Οι διαταραχές της όσφρησης
Ο δρ Ρόναλντ Ντε Βέρε, νευρολόγος στο Οστιν του Τέξας, έχασε το 1995 το 70% της οσφρητικής ικανότητάς του ως επιπλοκή µιας ίωσης. Στα χρόνια που µεσολάβησαν, την ανέκτησε σε ικανοποιητικό βαθµό, αλλά η εµπειρία του τον οδήγησε να αφιερώσει τη σταδιοδροµία του στις διαταραχές της όσφρησης και της γεύσης, ενώ προσφάτως κυκλοφόρησε το βιβλίο «Navigating smell and taste disorders» (εκδ. Demos Health) µε θέµα τα τόσο συχνά αλλά παραγνωρισµένα προβλήµατα.
Όλοι µας έχουµε βιώσει την παροδική απώλεια της όσφρησης και της γεύσης όταν υποφέρουµε από κρυολόγηµα ή ιγµορίτιδα. Προσπαθήστε όµως να φανταστείτε πώς θα ήταν τη ζωή σας, εάν θα έπρεπε να την περάσετε δίχως να µπορείτε να αναγνωρίσετε αν τρώτε κοτόπουλο ή µπριζόλα και δίχως να µπορείτε να µυρίσετε ένα νέο άρωµα. Και µετά, είναι και οι κίνδυνοι: να µην µπορείτε να αντιληφθείτετη µυρωδιά του φυσικού αερίου ή κάποιου δηλητηρίου, ούτε καν ότι το µωρό σας λερώθηκε και πρέπει να του αλλάξετε πάνα.
Υπολογίζεται πως εκατοµµύρια ενήλικες πάσχουν από κάποια σοβαρή διαταραχή της όσφρησης: την υποσµία, που είναι η µειωµένη ικανότητα ανίχνευσης ορισµένων οσµών, την ανοσµία, δηλαδή την αδυναµία ανιχνεύσεως της οποιασδήποτε µυρωδιάς και τη δυσοσµία, κατά την οποία µια ευχάριστη µυρωδιά µάς µυρίζει άσχηµα και το αντίστροφο.
Οι αιτίες
Οι περισσότεροι ενήλικες που πιστεύουν ότι έχουν διαταραχή της γεύσης, συνήθως αντιµετωπίζουν πρόβληµα όσφρησης, το οποίο χαλάει και τη γεύση, κατά τον δρα Ρίτσαρντ Μ. Κοστάντζο, νευροφυσιολόγο στο Πανεπιστήµιο Commonwealth της Βιρτζίνια.
Οι πιθανές αιτίες είναι πολυάριθµες και κυµαίνονται από ιογενείς λοιµώξεις (λ.χ. κρυολόγηµα, γρίπη), διαταραχές της µύτης (λ.χ. πολύποδες) ή των ιγµορείων, τραυµατισµούς της µύτης ή του κεφαλιού, κάπνισµα και κατάχρηση αλκοόλ, έως λήψη ορισµένων φαρµάκων (λ.χ. αντιυπερτασικά, αντιβιοτικά, αντικαταθλιπτικά, ογκολογικά και για τη χοληστερόλη), ακτινοθεραπεία για καρκίνους της κεφαλής & του τραχήλου (λ.χ. καρκίνος του λάρυγγα) και νοσήµατα του θυρεοειδούς, των νεφρών, του ήπατος, του παγκρέατος ή του νευρικού συστήµατος (λ.χ. νόσος του Πάρκινσον, σκλήρυνση κατά πλάκας, άνοια).
«Οι µισοί πάσχοντες από διαβήτη έχουν µειωµένη όσφρηση και γεύση, ενώ το 90% των πασχόντων από Αλτσχάιµερ έχουν διαταραγµένη όσφρηση», είπε ο δρ Ντε Βέρε. Μακράν όµως η πιο συχνή αιτία είναι η ηλικία: το 25% των ατόµων ηλικίας άνω των 50 ετών και σχεδόν τα δύο τρίτα όσων περνούν τα 80 έχουν µειωµένη όσφρηση – ποσοστά που στους νέους είναι µόλις 1%-2%.
Οι θεραπείες
Αναλόγως της αιτίας της οσφρητικής διαταραχής, οι θεραπευτικές επιλογές περιλαµβάνουν αποσυµφορητικά για τη µύτη, αντιισταµινικά, αντιβιοτικά, εγχείρηση (λ.χ. για τους ρινικούς πολύποδες), χρήση ρινικού διαλύµατος φυσιολογικού ορού, διόρθωση ορµονικών ή διατροφικών ανεπαρκειών και διακοπή του καπνίσµατος ή της κατανάλωσης αλκοόλ.
Ωστόσο, ο δρ Κοστάντζο διευκρινίζει πως «πρέπει να είµαστε έντιµοι µε τους ασθενείς. Δεν υπάρχουν µαγικές λύσεις. Τα περισσότερα οσφρητικά προβλήµατα δεν µπορούν να ιαθούν». Ιδιαιτέρως δύσκολη είναι «η αντιµετώπιση όσων οφείλονται σε τραυµατισµούς στο κεφάλι που διαταράσσουν τα οσφρητικά νευρικά κύτταρα έξω από τον εγκέφαλο», προσθέτει.
Συµβουλές
Οσοι έχουν προβλήµατα όσφρησης πρέπει να εξοπλίζουν το σπίτι τους µε ανιχνευτές καπνού και φυσικού αερίου, ούτως ώστε να αντιληφθούν ηχητικά τυχόν πυρκαγιά ή διαρροή. Επιπλέον, πρέπει να αναγράφουν σε όλα τα τρόφιµα τις ηµεροµηνίες λήξης.
Δεν πρέπει επίσης ποτέ να βγάζουν από τις αρχικές συσκευασίες και να αποθηκεύουν σε δικά τους δοχεία εντοµοκτόνα, παρασιτοκτόνα, καθαριστικά και κάθε είδους χηµικά, ούτως ώστε να ξέρουν πάντοτε µε βεβαιότητα τι υπάρχει και πού. Αυτά πρέπει να αποθηκεύονται µακριά από τα τρόφιµα.
Όταν µαγειρεύουν, πρέπει να ελέγχουν συνεχώς το φαγητό για να µην καεί, ενώ µπορεί να τους βοηθήσει πολύ και ένα ρολόι που θα χτυπάει σε επιλεγµένες ώρες.
Συγγραφέας άρθρου: Jane E. Brody
Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ ένθετο υγεία
Τελευταία άρθρα από τον/την .
- Το Nusinersen Εγκρίθηκε στην ΕΕ ως η Πρώτη Θεραπεία για τη Νωτιαία Μυϊκή Ατροφία (SMA)
- Παρουσίαση δεδομένων για τη μελέτη CheckMate -204 που αξιολογεί το συνδυασμό nivolumab και ipilimuma
- Γυναικολογία: Κολπική ατροφία, Πολυβιταμινούχα συμπληρώματα κατά την εγκυμοσύνη και τον Θηλασμό
- Πρωτοποριακή Συνδυαστική Θεραπεία για τον Καρκίνο του Εγκεφάλου (γλοίωμα βαθμού IV)
- Τροφές για σούπερ ενυδάτωση το καλοκαίρι