Όσφρηση είναι η αντίληψη της οσμής με τη μύτη. Η μείωση της όσφρησης είναι αρκετά διαδεδομένη και ποικίλλει από πλήρη απουσία, έως μερική απώλεια όσφρησης. Η μείωση της οσφρητικής ικανότητας είναι ιδιαίτερα αξιοπρόσεκτη από τον ασθενή, όταν έρχεται σε επαφή με έντονες μυρωδιές, όπως τα αρώματα.

Η υπερβολική ευαισθησία στις οσμές και η ανώμαλη αντίληψη των οσμών, είναι διαταραχές που αφορούν την ποιότητα της αίσθησης της όσφρησης.

Το οσφρητικό νευροεπιθήλιο, βρίσκεται στο ανώτερο τμήμα της ρινικής κοιλότητας. Με την άφιξη μιας οσμηρής ουσίας, πυροδοτείται η έναρξη μιας σειράς βιοχημικών αντιδράσεων, βασικών για την δημιουργία της αίσθησης της όσφρησης. Πολλαπλές νευρικές συνδέσεις με το μεταιχμιακό σύστημα, τον πρόσθιο οσφρητικό πυρήνα, τον οσφρητικό βολβό, τον προαπιοειδή φλοιό, τον περιαμυγδαλοειδή φλοιό, τον πυρήνα της οσφρητικής ταινίας, τον έσω φλοιικό πυρήνα της αμυγδαλής, είναι πολύ σημαντικές.

Οι διαταραχές της αίσθησης της όσφρησης προκαλούνται από παθολογικές καταστάσεις που εμποδίζουν την πρόσβαση της οσμηρής ουσίας στο οσφρητικό νευροεπιθήλιο (απώλεια μεταφοράς), ή προκαλούν βλάβη στα υποδεκτικά κύτταρα αυτά καθαυτά (αισθητηριακή απώλεια) ή προκαλούν βλάβη στις κεντρικές οσφρητικές οδούς (νευρική απώλεια). Τα νοσήματα και οι παθολογικές διαταραχές μπορεί να εντοπίζονται αμιγώς στην περιοχή της μύτης (π.χ. αλλεργική ρινίτιδα, πολύποδες μύτης) ή στο νευρικό σύστημα που συμμετέχει στην αντίληψη του εξωτερικού περιβάλλοντος (π.χ. εγκεφαλικοί όγκοι, νόσος PARKINSON, ALZHEIMMER), ενδέχεται όμως να είναι συστηματικές οργανικές διαταραχές ή παράγοντες, που προκαλούν νευρικές, αισθητηριακές απώλειες ή απώλειες μεταφοράς. Χαρακτηριστικά παραδείγματα συστηματικών καταστάσεων και νοσημάτων της τελευταίας κατηγορίας είναι η έκθεση σε χημικά, ορισμένες διατροφικές ελλείψεις, μεταβολικές διαταραχές, διαταραχές ορμονών. Το σύνδρομο KALLMANΝ είναι φυλοσύνδετη κληρονομούμενη διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από κληρονομούμενη ανοσμία και υπογοναδισμό, λόγω αποτυχίας μετανάστευσης στο έμβρυο, των νευρώνων των οσφρητικών υποδοχέων και των νευρώνων, οι οποίοι συνθέτουν την ορμόνη απελευθέρωσης των γοναδοτροπινών.

Τι πρέπει να γνωρίζετε εσείς, που παρατηρείτε αλλοιώσεις όσφρησης:

Εάν οι αλλοιώσεις της όσφρησης επιμένουν, η σωστή παθολογική εξέταση είναι επιβεβλημένη. Η εργαστηριακή διερεύνηση γίνεται με ειδικές εξετάσεις, ενώ η θεραπεία διαφοροποιείται ανάλογα με το αίτιο.