Πρόκειται για ασταθή μόρια (ομάδες μοριακών ατόμων που είναι ενωμένα μεταξύ τους) δηλαδή μόρια από τα οποία «κάτι λείπει από την δομή τους» έτοιμα να δεσμευτούν και να ενωθούν με άλλα μόρια και αυτό διότι έχουν ένα ελεύθερο ηλεκτρόνιο.

Στον ανθρώπινο οργανισμό οι ελεύθερες ρίζες αντιδρούν με οποιαδήποτε μοριακή δομή που συναντούν.

Πρόκειται για πραγματικούς «δολοφόνους» των κυτταρικών δομών και θεωρούνται οι υπεύθυνοι πολλών εκφυλιστικών παθήσεων, της γήρανσης των κυττάρων και ίσως επίσης και του καρκίνου.

Οι ελεύθερες ρίζες σχηματίζονται στο εσωτερικό των κυττάρων μας (μιτοχόνδρια), όπου χρησιμοποιείται το οξυγόνο για την παραγωγή της ενέργειας. Όχι όλο το οξυγόνο καταναλώνεται και ένα μέρος του σχηματίζει τις ελεύθερες ρίζες που περιέχουν ένα ή δύο άτομα οξυγόνου.

Εάν οι ελεύθερες ρίζες δεν αδρανοποιηθούν μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες σε διάφορες λειτουργίες και μηχανισμούς του οργανισμού.

Μπορούν να επέμβουν στην δομή κρίσιμων συστατικών του οργανισμού όπως είναι το DΝΑ, το γενετικό υλικό που υπαγορεύει και κατευθύνει τον πολλαπλασιασμό κάθε κυττάρου του οργανισμού.

Στην πραγματικότητα, το DNA κάθε κυττάρου μπορεί να δεχθεί επίθεση από τις ελεύθερες ρίζες 10.000 φορές την ημέρα.

Η βλάβη που προκαλείται στο DNA των γονιδίων από τις ελεύθερες ρίζες οφείλεται στην οξείδωση των βάσεων του νουκλεικού οξέως (αδενίνη, θυμίνη, γουανίνη, κυτοσίνη) που αποτελούν την "κόλλα" που κρατά ενωμένη την διπλή έλικα των μορίων του DNA.

Η πιο συχνή βλάβη που προκαλείται από τις ελεύθερες ρίζες είναι η οξείδωση των ενώσεων που σχηματίζουν τα λίπη και που ονομάζονται "λιπίδια"

Η ελεύθερη ρίζα που παράγεται σε μεγάλη ποσότητα είναι υπεροξείδιο του οξυγόνου Ο2.Αυτό αντιδρά με το υπεροξείδιο του υδρογόνου Η2Ο2 και σχηματίζει μια επικίνδυνη και ισχυρή ελεύθερη ρίζα το οξείδιο του υδρογόνου ΟΗ- πού είναι πιο ισχυρό από το υπεροξείδιο του οξυγόνουΟ2.

Παράγοντες που προκαλούν τον σχηματισμό ελευθέρων ριζών είναι: οι φλεγμονές, το κάπνισμα, η ηλιακή ακτινοβολία, το στρες ,το άγχος, συναισθηματική πίεση, η κακή διατροφή, η κατανάλωση αλκοόλ,.

Μια αύξηση των ελευθέρων ριζών μπορεί να χειροτερέψει πάρα πολύ τις αυτοάνοσες αρρώστιες και όχι μόνο.

Οι ελεύθερες ρίζες αντιμετωπίζονται εύκολα όταν είμαστε ακόμη νέοι αποβάλλοντας τες από τον οργανισμό πράγμα το οποίον καθίσταται πιο δύσκολο όσο περνάνε τα χρόνια και επέρχεται η γήρανση των κυττάρων.

Όταν έχουμε μεγάλη παραγωγή ελευθέρων ριζών το αποτέλεσμα είναι βλάβες στον οργανισμό και το ονομαζόμενο οξειδωτικό στρες.

Οι ελεύθερες ρίζες προκαλούν διάφορες βλάβες και παθήσεις, όπως: καρκίνο, καρδιακές παθήσεις, παθήσεις ανοσοποιητικού συστήματος, ρευματοειδή αρθρίτιδα, τραυματισμοί από ακτινοβολία, καταρράκτη, πορφυρία, παθήσεις του αμφιβληστροειδούς, Πάρκινσον, αρτηριοσκλήρυνση, έμφραγμα, αρθρίτιδα, γήρανση των κυττάρων, κακή κυκλοφορία, χρόνιες φλεγμονές, λοιμώξεις, μυκητιάσεις, αδρανοποίηση των επινεφριδίων καθώς επίσης ανεπανόρθωτες βλάβες των κυττάρων.

Όλοι οι ζώντες οργανισμοί συμπεριλαμβανομένων και των φυτών συνεχώς βομβαρδίζονται από τις ακτινοβολίες και από τις ελεύθερες ρίζες.
Όλοι αμύνονται από τον εισβολέα. Οι οργανισμοί του ζωικού βασιλείου αμύνονται με τα αντιοξειδωτικά που σχηματίζουν στον οργανισμό τους ( ενδογενή) και με εκείνα που λαμβάνουν με την τροφή τους (εξωγενή). Tα φυτά υπερασπίζονται τα χρωματοσώματα τους και το DNA τους με τις βιταμίνες και τα φλαβονοειδή που περιέχονται στα φρούτα, στα άνθη, στους σπόρους και τα φύλλα.

Μια μελέτη που έγινε από το πανεπιστήμιο της Βοστόνης, για όσον αφορά την ισχυρή αντιοξειδωτική δράση διαφόρων φρούτων ,απέδειξε πως το μαύρο σταφύλι, τα μαύρα δαμάσκηνα, ο μύρτιλος, τα μούρα και οι φράουλες, παρουσιάζουν πολύ ισχυρή αντιοξειδωτική δράση.

Άλλα φυτικά προϊόντα που έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση είναι το φραγκοστάφυλο, ντομάτα, ανανάς, πορτοκάλι, λεμόνι, πράσινες σαλάτες, φύτρα, μαϊντανός, φινόκιο, αγγούρι, καρότα, πεπόνι, κολοκύθα, σπανάκι, μπρόκολα, μάνγκο, παπάγια, βερίκοκα, γκρέιπφρουτ, κουνουπίδι.

ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΑ!

Τα Αντιοξειδωτικά μπορούμε να τα παρουσιάσουμε σαν ένα αλεξίσφαιρο γιλέκο, εάν το φορέσετε πριν σας πυροβολήσει κάποιος τότε θα προστατευθείτε. Αν όμως δεν το φοράτε όταν κάποιος σας πυροβολήσει δεν θα ωφελήσει σε τίποτα να το φορέσετε μετά.
Έτσι, αν δεν παίρνετε τα αντιοξειδωτικά σας δεν φοράτε την ΑΣΠΙΔΑ σας.

Ίσως, εκατοντάδες χρόνια πριν, το καθημερινό διαιτολόγιο της τάξης των 3000 ή 5000 θερμίδων ενός εργαζόμενου ανθρώπου πλούσιο σε φρούτα, λαχανικά, να παρείχε επαρκείς ποσότητες αντιοξειδωτικών. Σήμερα όμως, ο παθητικός τρόπος ζωής έχει καταστήσει απαραίτητη την προσθήκη αντιοξειδωτικών συμπληρωμάτων για να καλυφθούν οι ανάγκες που δημιουργούνται από την μείωση των ποσοτήτων φρούτων και λαχανικών και με την αύξηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και μολύνσεως του περιβάλλοντος.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΜΩΣ ΤΑ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΑ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ;

Τα αντιοξειδωτικά θρεπτικά συστατικά είναι οι ουσίες εκείνες που εμποδίζουν τα λίπη ( κυρίως τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα των λιπιδίων) από το να αυτο-οξειδωθούν ή από το να υποβληθούν στην διαδικασία της υπεροξείδωσης των λιπιδίων. Το κλειδί, εδώ, είναι ότι μια μικρή ποσότητα αντιοξειδωτικών είναι αρκετή για να προστατευτεί μεγάλος αριθμός κυττάρων.  Τα αντιοξειδωτικά δρουν ως καταλύτες για να αποτρέψουν οξειδωτικές βλάβες  (καταλύτης είναι ο παράγοντας εκείνος που επιταχύνει μια χημική αντίδραση χωρίς να συμμετέχει στην τελική ένωση που προκύπτει- στο τέλος της αντίδρασης παραμένει ανέπαφος).

Τα κυριότερα αντιοξειδωτικά μεταλλικά στοιχεία είναι το Σελήνιο, το Μαγνήσιο, ο Ψευδάργυρος, ο Χαλκός, ο Σίδηρος και το Χρώμιο.

Ισχυρά αντιοξειδωτικά είναι επίσης: βιτ.Ε, βιτ.C, Ωμέγα 3+6+9.

Νέες επιστημονικές έρευνες έδειξαν ότι η παρουσία χρωμίου μειώνει τον σχηματισμό ελευθέρων ριζών κατά την διαδικασία παραγωγής ενέργειας.

Τα κυριότερα "εξαρτήματα" των αντιοξειδωτικών είναι τα διάφορα βιοφλαβονοειδή, περιλαμβανομένης της πυκνογενόλης, του συνενζύμου Q10 και των κουρκουμινοειδών.

Οι συνδυασμοί αντιοξειδωτικών είναι όπως μια ισορροπημένη συμφωνική ορχήστρα που λειτουργεί ως σύνολο, Μια συμφωνική ορχήστρα παράγει ήχους που είναι πολύ περισσότερο αρμονικοί και απέχουν πολύ από το ακουστικό αποτέλεσμα 20 τυμπάνων που απλώς παίζουν μαζί. Το ίδιο συμβαίνει και με τα αντιοξειδωτικά: έχουμε καλύτερα αποτελέσματα αν χρησιμοποιήσουμε μια μικρή ποσότητα πλήρους συμπληρώματος από ότι θα είχαμε αν χρησιμοποιούσαμε τεράστια ποσότητα ενός μόνο θρεπτικού συστατικού.