Γράφει: Ανθή Βρέττα, Ρεφλεξολόγος

Λίγοι άνθρωποι δίνουν προσοχή στα πόδια, που βαδίζουν τη μοναχική πορεία τους στο μονοπάτι της ζωής. Μικρή σημασία δίνεται στις σοβαρές ζημιές που υφίστανται τα πόδια από δική μας υπαιτιότητα, ζημιές που μοιραία θα προκαλέσουν προβλήματα και σε άλλα σημεία του σώματος.

Θεωρούμε τα πόδια μας δεδομένα, γενικά τα εκτιμούμε ελάχιστα και τα ταλαιπωρούμε αφάνταστα φορώντας ακατάλληλα παπούτσια με ψηλά τακούνια που αλλάζουν την δομή της σπονδυλικής στήλης, της λεκάνης και όχι μόνο. Αν οι νέες κοπέλες φορούν για πολλά χρόνια ψηλά τακούνια, αλλάζει η θέση της μήτρας και προκύπτει η πιθανότητα να μην μπορούν να συλλάβουν και να τεκνοποιήσουν.

Η δομή του ποδιού μπορεί να υποστεί σοβαρή βλάβη από ακατάλληλα παπούτσια, με συνέπεια μη σωστό πάτημα στο βάδισμα. Είναι θλιβερό το πόσο λίγη προσοχή δίνουμε στα πόδια μας.

Ενδιαφέρον είναι ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Grazia του Σεπτεμβρίου 2009. Σύμφωνα με το άρθρο, τα βρετανικά συνδικάτα παρουσίασαν πρόσφατα την «Πρόταση 81» ή αλλιώς «Ψηλά Τακούνια». Η εν λόγω πρόταση διαμορφώθηκε από ειδικούς, οι οποίοι ασχολούνται με τα προβλήματα που προκαλούν στα πόδια των εργαζομένων γυναικών οι γόβες στιλέτο, απειλώντας με νομικά μέτρα αν δεν απαλειφθούν από το dress code των εταιρειών που τις επιβάλλουν.

Στη συνέχεια σας παραθέτω το κείμενο από μία ομιλία σχετικά με τα προβλήματα που μπορούν να προκληθούν όταν φοράμε ψηλά τακούνια. Προέρχεται από το Παγκόσμιο Συνέδριο Ρεφλεξολογίας που οργανώθηκε στην Ελλάδα το 1992 και έλαβε χώρα στην Κω.

Αφορά μια έρευνα που έκανε ο Dr Simon Wikler.

Η έρευνα του Dr Simon Wikler

Το 1950 ο Αμερικανός ποδίατρος Simon Wikler έγραψε για τον συσχετισμό μεταξύ των ποδιών των γυναικών και του καρκίνου του μαστού. Έγραψε σχετικά με την πρόληψη του καρκίνου του μαστού και των καρδιακών προσβολών, ότι εμφανίζεται ως επικρατέστερο αίτιο ένα άγνωστο «κάτι» στη ζωή μας.

Όταν θα εντοπισθεί, θα απαλλάξει τον περισσότερο κόσμο από πολλές χρόνιες παθήσεις και από το άγχος που αυτές προκαλούν. Αυτό το άγνωστο «κάτι» είναι η ανώδυνη εξασθένηση και οι παραμορφώσεις του ποδιού από τα παπούτσια που συνηθίζουμε να φοράμε.

Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε με τον τίτλο: «Τα ελαττώματα των ποδιών ως πιθανός αιτιολογικός παράγων του καρκίνου του μαστού.» στο περιοδικό National Association of Chiropodists.

Τον επόμενο χρόνο υπήρξε σχετική δημοσίευση στο ίδιο περιοδικό με θέμα: «Υποθετική σχέση μεταξύ της ανισορροπίας του ποδιού και του ρευματοειδούς πυρετού». Πιστεύω ότι και τα δύο άρθρα εξακολουθούν να είναι και σήμερα επίκαιρα.

Ο Dr Wikler επισκέφθηκε πολλές χώρες και μελέτησε σ' αυτές χιλιάδες πόδια.

Άνθρωποι που δεν έπασχαν από καρδιακά νοσήματα και από καρκίνο του μαστού, ήταν συνήθως αυτοί που βάδιζαν ξυπόλητοι ή φορούσαν παπούτσια που δεν παραμορφώνουν τα πόδια. Πάνω σε αυτό το θέμα μάλιστα, έχει γράψει τρία βιβλία. Σχεδίασε 10.000 ζευγάρια ανατομικά παιδικά υποδήματα, γνωστά σαν Dr Wikler Shoes (τα οποία πουλήθηκαν ανά τον κόσμο).

Δημοσίευσε επίσης πολλά άρθρα και από το 1950 εξακολούθησε να επικυρώνει με τις μελέτες του σε όλο τον κόσμο αυτά που είχε αναφέρει σχετικά με τις καρδιοπάθειες και τον καρκίνο του στήθους. Σαν ποδίατρος είχε ως αρχή πως το πόδι και ο τρόπος που βαδίζουμε έχουν μεγάλη σχέση με αυτά που συμβαίνουν στο σώμα μας. Και όταν μιλάει για παραμορφωμένο πόδι, εννοεί τον υπερβολικό υπτιασμό ή τον υπερβολικό πρηνισμό που επηρεάζουν το πρόσθιο μέρος του σώματος.

Αν και ποδίατρος, δεν σκέφτηκε τις αντανακλαστικές ζώνες όπως εμείς. Αναφέρονταν μόνο στις πιέσεις οι οποίες δημιουργούν το στο σώμα κατά τη μετακίνησή μας.

Αν το σώμα, για έναν ποδίατρο, διεγείρεται στο πρόσθιο μέρος του, το σώμα γέρνει προς τα εμπρός και η ικανότητα του ποδιού να απορροφά τον κραδασμό δεν είναι ισορροπημένη. Αν το βάδισμα δεν δημιουργεί απορρόφηση των κραδασμών, τότε το σώμα τείνει να γέρνει προς τα εμπρός για να ισορροπήσει από τον κραδασμό.

Ο Dr Wikler λέει πως, αν κάτι διαταράσσει την επιφάνεια το σώματος, αυτό ρίχνει το βάρος του εμπρός και έτσι προκαλείται σπασμός στο πρόσθιο μέρος του σώματος.

Εμείς, ως ρεφλεξολόγοι, μπορούμε να αναρωτηθούμε για την εγκυρότητα των δηλώσεων του Dr Wikler; Εμείς έχουμε στο νου μας τις  αντανακλαστικές ζώνες και την πίεση της έντασης στα πόδια.

Πού ασκείται πίεση όταν οι γυναίκες φορούν παπούτσια με ψηλά τακούνια; Στην κεφαλή της μετατάρσιας φαλαγγικής άρθρωσης, στη βάση των δακτύλων μας, η οποία πέφτει στην ίδια γραμμή με τη βοηθητική λέμφο, στην ίδια γραμμή με το στέρνο. Κατά την άποψη του ποδίατρου, όταν μία γυναίκα φορά ψηλά τακούνια, το βάρος του σώματός της πέφτει στα δάκτυλα.

Για τον ποδίατρο, όταν το σώμα πέφτει προς τα εμπρός, οι μύες στο πρόσθιο μέρος του σώματος κάνουν σπασμό για αντιστάθμισμα. Θα μας πουν λοιπόν αν υπάρχει πολύ βάρος στο πρόσθιο μέρος του σώματος. Αν συμβαίνει αυτό, τα άτομα αυτά δεν θα γίνουν ποτέ μαραθωνοδρόμοι. Αυτό που πρέπει να γίνει, είναι να ισορροπήσουν οι μύες και να φέρουν πίσω το βάρος του σώματος, έτσι ώστε να αποκαταστήσουν το κεντρικό σημείο της βαρύτητας.

Αν το σώμα γέρνει προς τα εμπρός και έχουμε υπερβολική πίεση μέσω των κεφαλών του μεταταρσίου, εμείς σαν ρεφλεξολόγοι θα πούμε πως τα αντανακλαστικά του στήθους είναι υπό πίεση. 

Μήπως αυτό δεν είναι που λέμε πως το πόδι αντικαθρεπτίζει το σώμα;

Ασφαλώς και πρέπει να είναι έγκυρο μέχρι ενός σημείου, αφού έχουμε έναν ποδίατρο το 1950, πριν από 60 χρόνια, που το επικύρωσε επιστημονικά.

Ο Dr Wikler έκανε την έρευνά του ανάμεσα σε γυναίκες με όγκους των μαστών. Έλεγξε τα πόδια τους κατά την διάρκεια ενός διασταυρούμενου πειράματος (Double Blind trial), για να δει αν τα πόδια είχαν να πουν κάποια ενδιαφέρουσα πληροφορία προς τον ποδίατρο σχετικά με κάποιες παθήσεις. Επιβεβαιώθηκε 1.800 φορές!! 

Κοιτάζοντας απλά τα πόδια ενός ατόμου, ο γιατρός ήταν ικανός να αποδείξει πως όσοι είχαν παραμορφωμένα πόδια, είχαν και προβλήματα με το πρόσθιο μέρος του σώματος. Γιατί δεν μπορούμε εμείς οι ρεφλεξολόγοι να κάνουμε το ίδιο; Γιατί δεν μπορούμε να επωφεληθούμε από μία πιστοποιημένη επιστήμη και έρευνα ενός διάσημου ποδίατρου και να προσθέσουμε σε αυτή την αγαπημένη ρεφλεξολογία μας; Μπορούμε να το κάνουμε. Αν δούμε πως υπάρχει μεγάλη πίεση σε ένα μέρος του σώματος, σαν επαγγελματίες, πρέπει να είμαστε ικανοί να πούμε πως αυτή η πίεση δημιουργεί πρόβλημα σε μία ορισμένη αντανακλαστική ζώνη βάση του χάρτη μας και ύστερα να το συσχετίσουμε χρησιμοποιώντας το ιατρικό ιστορικό του ασθενή.

Μία από τις παραμορφώσεις στις οποίες αναφερόταν πάντα ο Dr Wikler, ήταν η πίεση στο στέρνο των γυναικών που φορούσαν τακούνια. Όταν συνέβαινε αυτό, τα δάκτυλα δεν είχαν διέγερση ακόμα και αν το πόδι μετακινείτο και το μεγάλο δάκτυλο δεχόταν όλη την πίεση στη μεσαία πλευρά, οπότε δεν υπήρχε διέγερση στο κεφάλι. Αυτή τελικά είναι μία από τις μεγαλύτερες πιέσεις.

Η δεύτερη μεγάλη πίεση είναι σε μία από τις σημαντικές συνιστώσες του μέσου ποδός, στις κεφαλές του μεταταρσίου. Το στέρνο διεγείρεται υπερβολικά προκαλώντας τράνταγμα της βοηθητικής λέμφου. Σε αυτή την περίπτωση αναφερόταν ο Dr Wikler στα άρθρα του το 1950. Συμπέρανε από την έρευνα που έκανε, πως αυτή η πίεση ήταν ο παράγοντας που συντελούσε στις καρδιακές παθήσεις και τον καρκίνο του μαστού. 

Για εμάς τους ρεφλεξολόγους, αυτός είναι ο πιο φανερός συσχετισμός, επειδή η σημαντικότερη περιοχή για την οποία μιλάμε είναι η βοηθητική λέμφος γύρω από τη μασχάλη, γύρω από την 5η μετατάρσια φαλαγγική άρθρωση και η ένταση σε αυτή την περιοχή επιδεινώνεται από την πίεση του βαδίσματος. Γι' αυτό το λόγο η ενέργεια δεν μπορεί να κυλήσει ανεμπόδιστα και δεν το μπορεί εξαιτίας του τρόπου που βαδίζουμε.

Με τον τρόπο που βαδίζει το πόδι, η πίεση σταματάει εκεί, στις κεφαλές του μεταταρσίου. Δεν υπάρχει διέγερση στα αντανακλαστικά της κεφαλής της υπόφυσης. Δεν υπάρχει ερεθισμός στις απολήξεις των ζωνών.

Αν τα συνδέσουμε αυτά με τους μεσημβρινούς, η περισσότερη ενέργειά τους θα σταματήσει επί τόπου. Δεν θα υπάρξει ενέργεια μέσω του μεσημβρινού του στομάχου ή των άλλων μεσημβρινών που διαπερνούν το πόδι, επειδή η ενέργεια σταματάει στις κεφαλές του μεταταρσίου προκαλώντας κλυδωνισμό στο πόδι. Με τη βιο-μηχανική, καθώς το πόδι πατάει στο έδαφος, προκαλείται υπερβολική πίεση στο στήθος. Δεν μοιράζεται ισομερώς η ενέργεια, είναι περιορισμένη στην περιοχή του αντανακλαστικού του στήθους, προκαλώντας τράνταγμα και μπλοκάρισμα.

Πρέπει να προσπαθήσουμε να ανακουφίσουμε την πίεση από το πόδι κινητοποιώντας τις αρθρώσεις. Αυτή η ενέργεια επεκτείνεται σε όλες τις ζώνες, διεγείροντας κάθε άρθρωση και ισορροπώντας το πόδι. Και όταν συμβαίνει αυτό, η ενέργεια διανέμεται ισομερώς στο πόδι, σε όλες τις αντανακλαστικές ζώνες και από εκεί επεκτείνεται σε όλο το σώμα.

Ήταν τρελός ο Dr Wikler; Μερικοί λένε πως ήταν τελείως τρελός. Πώς είναι δυνατόν να λες πως κάτι που συμβαίνει στο πόδι, μπορεί να έχει επίδραση οπουδήποτε αλλού; Ο Dr Wikler έκανε τα σχετικά τεστ και αποδείχθηκε πως είχε δίκιο. Είχε κάνει ήδη μεγάλο μέρος από τη βασική δουλειά. Θα έλεγα πως ήταν πολλά χρόνια μπροστά από την εποχή του. Όταν οι κεφαλές του μεταταρσίου έχουν φλεγμονή, θα παρατηρήσουμε υγρό γύρω από τις κεφαλές. Το πόδι, όμως, παρήγαγε υγρό γύρω από την αντανακλαστική περιοχή του στήθους ως αντιστάθμισμα. Όταν παρατηρηθεί κάτι τέτοιο, θα σκεφτούμε πως υπάρχει στρες στο στήθος καθώς και στη βοηθητική λέμφο ή σε κάθε ζώνη που η πίεση επηρεάζει. 

Υπάρχει κάποια σχέση ανάμεσα σε αυτό και τη χρόνια ιγμορίτιδα; Υπάρχει μήπως πρόβλημα με τις χρόνιες ημικρανίες; Υπάρχει κάποια σχέση μεταξύ της κατακράτησης υγρών του στήθους κατά την περίοδο και την αναπαραγωγή του θήλεος; Υπάρχει τόση ένταση εκεί, ώστε να προκαλείται ανισορροπία υγρών από μαζική έκκριση κατά την περίοδο;

Οι ορμονικές εκκρίσεις του σώματός μας εξαρτώνται πολύ από τον ερεθισμό της υπόφυσης, που είναι ο κυριότερος αδένας οποίος διεγείρει το υπόλοιπο σώμα. Αν το αντανακλαστικό του στήθους ή οι κεφαλές του μεταταρσίου δέχονται όλη την πίεση, το αντανακλαστικό της υπόφυσης δεν ερεθίζεται. Αυτός μπορεί να είναι ο λόγος της αύξησης υγρών στη γυναίκα κατά την περίοδο, διότι δεν υπάρχει ο ερεθισμός του αντανακλαστικού της υπόφυσης μέσω του βαδίσματος. Έτσι λοιπόν, η έμφαση δίνεται στο στήθος με τη μη ισορροπημένη παραγωγή ορμονών και αυτό γιατί δεν δέχεται το σωστό ερεθισμό.

Εμείς τώρα, πρέπει να αναρωτηθούμε: Πιστεύουμε τόσο πολύ στη ρεφλεξολογία; Μπορεί να είναι τόσο ισχυρή που να αλλάζει μέσω των ποδιών τις ορμονικές εκκρίσεις του σώματος; Θα έλεγα ναι.

Η ρεφλεξολογία είναι τόσο ισχυρή, που μπορεί να μας τα πει όλα για το σώμα. Είναι μία τέχνη που πρέπει να την πιστεύουμε και να την αγαπάμε.

Γιατί είναι τόσο σημαντική η βιο-μηχανική;

Ας σκεφτούμε ποιες περιοχές πρέπει να διεγείρονται καθημερινά για να είμαστε υγιείς. Το κόλον δεν το διεγείρουμε καθημερινά με την κίνηση της φτέρνας; Βαδίζοντας στα δάκτυλα με μία καλή καμάρα οξυγονώνεται ο εγκέφαλος και υποβοηθείται η πύελος. Τώρα ποιες περιοχές και ποια αντανακλαστικά όργανα αγγίζονται ελαφρότερα; Βλέπετε πως η ρεφλεξολογία μπορεί να γίνει η αρχή του παντός;

Το πώς περπατάμε πρέπει να είναι η αρχή της ρεφλεξολογίας! Πιστεύω ότι η ρεφλεξολογία είναι η πιο ολιστική συμπληρωματική θεραπεία που διαθέτει ο κόσμος σήμερα. Ταιριάζει με όλα: με τη χειρουργική, τη βοτανοθεραπεία, τη διατροφή, το μασάζ. Δεν έχει σημασία το πώς δουλεύουμε, αρκεί να ξέρουμε τις δυνατότητες μας.

Αν θέλουμε να προάγουμε τη ρεφλεξολογία σαν επάγγελμα, πρέπει να έχουμε συναίσθηση των ευθυνών μας.

Σαν επαγγελματίες ρεφλεξολόγοι, ας κοιτάξουμε πρώτα το πόδι, τους τένοντες, το πώς βαδίζει το πόδι, τον τρόπο που πατάει και ποιο μέρος του σώματος επηρεάζει. Το πρόσθιο; Πέφτει το σώμα προς τα εμπρός; Προς τα πίσω; Στο πλάι; Πού βρίσκεται η πίεση; Οπωσδήποτε θα πρέπει να παρατηρήσουμε τα νύχια. Τέλος, να εξετάσουμε το πόδι από την άποψη της ρεφλεξολογίας.

Όταν σαν ρεφλεξολόγοι πιέσουμε με τον αντίχειρα όλο το πόδι, θα χάσουμε μερικά από τα ζωτικά σημεία αν δεν λάβουμε υπόψη μας τη βιο-μηχανική. Τι γίνεται με τις αρθρώσεις; Πρέπει να τις κινούμε προς όλες τις κατευθύνσεις για τις οποίες τις έχει προορίσει η φύση. Το πόδι είναι ένα αναπόσπαστο μέρος της ισορροπίας μας. Πρέπει να το κινούμε, ούτως ώστε οι αρθρώσεις μας να είναι ευλύγιστες. Θα πρέπει να διώξουμε την πίεση από εκεί που αρχίζει, δηλαδή από τον μυ του αστραγάλου. Από εκεί που περνούν όλοι οι μύες του κατώτερου τμήματος της κνήμης και όλοι οι τένοντες που φτάνουν στα δάκτυλα μέσω των αρθρώσεων.

Ας αρχίσουμε λοιπόν παρατηρώντας τον τρόπο που περπατά κανείς και ύστερα θα αρχίσουμε την εργασία μας δουλεύοντας τους μύες των αστραγάλων. Συλλέγοντας πληροφορίες και ρωτώντας τον θεραπευόμενο αν πρόσεξε τη διαφορά έπειτα από μερικές συνεδρίες.

Στο παραπάνω άρθρο θα ήθελα να συμπληρώσω λίγα λόγια για τη σωστή επιλογή υποδημάτων.

Η ανεύρεση καλά σχεδιασμένων υποδημάτων που διατηρούν την καλή υγεία και κινητικότητα των ποδιών, αποτελεί προσωπική επιλογή του καθενός.

Μια απλή συμβουλή είναι να φροντίζουμε να αγοράζουμε παπούτσια πάντα απογευματινές ώρες, που τα πόδια μας είναι ζεστά και λίγο πρησμένα. Επίσης, να κάνουμε μερικά βήματα έτσι ώστε η εφαρμογή να γίνεται υπό το βάρος όλου του σώματος.

Ίσως πολλοί κάνουμε το λάθος να μην αφιερώνουμε αρκετό χρόνο και σκέψη στη σημασία ενός σωστού παπουτσιού. Γινόμαστε εύκολα θύματα της μόδας. 

Πρέπει να θυμόμαστε επίσης ότι μπορεί στην εφηβεία ή στα 25 μας χρόνια να φορούσαμε παπούτσι νούμερο 39, αλλά αυτό δεν είναι απαραίτητο ότι θα ισχύει για όλη μας τη ζωή. Τα πόδια έχουν την τάση να φαρδαίνουν με το πέρασμα των χρόνων. Τα παπούτσια που αγοράζουμε, πρέπει να ταιριάζουν όχι μόνο στο πόδι μας, αλλά και στις δραστηριότητές μας.

Η ποιότητα της κατασκευής είναι σημαντικότερη από την τιμή. Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας καλής εφαρμογής που δεν πρέπει να ξεχνάμε, είναι το φάρδος του παπουτσιού να συμπίπτει με την μπροστινή πλευρά των μεταταρσίων κεφαλών του ποδιού. Η εφαρμογή πρέπει να είναι ακριβής σε αυτό το σημείο,επιτρέποντας στα δάκτυλα να απλώνονται φυσικά υπό το βάρος του σώματος.

Το πίσω μέρος του παπουτσιού θα πρέπει να εφαρμόζει απόλυτα με την φτέρνα του ποδιού και να έχει αρκετό ύψος, ώστε να παρέχει στήριξη και άνεση χωρίς να κόβει ή να περιορίζει την κίνηση του Αχίλλειου τένοντα.

Είναι σημαντικό να φοράμε τα σωστά παπούτσια, για να έχουμε καλή υγεία.

Περισσότερες πληροφορίες στο βιβλίο της Ανθής
Βρέττα: "Η Ρεφλεξολογία από το χθες στο σήμερα"
που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Etra.
Πληροφορίες:
210 9811753 - www.etra.gr (e-shop)