Γράφει: Πάρις Α. Κοσµίδης, Παθολόγος - Ογκολόγος, Διευθυντής της Β' παθολογικής - Ογκολογικής Κλινικής του Νοσοκοµείου «ΥΓΕΙΑ»
Θεωρούµε ότι βιοεπιστήµες και βιοτεχνολογία είναι η τεχνολογία των βιολογικών διεργασιών µε χρήση οργανισµών (τµηµάτων ή των επεξεργασιών τους) για την κατασκευή ή την παραγωγή χρήσιµων ουσιών, µε στόχο την παροχή υπηρεσιών προς όφελος του ανθρώπου.
Οι όροι βιοεπιστήµες και βιοτεχνολογία είναι πρόσφατοι. Οι δραστηριότητες όµως είναι παλιές, όπως η παραγωγή µπίρας από τη ζύµωση κριθαριού και η παραγωγή ψωµιού πριν από 9.000 χρόνια στη Βαβυλώνα. Η σηµερινή βιοτεχνολογία αξιοποιεί τα σύγχρονα επιτεύγµατα της µοριακής βιολογίας και χρησιµοποιεί µια πληθώρα τεχνικών, στις οποίες συµπεριλαµβάνονται η γενετική µηχανική (ανασυνδυασµένο DNA), οι µέθοδοι ιστοµηχανικής και καλλιεργειών κυττάρων σε µεγάλη κλίµακα, η αλυσιδωτή αντίδραση πολυµεράσης κ.ά., και θεωρείται γενικά από τις πλέον ελπιδοφόρες τεχνολογίες τού σήµερα και των προσεχών ετών.
Στον τοµέα της Υγείας, η βιοτεχνολογία έχει καταστήσει ήδη δυνατή την ασφαλέστερη παραγωγή όλο και περισσότερων φαρµάκων και ιατρικών υπηρεσιών. Στο πλαίσιο αυτό, η έρευνα µε αντικείµενο π.χ. τα βλαστικά κύτταρα ανοίγει το δρόµο για την αντικατάσταση ιστών και οργάνων µε σκοπό τη θεραπεία εκφυλιστικών νόσων, της νόσου του Altzheimer, της νόσου του Parkinson κ.ά. Επιπλέον, ανοίγει νέες προοπτικές για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής µε βάση καινοτόµους ιατρικές εφαρµογές.
Η Ιατρική βρίσκεται στο επίκεντρο των βιοτεχνολογικών εξελίξεων.
- Η παραγωγή προϊόντων όπως φαρµακευτικές ουσίες, εµβόλια και χηµικά ή βιολογικά αντιδραστήρια.
- Η τεχνητή κατασκευή ιστών και οργάνων.
-
Η γενετική τροποποίηση ζώων µε σκοπό τη µετατροπή του ανοσοποιητικού τους συστήµατος, έτσι ώστε τα όργανά τους να γίνουν συµβατά για µεταµόσχευση στον άνθρωπο.
- Η µελέτη των φαινοµένων γήρανσης και η έρευνα για τη δηµιουργία ιστών από πολυδύναµα βλαστικά κύτταρα.
- Οι εξελίξεις στην προεµφυτευτική διάγνωση.
- Η γονιδιακή θεραπεία γενετικών νόσων.
- Η προαγωγή της έρευνας µέσω της δηµιουργίας των διαγονιδιακών ζώων κ.ά.
Βέβαια, η εφαρµογή των βιοεπιστηµών και της βιοτεχνολογίας εγείρει ερωτήµατα ηθικής φύσεως, όπως για παράδειγµα τον ορισµό και τη φύση του ανθρώπου, καθώς και τη χρησιµοποίηση και τον έλεγχο των γενετικών πληροφοριών. Τα ερωτήµατα αυτά βρίσκονται σε συνεχή διαβούλευση µεταξύ του επιστηµονικού κόσµου και των Αρχών.
Ο καρκίνος είναι πολυπαραγοντική νόσος, που σηµαίνει ότι διάφοροι παράγοντες είναι υπεύθυνοι για την εµφάνισή του. Οι παράγοντες αυτοί, είτε είναι περιβαλλοντικοί είτε διατροφικοί είτε συνήθειες τρόπου ζωής, σε συνδυασµό µε γενετικές διαταραχές, συµβάλλουν στη δηµιουργία του. Η πρόληψη θεωρείται ο πλέον αποτελεσµατικός τρόπος αντιµετώπισης της απειλής της νόσου. Η βιοτεχνολογία είναι η αιχµή του δόρατος στην προσπάθεια αυτή. Μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA-1 και BRCA-2 είναι υπεύθυνες για τον κληρονοµικό καρκίνο του µαστού και µπορούν να ανιχνευτούν. Οµοίως το γονίδιο ACP για τον καρκίνο του παχέος εντέρου.
Πολύ µεγάλη είναι η συµβολή της βιοτεχνολογίας στην έγκαιρη και την εξειδικευµένη διάγνωση, όπως είναι η τοµογραφία ποζιτρο-νίων (PET SCAN) στην απεικόνιση, η χρήση µονοκλωνικών αντισωµάτων στην ανοσοϊστοχηµεία, καθώς και η ανίχνευση ουσιών στο αίµα, που βοηθά όχι µόνο στη διάγνωση, αλλά και στην παρακολούθηση των ασθενών µε καρκίνο. Ενα από τα πλέον πρόσφατα επιτεύγµατα της βιοτεχνολογίας είναι η δυνατότητά της να αποµονώνει ουσίες στον καρκινικό ιστό ή στο αίµα ασθενών που η ύπαρξή τους δίνει την ευκαιρία στον ογκολόγο να επιλέγει τα κατάλληλα φάρµακα ώστε να µεγιστοποιεί τα καλά αποτελέσµατα της θεραπείας.
Η επανάσταση όµως της βιοτεχνολογίας παρατηρείται στη φαρµακευτική αντιµετώπιση του ασθενούς µε καρκίνο. Η φαρµακοβιοµηχανία έχει εφεύρει ουσίες, όπως µονοκλωνικά αντισώµατα ή µικροµόρια, οι οποίες σαν έξυπνες σφαίρες στοχεύουν σε συγκεκριµένους στόχους καρκινικών κυττάρων ή του περιβάλλοντός τους. Η στόχευση αυτή έχει ως αποτέλεσµα τη διακοπή της µετάδοσης του βιολογικού σήµατος εντός του κυττάρου, µε αποτέλεσµα την εξάρθρωση του µηχανισµού ανάπτυξης, πολλαπλασιασµού και ως εκ τούτου την αναστολή της καρκινογένεσης.
Τα φάρµακα αυτά είναι διαθέσιµα και χρησιµοποιούνται ευρύτατα σε διάφορους καρκίνους, όπως του πνεύµονος, του µαστού, του παχέος εντέρου, του στοµατοφάρυγγα, του λάρυγγα, του στοµάχου, του νεφρού, των ωοθηκών, καθώς επίσης σε ειδικές περιπτώσεις µελανωµάτων, σαρκωµάτων, λεµφωµάτων κ.ά.
Συµπερασµατικά, οι βιοεπιστήµες και η βιοτεχνολογία αποτελούν σήµερα πολύτιµο σύµµαχο του γιατρού στη µάχη εναντίον ποικίλων νοσηµάτων και ιδίως του καρκίνου.
Και το µέλλον αναµένεται περισσότερο ελπιδοφόρο.
Πάρις Α. Κοσµίδης, Παθολόγος - Ογκολόγος
Διευθυντής της Β' παθολογικής - Ογκολογικής Κλινικής του Νοσοκοµείου «ΥΓΕΙΑ»
Πηγή: Health (Ελεύθερος Τύπος)
Τελευταία άρθρα από τον/την .
- Το Nusinersen Εγκρίθηκε στην ΕΕ ως η Πρώτη Θεραπεία για τη Νωτιαία Μυϊκή Ατροφία (SMA)
- Παρουσίαση δεδομένων για τη μελέτη CheckMate -204 που αξιολογεί το συνδυασμό nivolumab και ipilimuma
- Γυναικολογία: Κολπική ατροφία, Πολυβιταμινούχα συμπληρώματα κατά την εγκυμοσύνη και τον Θηλασμό
- Πρωτοποριακή Συνδυαστική Θεραπεία για τον Καρκίνο του Εγκεφάλου (γλοίωμα βαθμού IV)
- Τροφές για σούπερ ενυδάτωση το καλοκαίρι