Σοβαρότητα της νόσου Covid-19, εισαγωγές στα Νοσοκομεία και συνυπάρχων καρδιομεταβολικός κίνδυνος. Κάνουμε αρκετά από πλευράς πρόληψης;
- ΜΕΙΩΣΗ ΚΑΤΑ 10% ΤΩΝ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΟΠΩΣ Η ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ, Η ΥΠΕΡΤΑΣΗ, Ο ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ Η ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΜΕΙΩΣΕΙ ΚΑΤΑ 10% ΤΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΛΟΓΩ COVID-19 ΣΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ
Παρά τις προσπάθειες λείπουν βασικά μηνύματα στις οδηγίες των υγειονομικών αρχών σε παγκόσμιο επίπεδο που θα έπρεπε να επικοινωνούνται πιο συχνά και επιτακτικά προς τους πολίτες προκειμένου να μειωθεί η συχνότητα των σοβαρών περιστατικών COVID-19 που χρειάζονται εισαγωγή. Σε προηγούμενες επιστημονικές μελέτες έχουμε πληροφορηθεί ότι η συνύπαρξη της παχυσαρκίας και άλλων καρδιομεταβολικών παραγόντων κινδύνου είναι οι πιο σημαντικοί προγνωστικοί παράγοντες για την εισαγωγή στο Νοσοκομείο αλλά και την έκβαση σε ασθενείς με νόσο COVID-19.
Νέα μελέτη-ανάλυση κινδύνου από τους Meghan O’Hearn και συνεργάτες που δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό «Journal of the American Heart Association» το Φεβρουάριο 2021 συμπεραίνει ότι η πλειοψηφία των ασθενών με COVID-19 που εισάγονται στα Νοσοκομεία των ΗΠΑ αποδίδεται στη συνύπαρξη τεσσάρων καρδιομεταβολικών παραγόντων.
Οι συγγραφείς υπολόγισαν ότι από τα 906.849 περιστατικά που νοσηλεύθηκαν με COVID-19 στα Νοσοκομεία των ΗΠΑ μέχρι το Νοέμβριο 2020 το 30% οφειλόταν (attributable to) σε παχυσαρκία, το 26% σε υπέρταση, το 21% σε σακχαρώδη διαβήτη και το 12% σε καρδιακή ανεπάρκεια. Από τα παραπάνω ευρήματα οι συγγραφείς υπολόγισαν ότι περίπου τα 2/3 (63.5%) των εισαγωγών με COVID-19 οφείλονταν σε αυτούς τους καρδιομεταβολικούς παράγοντες κινδύνου και ότι αυτές οι εισαγωγές θα είχαν προληφθεί εάν δεν υπήρχαν οι παράγοντες της παχυσαρκίας, της υπέρτασης, του σακχαρώδη διαβήτη και της καρδιακής ανεπάρκειας. Στην έρευνα υπολογίζεται ότι μια μείωση κατά 10% των προαναφερθέντων καρδιομεταβολικών παραγόντων θα μπορούσε να μειώσει κατά 11.1% τις εισαγωγές λόγω COVID-19. Οι συγγραφείς πιστεύουν ότι θα έπρεπε να υπάρξουν περισσότερες πρωτοβουλίες για την άμεση βελτίωση της καρδιομεταβολικής υγείας και έτσι να μειωθεί ο κίνδυνος από τη σοβαρή νόσο του COVID-19. Ο επιβλέπων της μελέτης ιατρός Dariush Mozaffarian δήλωσε στο Medscape Medical News, ένα παγκόσμιο ιατρικό site επιστημονικής πληροφόρησης για ιατρούς όλων των ειδικοτήτων, ότι είναι λυπηρό ότι, παρότι η νόσος COVID-19 υπάρχει εδώ και ένα χρόνο με εκατομμύρια θανάτους και δεκάδες εκατομμύρια εισαγωγές στα Νοσοκομεία παγκοσμίως, εντούτοις δεν αντιμετωπίστηκαν σε επίπεδο πρόληψης επαρκώς οι βασικές αιτίες που αυξάνουν τη νοσηρότητα και τη σοβαρότητα της νόσου που είναι οι καρδιομεταβολικοί παράγοντες. Συνεχίζει λέγοντας ότι «κλείνουμε επιχειρήσεις και απομονώνουμε ανθρώπους χωρίς όμως να τους πούμε να χάσουν βάρος και να εντάξουν την άσκηση στην καθημερινότητά τους. Το κράτος και οι υγειονομικές αρχές θα έπρεπε να επιμείνουν σε μηνύματα προς τον πληθυσμό που θα βοηθήσουν στη μείωση της αύξησης και της σοβαρότητας της παχυσαρκίας και του σακχαρώδη διαβήτη προκειμένου να μειωθεί και η σοβαρότητα της νόσου COVID-19». Ο καρδιολόγος Mozaffarian που είναι κοσμήτορας στο «Gerald J. and Dorothy R. Friedman School of Nutrition Science and Policy» στο «Tufts University, Boston, Massachusetts» συμπλήρωσε ότι "εάν οι πολίτες ασκούνταν περισσότερο και είχαν πιο υγιεινή διατροφή θα είχαμε βελτίωση του σακχαρώδη διαβήτη και της υπέρτασης σε διάστημα λίγων εβδομάδων. Μηνύματα όπως η απώλεια βάρους, η άσκηση, η υγιεινή διατροφή θα έπρεπε να εκπέμπονται μαζί με αυτά του καλού πλυσίματος των χεριών, της κοινωνικής απόστασης και της χρήσης μάσκας".
Οι προαναφερόμενοι καρδιομεταβολικοί παράγοντες βρέθηκε να επηρεάζουν διαφορετικά τις ηλικιακές ομάδες ως προς τη σοβαρότητα του COVID-19. O Σακχαρώδης Διαβήτης παρουσιάστηκε στο 8% των προς εισαγωγή ασθενών με COVID-19 ηλικίας κάτω των 50 ετών, σε σύγκριση με το 29% που συνόδευε αυτούς που εισήχθησαν ηλικίας άνω των 65 ετών. Η παχυσαρκία βρέθηκε να έχει την ίδια αρνητική επίπτωση στη σοβαρότητα της νόσου COVID-19 σε όλες τις ηλικιακές ομάδες στη συγκεκριμένη μελέτη. Επίσης οι εθνικές μειονότητες (Αφροαμερικανοί, Λατίνοι) είτε με είτε χωρίς παρουσία των ανωτέρω καρδιομεταβολικών παραγόντων κινδύνου εμφάνιζαν τα μεγαλύτερα ποσοστά σοβαρής νόσου COVID-19 που απαιτούσε εισαγωγή στο Νοσοκομείο. Αυτό καταδεικνύει την ανάγκη για στοχοποιημένη δράση με κριτήρια, εκτός της ηλικίας, τη συννοσηρόκαι την φυλή. Βέβαια η συνύπαρξη των ανωτέρω καρδιομεταβολικών παραγόντων δε σημαίνει αυτόματα ότι η βελτίωσή τους θα μειώσει κατ’ ανάγκην τη σοβαρότητα της νόσου.
Σύμφωνα όμως με τους συγγραφείς τα ευρήματά τους δείχνουν ότι οι παραπάνω καρδιομεταβολικοί παράγοντες είναι ισχυρά συνδεδεμένοι με τη σοβαρή συμπτωματολογία του COVID-19. Αναφέρεται, επίσης, ότι στη μελέτη τους έλαβαν υπόψιν, και η ανάλυση έδειξε ότι οι τέσσερις ανωτέρω καρδιομεταβολικοί παράγοντες ήταν ανεξάρτητοι παράγοντες σοβαρότητας νόσου ανεξαρτήτως της ηλικίας, του φύλου και άλλων συνοδών παθήσεων.
Είναι επομένως σημαντικό να αντιληφθούμε ότι η νόσος COVID-19 δεν είναι απλά ένας ιός του αναπνευστικού. Προκαλεί γενικευμένη φλεγμονή κάτι που και οι παραπάνω καρδιομεταβολικοί παράγοντες προκαλούν επίσης. Η νόσος COVID-19 είναι μια γρήγορα αναπτυσσόμενη πανδημία που βρήκε πρόσφορο έδαφος πάνω στην προοδευτικά χρόνια αναπτυσσόμενη πανδημία της παχυσαρκίας και του διαβήτη. Είναι σημαντικό οι πολίτες να καταλάβουν την αξία της σωστής διατροφής. Η κακή διατροφή είναι ο καλύτερος σύμμαχος της νόσου COVID-19 παγκοσμίως. Παρότι είναι γνωστό ότι οι άνθρωποι δεν αλλάζουν εύκολα και γρήγορα τρόπο ζωής, η σημερινή συγκυρία της πανδημίας είναι μια ευκαιρία μοναδική να πειστούν οι πολίτες από τους ειδικούς και τους υπεύθυνους κρατικούς θεσμούς ότι είναι ανάγκη να αλλάξει ο τρόπος ζωής τους υιοθετώντας ένα πιο υγιεινό μοντέλο. Κάθε μέρα θα πρέπει να φτάνει στους πολίτες το μήνυμα ότι μαζί με το καλό πλύσιμο των χεριών, την κοινωνική απόσταση και τη χρήση μάσκας θα πρέπει να αποφεύγουν το επεξεργασμένο και τυποποιημένο φαγητό προτιμώντας τα φρούτα, τα λαχανικά και να περπατούν περισσότερο.
Βιβλιογραφία
- Meghan O’Hearn, Junxiu Liu, Frederick Cudhea, Renata Micha, and Dariush Mozaffarian Coronavirus Disease 2019 Hospitalizations Attributable to Cardiometabolic Conditions in the United States: A Comparative Risk Assessment Analysis 25 Feb 2021 https://doi.org/10.1161/JAHA.120.019259 Journal of the American Heart Association.
Πηγή: Περιοδικό «Εξελίξεις στην Παχυσαρκία» της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας

Γεώργιος Βαλσαμάκης
Επίκουρος Καθηγητής Ενδοκρινολογίας
Επισκέπτης Αναπληρωτής Καθηγητής Warwick Medical School, UK