Συνέντευξη με τον Σπύρο Βλάχο, Μαιευτήρα – Γυναικολόγο

1. Πόσο ενημερωμένες είναι οι Ελληνίδες για τις μεθόδους αντισύλληψης που υπάρχουν σήμερα;

Φαίνεται πως ο οικογενειακός προγραμματισμός δεν αποτελεί στη χώρα μας μια αυτονόητη πραγματικότητα. Με τον όρο «αντισύλληψη» εννοούμε όλα τα μέσα και τις τεχνικές που εφαρμόζονται για να προληφθεί μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Η επιδημική αύξηση των κυήσεων και των εκτρώσεων, καθώς και των επιπλοκών τους – ιδιαίτερα στην εφηβεία - είναι συνέπεια της απουσίας ή της ελλιπούς συστηματικής ενημέρωσης σε θέματα γενετήσιας αγωγής.

2. Πότε μια αντισυλληπτική μέθοδος θεωρείται «αποτελεσματική»;

Καθοριστική σημασία για την αποτελεσματικότητα των διαφόρων μεθόδων αντισύλληψης παίζει το άτομο που κάνει χρήση τους – εάν δηλαδή αποδέχεται και αξιοποιεί σωστά τη μέθοδο, σε κάθε σεξουαλική πράξη. Έτσι εξηγείται γιατί η ίδια τεχνική αποδεικνύεται περισσότερο ασφαλής και επιτυχημένη σε κάποια ζευγάρια και σε κάποια άλλα όχι. Ωστόσο, κάθε γυναίκα θα πρέπει να ενημερωθεί, για να επιλέξει εκείνη τη μέθοδο αντισύλληψης που ταιριάζει στην ηλικία της, στον τρόπο ζωής της και στις σεξουαλικές της συνήθειες.

3. Πόσο αποτελεσματικό είναι το αντισυλληπτικό χάπι;

Ο μηχανισμός δράσης του είναι η αναστολή της ωοθυλακιορρηξίας. Έχει ποσοστό επιτυχίας που αγγίζει το 99,33%. Χορηγείται αποκλειστικά από τον γυναικολόγο ύστερα από εξέταση μαστού, τεστ Παπανικολάου, καλλιέργεια και εξετάσεις αίματος. Για την ασφαλή χορήγησή του λαμβάνονται υπόψη απαγορευτικοί παράγοντες, όπως η παχυσαρκία ή το υπερβολικά ελαττωμένο βάρος, καθώς επίσης το κάπνισμα και η ηλικία. Σημαντικό είναι ότι προστατεύει από τον καρκίνο των ωοθηκών και του ενδομήτριου, από κύστες των ωοθηκών, μητρορραγίες και δυσμηνόρροια.

4. Ποιες γυναίκες πρέπει να αποφεύγουν τα αντισυλληπτικά δισκία;

Ρητά όσες έχουν ιστορικό καρκίνου του μαστού, θρόμβωσης αγγείων – ή κίνδυνο να αναπτύξουν θρομβώσεις - ηπατικά και νεφρικά νοσήματα καθώς και μελάνωμα. Επίσης, οι καπνίστριες άνω των 35 ετών και οι γυναίκες που λαμβάνουν συγκεκριμένα φάρμακα (βαρβιτουρικά, κορτικοστεροειδή κ.ά). Τέλος, εκείνες που εμφανίζουν υψηλή πίεση, διαβήτη, ημικρανίες, κατάθλιψη, δρεπανοκυτταρική αναιμία, σοβαρή υπερλιπιδαιμία.

5. Το σπιράλ συνιστάται σε όσες γυναίκες δεν μπορούν να ακολουθήσουν άλλες μεθόδους;

Ναι, αντενδεικνύεται ωστόσο σε όσες έχουν πυελική φλεγμονή, συγγενείς ανωμαλίες, δυσμηνόρροια και ιστορικό αιμορραγιών. Τα μειονεκτήματα του σπιράλ είναι η αύξηση της εμμηνορρυσίας και των εξωμήτριων κυήσεων, η αναιμία, οι πυελικές φλεγμονές και δυσμηνόρροια. Όμως, στα θετικά του είναι το ότι τοποθετείται κάθε 2-3 χρόνια, αφαιρείται όποτε η γυναίκα το θελήσει και έχει ισχυρή αντισυλληπτική δράση της τάξης του 95%-98%.

6. Πώς «λειτουργεί» το κολπικό διάφραγμα;

Το θετικό με το κολπικό διάφραγμα είναι ότι μπορεί να τοποθετηθεί 2-3 ώρες πριν από την επαφή, είναι ασφαλές και η γονιμότητα επανέρχεται αμέσως μετά τη διακοπή της χρήσης. Μπορεί να παραμείνει στον κόλπο για τουλάχιστον 6 ώρες, αλλά πότε πάνω από 24ωρο – και σε κάθε περίπτωση να αντικαθίσταται ανά τακτικά χρονικά διαστήματα. Ωστόσο, δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως αντισυλληπτική μέθοδος από γυναίκες που έχουν ιστορικό τοξικού σοκ.

7. Ποια τα υπέρ και τα κατά του γυναικείου προφυλακτικού;

Κατ' αρχάς, αγκαλιάζει το εσωτερικό του κόλπου και καλύπτει τον τράχηλο της μήτρας – σαν ένα αναποδογυρισμένο ανδρικό προφυλακτικό – εμποδίζοντας το σπέρμα να φτάσει έως εκεί. Επίσης, προστατεύει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και τον ιό του AIDS. Είναι απόλυτα ασφαλές και μπορεί να τοποθετηθεί μέχρι και τέσσερις ώρες πριν από την επαφή. Έχει ως μειονέκτημα το ότι κάποιες φορές ίσως προκύψει δυσκολία στην εφαρμογή του και κοστίζει περισσότερο από το ανδρικό. Επιπλέον, προεξέχει από τον κόλπο, γεγονός αντιερωτικό για κάποια ζευγάρια.

8. Πόσο ασφαλής είναι η θερμομετρική μέθοδος;

Οι γυναίκες που εμπιστεύονται αυτό τον τρόπο αντισύλληψης μετρούν κάθε πρωί τη θερμοκρασία τους και ξέρουν πως, όταν αυξηθεί κατά μισό βαθμό, είναι ημέρα της ωορρηξίας και αποφεύγουν την επαφή. Πρόκειται για μία μέθοδο που δημιουργεί εκνευρισμό και διαρκή εξάρτηση από το θερμόμετρο, χωρίς ασφαλή αποτελέσματα.

9. Η διακεκομμένη συνουσία συνιστά μια καλή εναλλακτική αντισύλληψης;

Παρότι δημοφιλής, εμφανίζει μεγάλο ποσοστό αποτυχίας και μειώνει τη σεξουαλική απόλαυση – κυρίως της γυναίκας. Όπως και η προγραμματισμένη συνουσία, όπου το ποσοστό αποτυχίας είναι επίσης μεγάλο και βασίζεται στο ότι η ωορρηξία γίνεται στο μισό του κύκλου τω 28 ημερών. Δηλαδή τη 14η ημέρα, επομένως οι επαφές 5 ημέρες πριν και 5 μετά αξιοποιούνται ως ασφαλείς. Μόνο που ο μηνιαίος κύκλος σπάνια λειτουργεί «ρολόι», αφήνοντας ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα για μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη.

10. Υπάρχει λύση, εάν υποψιαζόμαστε ότι τα προφυλακτικά μέτρα απέτυχαν;

Μια εκ των υστέρων λύση συνιστά η επείγουσα αντισύλληψη ή, αλλιώς, το αποκαλούμενο «χάπι της επόμενης ημέρας». Το ποσοστό αποτελεσματικότητάς του κυμαίνεται στο 98%, αρκεί η γυναίκα τις επόμενες 12-72 ώρες από την «επικίνδυνη» επαφή να επισκεφθεί το γιατρό της για να της το χορηγήσει. Η επανειλημμένη εφαρμογή της επείγουσας αντισύλληψης μέσα στον ίδιο κύκλο, δεν συνιστάται, λόγω της υψηλής ποσότητας ορμόνης που προσλαμβάνεται και την πιθανότητα σοβαρών διαταραχών του κύκλου.
Παρ' όλα αυτά, εάν κριθεί απαραίτητο, μπορεί να επαναληφθεί μέσα στον ίδιο κύκλο, με την προϋπόθεση να ληφθεί σοβαρά υπόψη ότι η αποτελεσματικότητα του σκευάσματος μειώνεται όταν χρησιμοποιηθεί αρκετές φορές κατά τη διάρκεια του ίδιου κύκλου.