H παχυσαρκία αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για σοβαρή νόσηση και θάνατο από COVID-19. Επιπρόσθετα, κάποιοι επιστήμονες έχουν διατυπώσει από νωρίς την ανησυχία για το αν η παχυσαρκία επηρεάζει και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Δύο ιταλικές μελέτες, που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα, καταδεικνύουν ότι η ανησυχία αυτή μπορεί να αποδειχθεί αληθινή.

Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Σταυρούλα Πάσχου (Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Προληπτικής Ιατρικής), Ευάγγελος Τέρπος (Καθηγητής Αιματολογίας) και Θάνος Δημόπουλος (Καθηγητής Θεραπευτικής-Αιματολογίας-Ογκολογίας και Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα αποτελέσματα των μελετών αυτών.

Και οι δύο μελέτες αφορούν σε mRNA εμβόλιο (BioNTech/Pfizer) που έγινε σε υγειονομικούς υπαλλήλους, χωρίς άλλα ιδιαίτερα προβλήματα υγείας, στην Ιταλία. Η χρονολογική απόσταση των δύο δόσεων ήταν 21 ημέρες. Η πρώτη μελέτη συμπεριέλαβε 248 άτομα, των οποίων η ανοσολογική απάντηση αξιολογήθηκε 1 εβδομάδα μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου. Κατέδειξε ότι υψηλότερος δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ, BMI) σχετίζεται με ασθενέστερο τίτλο αντισωμάτων ως ανοσολογική απόκριση στο εμβόλιο (BMI <25 vs >25 kg/m², p<0.0001). Η δεύτερη μελέτη συμπεριέλαβε 86 άτομα, των οποίων η ανοσολογική απάντηση αξιολογήθηκε 1 με 4 εβδομάδες μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου. Δεν ανέδειξε διαφορές στην ανοσολογική απόκριση ανάλογα με το BMI, κατέδειξε όμως ότι τα άτομα με κεντρική παχυσαρκία (περίμετρο μέσης > 88 εκ. για γυναίκες και >102 εκ. για άντρες) παρουσίασαν ασθενέστερο τίτλο αντισωμάτων ως ανοσολογική απόκριση στο εμβόλιο. Επιπρόσθετα, φάνηκε από τη μελέτη αυτή ότι το κάπνισμα και η υπέρταση συσχετίστηκαν με χαμηλότερους τίτλους αντισωμάτων, εύρημα που αναφέρεται για πρώτη φορά στη βιβλιογραφία.

Οι παρατηρήσεις αυτές, αν και αρχικές, έχουν ιδιαίτερη σημασία. Εφόσον αποδειχθούν και από άλλες μεγαλύτερες μελέτες θα επηρεάσουν τις αποφάσεις των πολιτικών υγείας για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό των πιθανών επαναλαμβανόμενων εμβολιασμών. Ως τότε, μπορούμε να συμβουλεύουμε τους πολίτες για μαζική προσέλευση στην εμβολιαστική διαδικασία, αλλά και για παρεμβάσεις που μειώνουν το σωματικό βάρος.