Με τις νέες τεχνικές υαλοειδεκτοµής δηµιουργούνται προϋποθέσεις για εξαιρετικά ατραυµατικές χειρουργικές επεµβάσεις, χωρίς τη χρήση ραµµάτων και µε εργαλεία λεπτότερα (25 Gauge), τα οποία ουσιαστικά έχουν το πάχος µιας βελόνας ινσουλίνης.
Η διάρκεια της χειρουργικής επέµβασης είναι συντοµότερη, η τραυµατική χειρουργική επιβάρυνση του οφθαλµού είναι µικρότερη και ο χρόνος ανάρρωσης συντοµότερος. Συνολικά, τα ανωτέρω οφέλη δηµιουργούν προϋποθέσεις για πολύ καλύτερα αποτελέσµατα. Μερικές ώρες µετά την επέµβαση, ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του, ακολουθώντας τις µετεγχειρητικές οδηγίες του χειρουργού-οφθαλµιάτρου. Η διαδικασία της επούλωσης ολοκληρώνεται έπειτα από 15-20 ηµέρες. Οι παθήσεις της ωχράς κηλίδος που αντιµετωπίζονται χειρουργικά είναι η οπή της ωχράς κηλίδος, η επιωχρική µεµβράνη και το διαβητικό οίδηµα της ωχράς κηλίδος.

Α. Η οπή της ωχράς κηλίδος

Σε µια περιοχή 1 - 2 χιλιοστών που εντοπίζεται στο κέντρο του αµφιβληστροειδούς συναντάµε τη µεγαλύτερη συγκέντρωση των οπτικών κυττάρων. Γι' αυτό η περιοχή της ωχράς είναι υπεύθυνη για την άριστη ποιότητα οπτικών ικανοτήτων, όπως διάβασµα, γράψιµο, οδήγηση. Οι περιβάλλουσες περιοχές του αµφιβληστροειδούς είναι υπεύθυνες για το υπόλοιπο του οπτικού πεδίου.
Η οπή της ωχράς κηλίδος είναι µια ασθένεια που προσβάλλει την ωχρά κηλίδα. Στην περίπτωση που αυτή δηµιουργηθεί, παρουσιάζεται µειωµένη κεντρική οπτική οξύτητα. Χωρίς επέµβαση η κατάσταση χειροτερεύει και η όραση φθάνει σε πολύ χαµηλά επίπεδα. Ο σκοπός της επέµβασης είναι να κλείσει αυτή η οπή, ώστε να σταµατήσει η απώλεια της όρασης και να οδηγήσει ακόµα και σε βελτίωση.

Β. Η επιωχρική/επιαµφιβληστροειδική µεµβράνη

Είναι µια µεµβράνη, η οποία αρχίζει να σχηµατίζεται επάνω στην ωχρά κηλίδα. Εξελίσσεται αργά και επηρεάζει την κεντρική όραση, προκαλώντας θάµβος και παραµόρφωση στην εικόνα.
Με την πάροδο του χρόνου µεγαλώνει και σκληραίνει και δηµιουργεί µια έλξη η οποία οδηγεί σε οίδηµα (συλλογή υγρού).
Η µεµβράνη αυτή αρχίζει να εµφανίζεται στη δεκαετία των 50 ετών (ποσοστό 3-5% επί του πληθυσµού) και προοδευτικά αυξάνεται ανά δεκαετία (σε ποσοστό 20% στη δεκαετία των 70 ετών).
Η ιδιοπαθής µορφή, που είναι και η συχνότερη, δεν οφείλεται σε καµία πάθηση παρά µόνο στην ηλικία. Υπάρχουν όµως και περιπτώσεις που οφείλεται σε ορισµένες παθήσεις των µατιών, όπως διαβητική αµφιβληστροειδοπάθεια, οπίσθια αποκόλληση υαλοειδούς, αποκόλληση αµφιβληστροειδούς, τραύµα, φλεγµονή κ.ά.
Η θεραπεία της πάθησης είναι µόνο χειρουργική. Η απόφαση για τη χειρουργική επέµβαση λαµβάνεται όταν η όραση είναι χαµηλή ή όταν διαπιστώνεται ότι επιδεινώνεται προοδευτικά.

Οι µετεγχειρητικοί στόχοι είναι δύο:

1. Το ανατοµικό αποτέλεσµα (αποµάκρυνση της µεµβράνης και εξάλειψη της έλξης-οίδηµα) και η λειτουργική αποκατάσταση (έναρξη της λειτουργίας των κυττάρων που έπειτα από καιρό ξαναβρίσκονται στη θέση τους).
2. Αύξηση της οράσεως.

Γ. Το διαβητικό οίδηµα της ωχράς κηλίδος

Αφορά στη συσσώρευση υγρού στις στιβάδες του αµφιβληστροειδούς και µπορεί να προκύψει σε οποιαδήποτε φάση εξέλιξης της διαβητικής αµφιβληστροειδοπάθειας.
Ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου εµφάνισης διαβητικού οιδήµατος της ωχράς είναι τα αυξηµένα επίπεδα γλυκοζυλιωµένης αιµοσφαιρίνης HbAlc, καθώς, επίσης, η αρτηριακή υπέρταση, η υπερλιπιδαιµία, η διαβητική νεφροπάθεια και το κάπνισµα.
Το διαβητικό οίδηµα της ωχράς κηλίδος αποτελεί τη σηµαντικότερη αιτία µείωσης της οπτικής οξύτητας των διαβητικών ασθενών. Επίσης, µπορεί να παρατηρηθούν παραµόρφωση της εικόνας, µείωση της ευαισθησίας στην αντίθεση (contrast sensitivity), φωτοφοβία, διαταραχές της αντίληψης των χρωµάτων και παράκεντρα σκοτώµατα.
Μια από τις θεραπείες της πάθησης είναι η χειρουργική αφαίρεση του υαλοειδούς, για να αυξηθεί η προσπέλαση του οξυγόνου προς την ωχρά κηλίδα, που θα βοηθήσει στην ελάττωση του οιδήµατος, καθώς και η ταυτόχρονη αφαίρεση της έσω αφοριστικής µεµβράνης, που θα χαλαρώσει την έλξη στην ωχρά κηλίδα.