Απαντά ο Πνευμονολόγος Φώτης Καψιμάλης

Όλοι θυμόμαστε το χειμώνα του 2009-2010 τις μεγάλες διαστάσεις που είχε λάβει η εξάπλωση του ιού Η1Ν1, αφήνοντας πίσω του εκατοντάδες θύματα παρόλο τις καμπάνιες ενημέρωσης για το πώς μπορούσε ο καθένας από εμάς να προφυλαχθεί. Παρόλα αυτά πολλοί ήταν εκείνοι που δεν τα κατάφεραν. Παρά την περσινή πανδημία φέτος ο ιός Η1Ν1 διαδόθηκε τους χειμερινούς μήνες μαζί με τους άλλους εποχικούς ιούς της γρίπης. Στη χώρα μας ο αριθμός εκείνων που έχασαν φέτος το χειμώνα τη ζωή τους υπερβαίνει τους 100 γεγονός που σημαίνει ότι δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε αλλά να λαμβάνουμε τα προβλεπόμενα μέτρα προφύλαξης και να εμβολιάζονται απαραίτητα τα άτομα εκείνα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες. Ο πνευμονολόγος Φώτης Καψιμάλης μας ενημερώνει.

- Κύριε Καψιμάλη χωρίς να θέλουμε να δημιουργήσουμε συνθήκες «πανικού», ο ιός της γρίπης Η1Ν1 έρχεται να μας απασχολήσει ξανά, καθώς από τις αρχές του 2011 τα κρούσματα είναι πάρα πολλά. Ο εμβολιασμός φαντάζομαι ότι θεωρείται απαραίτητος.

- Πραγματικά, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη της εποχικής γρίπης είναι ο ετήσιος εμβολιασμός. Τα εμβόλια περιέχουν αδρανοποιημένο ιό της γρίπης ή αντιγόνο του ιού και αυξάνουν την παραγωγή αντισωμάτων εναντίον του ιού. Κάθε χρόνο παράγονται εμβόλια με υποτυπους του ιού ανάλογα με τις επιδημίες της γρίπης στον κόσμο σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας έτσι ώστε να αυξάνει η αποτελεσματικότητα του εμβολίου. Η πρόσφατη επιδημία του ιού Η1Ν1 διέφερε από την εποχική γρίπη στο ότι ο ιός αυτός προσβάλλει πιο συχνά το κατώτερο αναπνευστικό και προκαλεί βαριά πνευμονία, αναπνευστική ανεπάρκεια και σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας που οδήγησε αρκετούς ασθενείς στις ΜΕΘ και προκάλεσε αρκετούς θανάτους. Και πράγματι αυτή τη χρονιά παρατηρήθηκαν αρκετά κρούσματα γρίπης από τον ιό Η1ΝΙ με σημαντικές επιπλοκές.

- Αν δηλαδή κάποιος έχει συμπτώματα γρίπης θα πρέπει κατευθείαν να επισκεφθεί γιατρό;

- Δεν είναι απαραίτητο όλοι οι ασθενείς με συμπτώματα γρίπης να υποβάλλονται σε έλεγχο για τη διάγνωση του ιού Η1Ν1. Αυτό συστήνεται σε όσους νοσηλεύονται με υπόνοια γρίπης και σε ασθενείς που η διάγνωση θα επηρεάσει την κλινική αντιμετώπιση, τον έλεγχο των λοιμώξεων και τον χειρισμό των ατενών επαφών. Οι περισσότεροι ασθενείς με λοίμωξη από τον ιό Η1ΝΙ παρουσιάζουν ήπια συνδρομή χωρίς επιπλοκές που αυτοθεραπεύεται σε λίγες ημέρες. Εδώ συστήνεται η χορήγηση άφθονων υγρών και αντιπυρετικών καθώς και αποφυγή των σαλικυλικών, όπως είναι η ασπιρίνη σε παιδιά και νέους.

- Σε ποιες περιπτώσεις συστήνεται αντιϊκή θεραπεία;

- Ειδική αντιϊκή θεραπεία συστήνεται σε σοβαρή νόσο ή νόσο που επιδεινώνεται και σε ασθενείς που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κίνδυνου για ανάπτυξη επιπλοκών. Δηλαδή σε παιδιά κάτω των 2 ετών, έγκυες γυναίκες, σε άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας και ηλικιωμένους πάνω από 65 ετών. Όσο για τη θεραπεία καλό είναι να ξεκινά τις πρώτες 48 ώρες. Το φάρμακο εκλογής είναι η οσελταμιβίρη (Tamiflu) που χορηγείται από το στόμα δυο φόρες την ημέρα για 5 ημέρες. Να σας πω ότι επιτρέπεται και στον θηλασμό. Το φάρμακο είναι γενικά καλά ανεκτό με πιο συχνές παρενέργειες τη ναυτία και τον εμετό. Και η εποχική γρίπη και η πανδημική γρίπη έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης πνευμονίας από κοινά μικρόβια όπως ο σταφυλόκοκκος και ο πνευμονιοκοκκος. Στο μεταξύ αντιική χημειοπροφύλαξη πρέπει να χορηγείται σε άτομα που έχουν υψηλό κίνδυνο επιπλοκών και εφόσον έχουν έρθει σε επαφή με περιστατικό γρίπης. Αυτό αφορά φυσικά και τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας. Η περίοδος μολυσματικότητας αρχίζει την πρώτη ημέρα των συμπτωμάτων και διαρκεί τουλάχιστον 24 ώρες μετά την υποχώρηση του πυρετού. Το φάρμακο χορηγείται 1 φορά την ημέρα και για 10 ημέρες. Αυτό βέβαια μειώνει την πιθανότητα βαριάς νοσησης αλλά δεν την αποκλείει.

- Λίγο πολύ τα μέτρα προφύλαξης είναι γνωστά αλλά είναι καλό να τα αναφέρουμε πάλι.

- Τα μέτρα προφύλαξης για την πανδημική γρίπη δεν διαφέρουν από αυτά για την εποχική γρίπη και βασίζονται στην αποφυγή της επαφής με σταγονίδια από τον ασθενή. Οι ασθενείς είναι μολυσματικοί από την 1η ημέρα των συμπτωμάτων για 5 έως 7 ημέρες. Η χρήση χαρτομάντιλων για την κάλυψη του στόματος και της μύτης όταν βήχουν η φταρνίζονται θεωρείται απαραίτητη όπως επίσης το καλό και συχνό πλύσιμο των χεριών με χρήση αλκοολούχου αντισηπτικού διαλύματος καθώς και η αποφυγή κοινωνικών επαφών. Όσο για το προσωπικό των νοσοκομείων πρέπει να λαμβάνει βασικές προφυλάξεις όπως είναι η χρήση γαντιών και μάσκας. Το πιο σημαντικό όμως είναι το σχολαστικό πλύσιμο των χεριών μετά από επαφή με κάθε ασθενή και ο εμβολιασμός.

- Αλήθεια, παρενέργειες δίνει το εμβόλιο κατά της γρίπης;

- Οι παρενέργειες από το εμβόλιο για τον ιό Η1Ν1 είναι παρόμοιες με εκείνες της εποχικής γρίπης και καμία από αυτές δεν είναι μη αναμενόμενες. Οι συχνότερες είναι τοπικός ερεθισμός στο σημείο της ένεσης και λιγότερο συχνά πυρετός, μυαλγία και αρθραλγία ή πονοκέφαλος. Αλλεργία μπορεί να υπάρξει αλλά σε συχνότητα 0.1 ως 1 περίπτωση ανά 100.000 δόσεις. Προσοχή το εμβόλιο δεν πρέπει να χορηγείται σε άτομα που είναι αλλεργικά στο αυγό.

- Τέλος να αναφέρουμε σε ποιες ομάδες ανθρώπων συνίσταται το εμβόλιο;