Οι φλεβικές παθήσεις αποτελούν ένα από τα συχνότερα προβλήματα υγείας παγκοσμίως. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, σχεδόν ένας στους τέσσερις πολίτες πάσχει από κιρσούς των κάτω άκρων. Το φλεβικό σύστημα των ποδιών μας αποτελείται από επιπολής (επιφανειακές), εν τω βάθει (βάθους) και διατιτραίνουσες φλέβες.

Με τη βοήθεια βαλβίδων οι επιφανειακές φλέβες μεταφέρουν το αίμα από τα άνω δερματικά στρώματα μέσω των διατιτραινουσών φλεβών στις εν τω βάθει και αυτές με τη σειρά τους μεταφέρουν το αίμα πίσω στην καρδιά. Ενδεχόμενη νόσος των βαλβίδων (ανεπάρκεια) μπορεί να προκαλέσει:

• Κιρσούς:  Οι κιρσοί σχηματίζονται στις επιφανειακές φλέβες καθώς το αίμα που λιμνάζει σε αυτές τις διογκώνει δίνοντάς τους σχοινοειδή μορφή με πιθανές ελικώσεις. Εκτός του αισθητικού προβλήματος οι κιρσοί προξενούν κούραση, κάψιμο, φαγούρα, κράμπες και πόνο. Οι ενοχλήσεις επιδεινώνονται συνήθως μετά από μακρά καθιστική θέση, τις βραδινές ώρες, στην αρχή κάθε ζεστής εποχής, προ της περιόδου και κατά την εγκυμοσύνη.

• Θρομβοφλεβίτιδα: αποτελεί συχνό και επώδυνο σύμπτωμα της φλεβικής ανεπάρκειας κατά το οποίο δημιουργείται θρόμβος, το τοίχωμα τις φλέβας φλεγμαίνει, το δέρμα γίνεται σκληρό, ζεστό, κόκκινο και πρησμένο. Η κατάσταση αυτή δεν είναι επικίνδυνη για την υγεία, αλλά μετά από τη φλεβική θρόμβωση είναι πιθανή η εμφάνιση κιρσών (δευτεροπαθείς κιρσοί).

• Φλεβικά έλκη: πληγές που προξενούνται σε ασθενείς σε προχωρημένο στάδιο φλεβικής ανεπάρκειας. Ενδεχόμενη νόσος του εν τω βάθει φλεβικού δικτύου προκαλεί σημαντικές διαταραχές στην αιματική ροή. Εάν οι εν τω βάθει φλέβες ανεπαρκέσουν τότε δεν μπορούν να παροχετεύσουν τη ροή του αίματος, γεγονός που προοδευτικά επιφέρει χρόνιες παθήσεις των φλεβών.
• Η Θρόμβωση του εν τω βάθει φλεβικού δικτύου είναι μια σοβαρή παθολογική κατάσταση με συναφείς επιπλοκές τη χρόνια φθορά των φλεβικών βαλβίδων και την πνευμονική εμβολή.

Παράγοντες που συντελούν στη φλεβική ανεπάρκεια

Μεταξύ των παραγόντων που συντελούν στη δημιουργία φλεβικής ανεπάρκειας συμπεριλαμβάνονται:

• η κληρονομικότητα,
• ο τρόπος ζωής και εργασίας (παχυσαρκία, έλλειψη άσκησης, διατροφή, επαγγελματική δραστηριότητα με παρατεταμένη ορθοστασία ή ακινητοποίηση, κ.λπ.),
• οι ορμονικές αλλαγές (αντισυλληπτική αγωγή, εγκυμοσύνη, κ.α.),
• η ηλικία,
• ιστορικό φλεβικής θρόμβωσης,
• συγγενείς (γενετικοί) λόγοι όπως η έλλειψη βαλβίδων που οδηγεί σε φλεβική ανεπάρκεια σε άτομα νεαρής ηλικίας.

Διάγνωση της φλεβικής νόσου

Όσο πιο σύντομα αναγνωριστεί και αντιμετωπιστεί μια νόσος των φλεβών, τόσο χαμηλότερος είναι ο κίνδυνος για επιπλοκές.

Για να καθοριστεί ο τύπος και η βαρύτητα μιας φλεβικής νόσου συνίσταται η άμεση επίσκεψη σε ειδικό ιατρό. Τυχόν ιστορικό προηγούμενων θρομβώσεων και φλεγμονών των φλεβών του ασθενούς ή ιστορικό φλεβικής νόσου εντός του άμεσου οικογενειακού περιβάλλοντος αποτελούν ενδείξεις ευπάθειας.

Σε συνδυασμό με το ιστορικό, ο ιατρός εξετάζει προσεκτικά τα πόδια και το δέρμα του ασθενούς σε διαφορετικές στάσεις επιτρέποντας μια αρχική εκτίμηση του προβλήματος.

Για την ακριβέστερη διάγνωση ίσως κριθεί αναγκαία μια από τις ακόλουθες εξετάσεις:

• Υπέρηχο doppler: είναι η πιο συχνά εφαρμοσμένη τεχνική που επιτρέπει στον ιατρό να καθορίσει την ταχύτητα και την κατεύθυνση της ροής του αίματος μέσα στη φλέβα.

• Υπερηχογράφημα duplex: επιτρέπει τον ακριβή καθορισμό της ταχύτητας και της ροής του αίματος προσφέροντας επιπλέον πλήρη απεικόνιση των αιμοφόρων αγγείων και λεπτομερή στοιχεία για την κατάσταση των φλεβών.

• Ρεογραφία ανάκλασης φωτός (LRR ή φωτοπληθυσμογραφία): επιτρέπει στον ιατρό να εντοπίσει τυχόν διαταραχές στη φυσιολογική φλεβική λειτουργία.

• Φλεβογραφία: είναι μια ακτινογραφία των φλεβών, επιτυγχάνεται με τη χρήση σκιαγραφικού και απεικονίζει τη μορφή των φλεβών, τη λειτουργία των βαλβίδων και την κατεύθυνση της αιματικής ροής. Η φλεβογραφία χρησιμοποιείται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις για διαγνωστικούς και επεμβατικούς σκοπούς.