Συνέντευξη με τον κο Ευάγγελο Μελετέα, Ορθοπαιδικό Χειρουργό – Τραυματιολόγο, Εξειδικευμένο στην Χειρουργική της σπονδυλικής στήλης.

Η σπονδυλική μας στήλη αποτελεί στην ουσία το κεντρικό σύστημα που στηρίζει όλο μας το σώμα και αποτελεί την περιοχή εκείνη που επιβαρύνεται περισσότερο από τις καθημερινές μας δραστηριότητες. Και μόνο το γεγονός ότι μέσα σ'αυτή βρίσκεται ο νωτιαίος μυελός, μέσα από τον οποίο διέρχονται τα νεύρα που ξεκινούν από τον εγκέφαλο που θα λάβει τις εντολές τους, καταλαβαίνει κανείς τη σπουδαιότητα των σπονδύλων, των δίσκων και των αρθρώσεων που σχηματίζουν αυτό το ιδιαίτερο βιολογικό όργανο του ανθρώπινου σώματος. Είναι περιττό ίσως να αναφέρουμε πόσο σημαντικό είναι να φροντίζουμε για την καλή υγεία της σπονδυλικής μας στήλης, αποφεύγοντας επίπονες κινήσεις ή εργασίες που μπορεί σταδιακά και με την πάροδο του χρόνου να προκαλέσουν προβλήματα. Υπάρχουν διάφορα είδη παθήσεων που συνδέονται με τη σπονδυλική στήλη και σ'αυτή τη συνέντευξη θα ασχοληθούμε με μία από αυτές, την εκφυλιστική σπονδυλοαρθροπάθεια με τις πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες που μας έδωσε ο Ευάγγελος Μελετέας, Ορθοπαιδικός Χειρουργός – Τραυματιολόγος, Εξειδικευμένος στην Χειρουργική της σπονδυλικής στήλης.

- Ποια είναι τα αίτια της σπονδυλοαρθροπάθειας;

- Θα εστιάσω στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, όπου εκείνο που προκύπτει είναι μία εκφυλιστικού τύπου κατάσταση μεταξύ δύο σπονδύλων είτε λόγω ηλικίας, είτε από καταπονήσεις, με αποτέλεσμα να προκαλείται μια, κατά κάποιο τρόπο, καταστροφή των διατάξεων των ινών της λειτουργικής δομής του δίσκου. Αυτό με τη σειρά του χαλαρώνει τον περιφερικό δακτύλιο του δίσκου που προκαλεί την έξοδο του πυρήνα, κάτι που προκαλεί δισκοκήλη. Η δισκοκήλη λοιπόν είναι μια κατάσταση που επηρεάζει τα ευγενή στοιχεία που βρίσκονται πολύ κοντά στην ανατομική δομή του μεσοσπονδυλίου δίσκου, πιέζοντας τον νωτιαίο μυελό ή τις ρίζες νωτιαίων νεύρων ή και τα δυο.

- Ποια είναι τα συμπτώματα της πάθησης;

- Η εκφυλιστική σπονδυλαρθροπάθεια της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης συνήθως εκδηλώνεται με μια μικρή οσφυαλγία και αν είναι σοβαρά η κατάσταση δεν μπορεί να ξεπεραστεί με τη χορήγηση ενός απλού φαρμάκου. Εκδηλώνεται λοιπόν με έντονο πόνο στη μέση και ακτινοβολία προς τη ράχη και τις γλουτιαίες περιοχές ενώ σε πιο σοβαρές περιπτώσεις που μιλάμε για κήλη ή κήλες μεσοσπονδύλιων δίσκων, έχουμε μία πολύ συχνή μορφή ισχιαλγίας που εκδηλώνεται με έντονο πόνο, ο οποίος πολλές φόρες συνδυάζεται με κάψιμο ή με μούδιασμα του μηρού.

- Ποια μέθοδος χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της πάθησης;

- Η αντιμετώπιση θα λέγαμε πως είναι ανάλογη του σταδίου στο οποίο βρίσκεται η πάθηση, πιο συγκεκριμένα τη χωρίζουμε σε τρεις βαθμούς. Στη πρώτου βαθμού τα πράγματα είναι απλά και η αντιμετώπιση γίνεται με κλινοστατισμό ή κάποια αντιφλεγμονώδη φάρμακα ενώ συνήθως σε ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα τα ενοχλήματα παρέρχονται. Στου δευτέρου βαθμού στάδιο της πάθησης, η προβολή του δισκικού υλικού είναι μεγαλύτερη, είτε κεντρική είτε στο πλάι, πιέζοντας το νωτιαίο μυελό και τις ρίζες των νευρών. Σ'αυτή την περίπτωση η θεραπευτική αγωγή είναι είτε ενέσιμη με αντιφλεγμονώδη και μυοχάλαση ενώ οι ασθενείς πρέπει παράλληλα να κάνουν φυσιοθεραπείες για ενίσχυση των κοιλιακών και ραχιαίων μυών προκειμένου να βελτιωθεί το μυϊκό τους σύστημα έτσι ώστε να μπορεί να απορροφά τις φορτίσεις και τις δονήσεις και να μην επιβαρύνεται ο μεσοσπονδύλιος δίσκος. Τέλος σε ότι αφορά το τρίτο στάδιο, έχουμε μια μαζική προβολή του πηκτοειδούς πυρήνα προς τον νωτιαίο μυελό και τις ρίζες των νεύρων. Εκεί συνήθως τα πράγματα είναι πολύ πιο σοβαρά, έχουμε πολύ έντονη ισχιαλγία, με κάψιμο στο πόδι, μούδιασμα με μυϊκές αδυναμίες και με μείωση αντανακλαστικών ανάλογα με το ποια ρίζα πιέζεται. Η συντηρητική αγωγή που εφαρμόζεται σε αυτές τις περιπτώσεις είναι το ξεκίνημα της θεραπείας αλλά τα περισσότερα περιστατικά δεν ανταποκρίνονται θετικά, οπότε σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα, συνήθως 20 με 35 μέρες, αν δεν έχει ξεπεραστεί η μυϊκή αδυναμία ή ακόμα χειρότερα αν είναι πιο έντονη συγκριτικά με πριν, είναι αναγκαίο να οδηγηθούμε στο χειρουργείο, όπου αποσυμπιέζουμε το νωτιαίο σωλήνα με διάφορες χειρουργικές επεμβάσεις.

- Ποιες είναι αυτές οι χειρουργικές επεμβάσεις δηλαδή;

- Συνήθως με μια μικρή τομή στο πίσω μέρος του τμήματος του σπονδυλικού τόξου γίνεται αφαίρεση της κοίλης του δίσκου, αν είναι όμως πιο σοβαρά τα πράγματα, δηλαδή είναι επάλληλοι οι δίσκοι που έχουν πρόβλημα, τότε μιλάμε για σπονδυλική στένωση, οπότε χρειάζεται πεταλεκτομή των οπισθίων σπονδυλικών στοιχείων ή και σπονδυλοδεσία. Θα πρέπει να σας πω ότι είναι πολύ πιο σοβαρά τα χειρουργεία, κάτι που μας ωθεί να είμαστε επιφυλακτικοί, λόγω της ιδιαίτερης βαρύτητας τους, καθώς απαιτούν χειρουργικό χρόνο μεγάλο και είναι αιμορραγικά. Όταν γίνονται σε σχετικά μεγάλης ηλικίας άτομα που σχεδόν πάντα υπάρχουν και άλλα προβλήματα, αναγκαζόμαστε να είμαστε ως χειρουργοί ακόμα πιο προσεκτικοί, να τα αντιμετωπίζουμε πρωτίστως συντηρητικά και όχι χειρουργικά.

- Ποια είναι αλήθεια η μετεγχειρητική πορεία;

- Σε περιπτώσεις που κατά ανάγκην πρέπει να καταφύγουμε στη χειρουργική επέμβαση, οπωσδήποτε πρέπει να υιοθετηθεί μια μετεγχειρητική συμπεριφορά που θα βοηθήσει το αποτέλεσμα της χειρουργικής επέμβασης. Αυτό πρακτικά σημαίνει αποχή από άρσεις βαρών, σκύψιμο, ειδικά σε περιπτώσεις που έχουν χρησιμοποιηθεί υλικά σπονδυλοδεσίας και οστικά μοσχεύματα, οπωσδήποτε χρήση ισχυρής ζώνης οσφύος με μπανέλες και σταδιακή επανένταξη του ασθενούς στην εργασία του, ειδικά εάν αυτή είναι βαριά. Για παράδειγμα ένας οδηγός ή ένας εργάτης οικοδομής δεν θα πάει να εργαστεί στις 45 πρώτες μέρες μετά το χειρουργείο ενώ θα τον κρατήσουμε 2 και 3 μήνες εκτός βαριάς εργασίας. Ένας ασθενής όμως που εργάζεται σε γραφείο μπορεί να επιστρέψει γρήγορα στα καθήκοντα του φορώντας την ειδική ζώνη και αποφεύγοντας τις έντονες καταπονήσεις (σκάλες, άρσεις βαρών κλπ).

- Απαιτούνται ειδικές ασκήσεις πριν ή μετά την θεραπεία και την επέμβαση;

- Ένα πρόγραμμα κολύμβησης θα ήταν μία εξαιρετική επιλογή και το οποίο καλό είναι να εφαρμόζεται προ-εγχειρητικα σε κάποιες περιπτώσεις ώστε να έχουμε καλή μυϊκή ισχύ πριν από την επέμβαση, που ούτως ή άλλως χρειάζεται. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι μπορεί ο ασθενής αυτός, μέσα από το ειδικά σχεδιασμένο πρόγραμμα, έστω και την τελευταία στιγμή να αποφύγει την χειρουργική επέμβαση.