Παρότι οι παθήσεις του, καλοήθεις και κακοήθεις, είναι σχετικά σπάνιες, χρειάζονται ειδική διερεύνηση και αντιμετώπιση.
![]() |
Εικόνα 4: Ο οισοφάγος του ανθρώπου |
Εκκόλπωμα Zenker
Είναι μια καλοήθης πάθηση του τραχηλικού οισοφάγου που συνήθως οφείλεται σε λειτουργικές διαταραχές του ανώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα. Το εκκόλπωμα Zenker συνήθως παρουσιάζεται με δυσκαταποσία, βήχα και αναγωγές άπεπτων τροφών, ενώ χαρακτηριστική είναι και η δύσοσμη αναπνοή.
Η διάγνωση γίνεται με οισοφαγογράφημα (ακτινογραφία) και οισοφαγοσκόπηση ενώ η εκτομή του εκκολπώματος συνιστά και την κλασική αντιμετώπιση του (εικ.5).
Τα τελευταία χρόνια εφαρμόζουμε με επιτυχία την διαστοματική αντιμετώπιση του, όπου χωρίς χειρουργική τομή, με ειδικά εργαλεία, δημιουργούμε μια ενιαία κοιλότητα ανάμεσα στο εκκόλπωμα και τον οισοφάγο εξαλείφοντας έτσι τα συμπτώματα του.
![]() |
Εικόνα 5: Η διάγνωση γίνεται με οισοφαγογράφημα και οισοφαγοσκόπηση. |
Αχαλασία Οισοφάγου
Για την διάγνωση της αχαλασίας κάνουμε ακτινογραφία (εικ.6) και ενδοσκόπηση του οισοφάγου αλλά η τεκμηρίωση της γίνεται με μανομετρία. Η τεχνική με την οποία αντιμετωπίζουμε χειρουργικά την αχαλασία ονομάζεται μυοτομή Heller κατά την οποία γίνεται διατομή του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα ώστε να επιτρέπει την δίοδο των τροφών στο στομάχι. Στην εποχή μας, η μυοτομή Heller έχει απόλυτη ένδειξη να γίνεται λαπαροσκοπικά καθιστώντας την έτσι την πρώτη επιλογή ανάμεσα στις χειρουργικές και μη χειρουργικές μεθόδους αντιμετώπισης της αχαλασίας του οισοφάγου.
![]() |
Εικόνα 6: Ακτινογραφική εικόνα αχαλασίας οισοφάγου . |
Διαφραγματοκήλη
Συχνή καλοήθης πάθηση του οισοφάγου, όπου κάποιο τμήμα του στομάχου ανεβαίνει – διολισθαίνει από την κοιλιά προς τον θώρακα (εικ.7). Η κατάσταση αυτή μπορεί να παραμένει μικρή και ασυμπτωματική. Μπορεί σπανιότερα να εμφανίζει συμπτώματα από τους πνεύμονες και την καρδιά. Συχνότερα όμως προκαλεί γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση λόγω της μετακίνησης και συνεπώς της ανεπάρκειας της γαστρο-οισοφαγικής συμβολής. Σπανιότερα μπορεί να προκληθεί αιμορραγία, έλκος ή συστροφή στο τμήμα του στομάχου που έχει εγκλωβιστεί στον θώρακα.
Η διάγνωση της διαφραγματοκήλης γίνεται με οισοφαγοσκόπηση και οισοφαγογραφία. Η αντιμετώπιση της, όταν προκαλεί συμπτώματα, είναι αποκλειστικά χειρουργική και μάλιστα λαπαροσκοπική (εικ.8). Έγκειται σε επανατοποθέτηση του στομάχου στην θέση του, σύγκλειση των σκελών του διαφράγματος και θολοπλαστική Nissen.
![]() |
Εικόνα 7: Τμήμα του στομάχου διολισθαίνει από την κοιλιά προς τον θώρακα. |
![]() |
Εικόνα 8: Θολοπλαστική Nissen. |
Κακώσεις Οισοφάγου: Διάτρηση - Έγκαυμα
![]() |
Εικόνα 9: Κατάποση ξένου σώματος. |
Η εντόπιση της βλάβης (τράχηλος ή θώρακας ή κοιλία), το μέγεθος της και το πόσο έγκαιρα γίνεται η διάγνωση και η αντιμετώπιση είναι στοιχεία σημαντικά για την έκβαση των πολύ σοβαρών έως και θανατηφόρων αυτών περιστατικών. Η αντιμετώπιση ποικίλει από συντηρητική χωρίς επέμβαση, μέχρι αντικατάσταση ολόκληρου του οισοφάγου και νοσηλεία σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Η άμεση επίσκεψη στον ειδικό, ακόμη και σε υποψία τέτοιας βλάβης, μπορεί όχι μόνο να μειώσει την ταλαιπωρία αλλά ακόμη και να σώσει την ζωή αυτών των ασθενών.
Τα εγκαύματα του οισοφάγου είναι χημικές βλάβες του οργάνου που προκαλούνται από κατάποση καυστικών ουσιών είτε αυτό είναι οξύ (υδροχλωρικό ή θειϊκό οξύ) ή βάση (ποτάσα ή απορρυπαντικά). Συνήθως τα εγκαύματα συμβαίνουν τυχαία σε παιδιά ή σε ενήλικες μετά από απόπειρα αυτοκτονίας. Η έκταση της βλάβης καθορίζει τον τρόπο και τον χρόνο αντιμετώπισης της καθώς και την έκβαση της. Τα εγκαύματα είναι συνήθως ύπουλες καταστάσεις, που προκαλούν καθυστερημένες στενώσεις του οισοφάγου, και που πρέπει να παρακολουθούνται στενά προκειμένου να αντιμετωπιστούν έγκαιρα και σωστά.
Νεοπλάσματα Οισοφάγου
Τα νεοπλάσματα του οισοφάγου μπορεί να είναι καλοήθη ή κακοήθη. Σπανιότερα είναι τα καλοήθη με συχνότερο από αυτά το λειομύωμα. Από τα κακοήθη πιο συχνά εμφανίζεται ο καρκίνος του οισοφάγου (εικ.10), ο οποίος είναι ένας από τους πιο επιθετικούς και θανατηφόρους όγκους του ανθρώπινου σώματος.
Σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του οισοφάγου είναι το κάπνισμα, το αλκοόλ και η γαστροϊσοφαγική παλινδρόμιση και τα επακόλουθα της, οισοφαγίτιδα και οισοφάγος Barrett. Πιο σπάνιες προδιαθεσικές καταστάσεις είναι η αχαλασία, τα εγκαύματα και τα εκκολπώματα του οισοφάγου.
Δυστυχώς η νόσος αυτή είναι πολύ ύπουλη και συνήθως δίνει συμπτώματα όταν φτάσει σε προχωρημένο στάδιο. Το πιο συχνό σύμπτωμα είναι η δυσκαταποσία, η οποία προοδευτικά χειροτερεύει και από δυσκαταποσία στα στερεά καταλήγει σε πλήρη δυσφαγία. Στα πρώϊμα στάδια ο καρκίνος μπορεί να μην δώσει καθόλου συμπτώματα. Άτυπες ενοχλήσεις, οπισθοστερνικά ή στο επιγάστριο, αίσθημα πληρότητας ή συμπτώματα παλινδρόμησης (καούρες, αναγωγές, πόνος) πρέπει να μας ευασθητοποιήσουν για άμεση ιατρική διερεύνηση με γαστροσκόπηση, ακτινογραφίες και βιοψίες.
![]() |
Εικόνα 10: Καρκίνος του οισοφάγου. |
Η αντιμετώπιση του καρκίνου του οισοφάγου, εάν βέβαια διαγνωστεί έγκαιρα, είναι πρωτίστως η χειρουργική εκτομή του οισοφάγου και η αποκατάσταση του πεπτικού σωλήνα. Το είδος της επέμβασης εξαρτάται από την εντόπιση, το είδος και την έκταση της νόσου. Οι οισοφαγεκτομές είναι σοβαρές και εξειδικευμένες επεμβάσεις με πολύ μεγάλα ποσοστά επιπλοκών. Η αντιμετώπιση μπορεί να συνδυαστεί με ακτινοθεραπεία ή /και χημειοθεραπεία, πριν ή μετά το χειρουργείο. Σε προχωρημένους όγκους η παρηγορητική αντιμετώπιση γίνεται πλέον σήμερα με ενδοσκοπικές μεθόδους και συμπληρωματικές θεραπείες.
Παθήσεις στομάχου
Ο στόμαχος είναι η συνέχεια του οισοφάγου με τον οποίο συνδέεται με την γαστροοισοφαγική συμβολή (εικ.11). Λειτουργία του στομάχου είναι η αποθήκευση, ανάμειξη και προώθηση των τροφών στο λεπτό έντερο, μέσω πολύπλοκων μηχανισμών καθώς και με την έκκριση διαφόρων ορμονών και υδροχλωρικού οξέως.
Γενικά οι παθήσεις του στομάχου είναι πιο συχνές από αυτές του οισοφάγου, με εξαίρεση την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) η οποία είναι νόσος και των δύο οργάνων αφού ουσιαστικά οφείλεται στην ανεπάρκεια της γαστροοισοφαγικής συμβολής.
![]() |
Εικόνα 11: Ο στόμαχος είναι η συνέχεια του οισοφάγου με τον οποίο συνδέεται με την γαστροοισοφαγική συμβολή. |
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ)
Η ανεπάρκεια της γαστροοισοφαγικής συμβολής, του μηχανισμού δηλαδή που δεν επιτρέπει στις τροφές και στα γαστρικά υγρά να επιστρέψουν στον οισοφάγο, είναι υπεύθυνη για την ΓΟΠ. Η πάθηση αυτή είναι η πιο συχνή πάθηση του πεπτικού συστήματος και ξεκινάει με απλά ενοχλήματα που μπορεί να καταλήξουν ακόμη και σε καρκίνο.
![]() |
Εικόνα 12: Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση |
Το κάψιμο πίσω από το στέρνο ή στο επιγάστριο, οι γνωστές μας "καούρες", είναι το πιο κοινό σύμπτωμα της ΓΟΠ. Επίσης μπορεί να εμφανιστούν βήχας, πόνος, ενοχλήσεις στο στόμα ή στο λαιμό μέχρι και συμπτώματα που μοιάζουν με άσθμα.
Η ΓΟΠ είναι ένας χρόνιος ερεθισμός του έσω τοιχώματος του οισοφάγου με καυστικά υγρά που προκαλεί φλεγμονή, δηλαδή οισοφαγίτιδα. Η οισοφαγίτιδα εάν δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να εξελιχθεί σε οισοφάγο Barrett ο οποίος είναι μια προκαρκινωματώδης κατάσταση (εικ.13).
![]() |
Εικόνα 13: Οισοφαγίτιδα - Οισοφάγος Barrett |
Η αντιμετώπιση της ΓΟΠ είναι, κατ' αρχήν συντηρητική με βελτίωση των διατροφικών συνηθειών και λήψη φαρμάκων. Η χειρουργική θεραπεία προσφέρει άριστα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα και πλέον γίνεται λαπαροσκοπικά. Η λαπαροσκοπική θολοπλαστική Nissen (εικ.14) είναι σήμερα η σημαντικότερη χειρουργική τεχνική αντιμετώπισης της ΓΟΠ, με λίγες επιπλοκές και μεγάλη επιτυχία, όταν πραγματοποιείται βεβαίως από εξειδικευμένους χειρουργούς.
![]() |
Εικόνα 14: Θολοπλαστική Nissen |
Η νεώτερη τεχνική αντιμετώπισης της ΓΟΠ είναι η μέθοδος EsophyX, η οποία γίνεται δια του στόματος χωρίς χειρουργική τομή (εικ.15). Το EsophyX είναι μια καινούρια τεχνική που προσφέρει τα πλεονεκτήματα της Nissen, είναι όμως ασφαλέστερη και λιγότερο επεμβατική. Η επιτυχία του EsophyX οφείλεται, εκτός βέβαια από την σωστή εκπαίδευση των χειρουργών και στην σωστή επιλογή των ασθενών.
![]() |
Εικόνα 15: Μέθοδος EsophyX |
Έλκος στομάχου – δωδεκαδακτύλου
![]() |
Εικόνα 16: Γαστροδωδεκαδακτυλικό έλκος |
Ο πόνος στο επιγάστριο είναι το κυρίαρχο σύμπτωμα της νόσου, με διάφορες παραλλαγές ως προς της περίοδο που εμφανίζεται, την ένταση και την σχέση του με τα γεύματα. Δυσπεπτικά ενοχλήματα είναι επίσης συνήθη στους ασθενείς αυτούς οι οποίοι πρέπει άμεσα να υποβάλλονται σε γαστροσκόπηση, εξέταση που έφερε την επανάσταση στην διάγνωση των παθήσεων του ανώτερου πεπτικού συστήματος.
Η θεραπεία του γαστροδωδεκαδακτυλικού έλκους είναι φαρμακευτική, αφού τα σύγχρονα σκευάσματα είναι αποτελεσματικά και ασφαλή. Η χειρουργική περιορίζεται στην αντιμετώπιση των επιπλοκών της νόσου: Αιμορραγία που εμφανίζεται με αιματέμεση ή μέλαινα κένωση. Διάτρηση που εκδηλώνεται με οξύ κοιλιακό πόνο και έντονη ευαισθησία. Πυλωρική στένωση που προκαλεί εμετούς και αφυδάτωση. Η χειρουργική επέμβαση στις δύο πρώτες περιπτώσεις είναι επείγουσα και σωτήρια για την ζωή του ασθενούς.
Νεοπλάσματα στομάχου
Οι καλοήθεις νεοπλασίες του στομάχου, κυρίως πολύποδες ή λειομυώματα, είναι γενικά σπάνιοι όγκοι. Ο καρκίνος είναι η συχνότερη κακοήθεια του στομάχου, ενώ το λέμφωμα δεν υπερβαίνει το 2% των πρωτοπαθών κακοηθών νεοπλασμάτων του στομάχου.
Ο καρκίνος του στομάχου, στα αρχικά του στάδια δεν εμφανίζει καθόλου συμπτώματα ή απλώς προκαλεί δυσπεπτικά ενοχλήματα. Ο πόνος, το αίσθημα πληρότητας, η απώλεια βάρους και η αιμορραγία εμφανίζονται συνήθως σε προχωρημένες καταστάσεις.
Η γαστροσκόπηση και οι βιοψίες, οι ακτινολογικές εξετάσεις και η αξονική τομογραφία είναι χρήσιμες εξετάσεις για την διάγνωση και προεγχειρητική σταδιοποίηση της νόσου. Η αντιμετώπιση του καρκίνου του στομάχου είναι κατ' εξοχήν χειρουργική, με διάφορες τεχνικές γαστρεκτομής ανάλογα με την εντόπιση και το στάδιο της νόσου. Μετεγχειρητικά, οι ασθενείς αυτοί συνήθως υποβάλλονται και σε χημειοθεραπεία ή άλλου είδους θεραπείες. Παρ' όλα αυτά η χειρουργική εξακολουθεί να είναι η μόνη δυνητικά ικανή μέθοδος θεραπείας του γαστρικού καρκίνου.
|
Εικόνα 17: Γαστρεκτομή: Η μόνη δυνητικά ικανή μέθοδος θεραπείας του γαστρικού καρκίνου. |
Γράφει: Αναστασόπουλος Στέφανος, Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Επιμελητής Α' Ορθοπαιδικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
- Εξασφαλίζει απόλυτη ακρίβεια στην εκτέλεση της επέμβασης, με τέλεια διόρθωση της παραμόρφωσης του γόνατος, με συνέπεια την ελάττωση του μετεγχειρητικού πόνου και την μακροβιότητα της πρόθεσης.
- Καταγράφει με απόλυτο τρόπο το αρχικό πρόβλημα και το τελικό αποτέλεσμα, το οποίο και αξιολογεί με μετρήσιμες παραμέτρους.
- Ελέγχει διεγχειρητικά τη συμπεριφορά της άρθρωσης του γόνατος, εξασφαλίζοντας ένα εξαιρετικό λειτουργικό αποτέλεσμα και πλήρες εύρος κίνησης.
- Συμβάλλει στη σημαντική μείωση του χρόνου της επέμβασης, μειώνοντας έτσι την απώλεια αίματος, την πιθανότητα φλεγμονής και τη χρήση του ισχαίμου.
- Επιτρέπει τη χρήση ελάχιστων και μικρότερων εργαλείων σε σχέση με την συμβατική επέμβαση, με συνέπεια μικρότερο χειρουργικό τραύμα, περιορισμένη αποκόλληση μαλακών μορίων, μικρότερη αιμορραγία και ελάττωση του μετεγχειρητικού πόνου.
- Ελαχιστοποιεί την πιθανότητα πνευμονικής εμβολής, καθώς δε χρησιμοποιούνται ενδομυελικοί οδηγοί.
Η εκτέλεση αυτής της επέμβασης, προϋποθέτει συγκεκριμένο εξοπλισμό και εμπειρία του χειρουργού.