Συνέντευξη με τον  Αθανάσιο Κουκάκη, Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Η ολική αρθροπλαστική γόνατος, η τοποθέτηση δηλαδή χειρουργικά μιας νέας άρθρωσης από κράμα μετάλλων και πολυαιθυλένιο, είναι η μέθοδος εκλογής που χρησιμοποιείται ευρέως για την αντιμετώπισή της οστεοαρθρίτιδας. Μέχρι σήμερα γνωρίζαμε την συμβατική ολική αθροπλαστική, που μπορεί να έλυνε τα προβλήματα κινητικότητας του ασθενούς, αλλά είχε την ίδια στιγμή και μια σειρά από μειονεκτήματα, όπως ο μεγάλος χρόνος αναμονής μέχρι την τελική αποκατάσταση της βάδισης. Πρόσφατα όμως, μια νέα τεχνική τοποθέτησης της ολικής αρθροπλαστικής γόνατος έρχεται να αλλάξει τα δεδομένα, πρόκειται για την ολική αρθροπλαστική ελάχιστης επεμβατικότητας γνωστή ως ΜΙK (Mikinimally invasive knee). Αφορά στην εμφύτευση κράματος με ειδικό εξοπλισμό και τεχνική μέσω μικρής τομής που προκαλεί ελάχιστη διατάραξη των μαλακών μορίων. Το κυριότερο όμως είναι ότι η νοσηλεία του ασθενή περιορίζεται σε μερικές μόνο μέρες, σε αντίθεση με τη συμβατική μέθοδο ενώ δεν θα χρειαστεί σχεδόν καθόλου μέσα στήριξης μέχρι να περπατήσει σταδιακά. Για την πρωτοποριακή αυτή μέθοδο μας μιλάει ο ορθοπαιδικός χειρουργός, Αθανάσιος Κουκάκης.

- Κύριε Κουκάκη περιγράψτε τη νέα αυτή μέθοδο, που απλοποιεί τα μέχρι σήμερα δεδομένα για την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος.

- Αποτελεί την εξέλιξη στην αρθροπλαστική του γόνατος σε ότι αφορά την αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας. Πρόκειται για μία μέθοδο ελάχιστης επεμβατικότητας που δίνει τη δυνατότητα στον ασθενή να επιστρέψει σε ελάχιστο χρόνο από την επέμβαση στις καθημερινές του δραστηριότητες. Στην πράξη αφορά την τοποθέτηση μια πρόθεσης από κράμα μετάλλων και πολυαιθυλένιο – είναι η ίδια που τοποθετείται και στην συμβατική μέθοδο, στην προκειμένη όμως περίπτωση ακολουθείται εντελώς διαφορετική τεχνική. Μέσα από μια μικρή τομή δέρματος, 8-10 εκατοστών μέγιστο και χωρίς να ενοχληθούν καθόλου οι μύες που ρυθμίζουν τη βάδιση, τοποθετείται η πρόθεση στο γόνατο με ελάχιστη διατάραξη των μαλακών μορίων και των ιστών. Παρόμοια μέθοδος χρησιμοποιείται και για το ισχίο.

-  Πότε αλήθεια θεωρείται απαραίτητο να τοποθετηθεί η πρόθεση;

- Όταν πια έχει καταστραφεί η άρθρωση, έχει φθαρεί δηλαδή ο αρχικός χόνδρος και ο ασθενής έχει φτάσει σε σημείο που δεν μπορεί να περπατήσει, δυσκολεύεται στην καθημερινότητα του, η ποιότητα ζωής του έχει αλλάξει, οπότε είναι απαραίτητο να κάνει την επέμβαση. Η νέα αυτή μέθοδος όμως διαφέρει σε σχέση με τη συμβατική ολική αρθροπλαστική, στο γεγονός ότι μπορεί ο ασθενής να αποκατασταθεί πολύ γρηγορότερα.

- Πολλά τα πλεονεκτήματα, σωστά;

- Σωστά. Υπάρχει μεγάλη διαφορά στο χρόνο νοσηλείας συγκριτικά με τη συμβατική μέθοδο. Δηλαδή ο ασθενής μένει στην κλινική 3 ημέρες ενώ πριν απαιτούνταν 10 με 14 μέρες προκειμένου να κινητοποιηθεί και να περπατήσει. Η τομή του δέρματος είναι μικρότερη, 8-10 εκατοστά, με ένα σαφώς πολύ καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα, στην παραδοσιακή τεχνική η τομή ξεπερνούσε τα 20 εκατοστά. Στη συνέχεια ο ασθενής δεν χρειάζεται αρκετό χρόνο φυσιοθεραπείας αφού από την πρώτη μέρα μετά το χειρουργείο μπορεί να πατήσει το πόδι του, να λυγίσει το γόνατο του με μια πλήρη κίνηση των 90 μοιρών ενώ μειώνεται ο χρόνος εξάρτησης από μέσα στήριξης, δηλαδή μπαστούνι και πατερίτσες. Αρκεί να σκεφτείτε ότι με τη συμβατική μέθοδο ο ασθενής χρειαζόταν πατερίτσα για 40 μέρες, τώρα δεν την έχει ανάγκη ούτε για 10 μέρες. Έχουμε δηλαδή ασθενείς που βγαίνουν από την κλινική σε τρεις μέρες, χωρίς καθόλου βοήθεια. Επιπλέον ο χειρουργικός χρόνος είναι κατά πολύ μικρότερος και ο μετεγχειρητικός πόνος ελάχιστος. Στις 14 μέρες βγάζουμε τα ράμματα και στις 40 κάνουμε μια ακτινογραφία για να δούμε αν όλα πάνε καλά. Σε αυτό το διάστημα πάντως μπορεί να αυτοεξυπηρετείται και να περπατάει ελεύθερα.

- Χρειάζεται προσοχή από τον ασθενή για το υπόλοιπο της ζωής του μετά από μια τέτοια επέμβαση;

- Ο ασθενής έχει σίγουρα ένα λειτουργικό γόνατο, που δεν πονάει και δίνει πλήρη κίνηση στο μέλος του. Σε καμιά περίπτωση δεν λέμε ότι θα δώσουμε στον ασθενή ένα γόνατο 20χρονου, ανταπεξέρχεται όμως άψογα στην καθημερινότητα του. Μέχρι και με αθλητικές δραστηριότητες μπορεί να ασχοληθεί αρκεί να γίνεται με προσοχή.

- Πόσα χρόνια εφαρμόζεται η ολική αρθροπλαστική ελάχιστης επεμβατικότητας στην Ελλάδα;

- Στις ΗΠΑ και στη Μεγάλη Βρετανία εφαρμόζεται από το 2002. Εγώ την εφαρμόζω τα τελευταία δύο χρόνια, έχοντας χειρουργήσει πάνω από 200 ασθενείς, με πολύ καλά αποτελέσματα εφάμιλλα του εξωτερικού. Υπάρχει πάντως αυξανόμενο ενδιαφέρον αφού μπορεί να εφαρμοστεί στο 80-90% των περιπτώσεων αρθρίτιδας γόνατος.

- Άρα υπάρχει και ένα ποσοστό που δεν μπορεί να την εφαρμόσει;

- Ναι, είναι κάποιες περιπτώσεις που δεν μπορούν, πράγματι. Αφορά γόνατα στα οποία έχει προηγηθεί χειρουργείο ή κάποιο γόνατο που είχε υποστεί κάταγμα και υπάρχουν υλικά στο εσωτερικό του. Σ'αυτές τις περιπτώσεις η μέθοδος της ολικής αρθροπλαστικής ελάχιστης επεμβατικότητας δεν ενδείκνυται. Πρέπει να τονίσω πάντως ότι παίζει μεγάλο ρόλο και η εμπειρία του χειρουργού στην επιτυχία της συγκεκριμένης μεθόδου, απαιτείται πολύ υψηλού βαθμού εκπαίδευση.

- Και όσο αφορά το κόστος;

- Το κόστος καλύπτεται από όλα τα ασφαλιστικά ταμεία και τις ιδιωτικές ασφάλειες και είναι το ίδιο με εκείνο της παραδοσιακής μεθόδου.