Ψυχο-ενεργειακά εμπόδια στην Ομοιοπαθητική θεραπεία
Το ζήτημα της μη ανταπόκρισης ορισμένων, λίγων ασθενών στο καλά επιλεγμένο όμοιο φάρμακο, έχει προβληματίσει για καιρό την ομοιοπαθητική κοινότητα. Έχει δημιουργήσει συζήτηση και προτάσεις. Είναι γεγονός ότι εάν το φάρμακο έχει επιλεχθεί ορθά επάνω στην αρχή της ομοιότητας στη μεγάλη πλειονότητα των περιστατικών θα δράσει θεραπευτικά. Αυτή είναι η παγκόσμια εμπειρία εκατοντάδων χιλιάδων ομοιοπαθητικών σε πλανητικό επίπεδο εδώ και 200 χρόνια. Παρόλα αυτά όμως όλοι όσοι εργάζονται με ασθενείς γνωρίζουν ότι υπάρχουν κάποια περιστατικά τα οποία φαίνονται να «αντιστέκονται» στη θεραπεία.
Ο Kent στο φημισμένο Repertory του, που αποτελεί το βιβλίο εργασίας για κάθε αρχάριο ή και μη αρχάριο στην Ομοιοπαθητική, υπάρχει καταγραμμένο το λήμμα (rubric): Generalities, Reaction, Lack of, δηλαδή: Έλλειψη αντίδρασης του οργανισμού. Σε νεότερα και πιο ενημερωμένα Repertories της εποχής μας, με τα οποία εργάζονται καθημερινά χιλιάδες ομοιοπαθητικοί αναφέρονται παρόμοια λήμματα. Γιατί όμως να συμβαίνει αυτό;
Ακόμη όμως και από την εποχή του S. Hahnemann, του ανθρώπου που ανακάλυψε την Ομοιοπαθητική, το ζήτημα αυτό προβλημάτισε πολύ. Ο ίδιος, κάπως έτσι οδηγήθηκε να σκεφτεί και να διατυπώσει τη θεωρία των χρόνιων μιασμάτων (chronic miasms), ως αποτρεπτικών παραγόντων στη θεραπεία. Ο όρος αυτός στις μέρες μας είναι αρκετά παρωχημένος και με τα χρόνια γίνεται όλο και περισσότερο αδόκιμος.
Πιθανώς ο καλύτερος ορισμός του τι είναι μίασμα υπάρχει στο θαυμάσιο βιβλίο Psyche and Substance του Γιουγκιανού ψυχοθεραπευτή και ομοιοπαθητικού Dr. Edward Whitmont. Ο ίδιος εκεί αναφέρει ότι: «Θα μπορούσαμε να τα θεωρήσουμε [τα μιάσματα] ως δομικά ή αρχετυπικά πεδία δυνάμεως, στρόβιλους ενέργειας». Και επίσης: «Πραγματικά η βαθύτερη έρευνα μέσα στις «προσωπικότητες» των μιασμάτων παραμένει ένα προκλητικό καθήκον άξιο παραπέρα έρευνας».
Μια διαφορετική, ψυχολογική προσέγγιση στο ζήτημα, θα μας καλούσε να σκεφτούμε τις αποτρεπτικές στη θεραπεία αντιστάσεις των ισχυρών συμπλεγμάτων (complexes) της ψυχικής σφαίρας του ασθενούς.
Αυτό είναι γνωστό σε μεγάλο βαθμό στην ψυχοθεραπεία. Μπορούμε να εικάσουμε ότι η δομημένη ζωή αυτών των μη συνειδητοποιημένων συμπλεγμάτων ανθίσταται στην ψυχολογική αλλαγή και ενσωμάτωσή τους στο συνειδητό. Ένας πολύ εγκεφαλικός νοητικός τύπος ανθρώπου πρέπει να «χαλαρώσει» το νου του ώστε να έχει επαφή με τον πλούσιο σε περιεχόμενα κόσμο του ασυνείδητου. Προς τον σκοπό αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει πολύ η χορήγηση συγκεκριμένου ανθοϊάματος του Dr. Bach. Αυτό θα μπορούσε να ανοίξει όμορφα τις προοπτικές της θεραπείας χορηγούμενο εκ παραλλήλου με το ενδεικνυόμενο ιδιοσυγκρασιακό ομοιοπαθητικό φάρμακο. Με την ευκαιρία πρέπει να πούμε ότι η εμπειρία μας έχει δείξει ότι αυτά τα δύο θεραπευτικά συστήματα συνεργάζονται θαυμάσια.
Μια επίσης πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση στο ζήτημα ανήκει στην Jane Cicchetti η οποία στο βιβλίο της Dreams, Symbols and Homeopathy γράφει για τον σημαντικό ρόλο που παίζουν στις αντιστάσεις τα σοβαρά ψυχικά τραύματα που μπορεί να βίωσε στην παιδική του ηλικία ο/η ασθενής, εξαιτίας κακοποίησης ή ανεπαρκούς φροντίδας από μέρους των γονέων.
Το ψυχικό τραύμα και ο πόνος που το συνοδεύει, το άτομο μπορεί να το αντέξει μόνο εφόσον διαχωριστεί (disassociation) από αυτό. Και συνεχίζει η Cicchetti με τα παρακάτω τεράστιας σημασίας λόγια:
«Σε αυτές τις καταστάσεις, ένα τμήμα της ψυχής έχει αποσπαστεί (split off), και έχει δημιουργηθεί μια ύπαρξη (entity) μέσα στην εσωτερική κατάσταση με σκοπό να προστατέψει την ουσία του εαυτού του τραυματισμένου ατόμου. Ονομάζω αυτό το τμήμα «εσωτερικό σαμποτέρ», επειδή ανθίσταται σε οποιαδήποτε εξωτερική προσπάθεια αλλαγής του status quo του ατόμου το οποίο προστατεύει. Έχει αναπτύξει μια δική του ζωή και είναι ένας σωματοφύλακας που δεν μπορεί να ξεχωρίσει έναν δολοφόνο από ένα φίλο. Οποτεδήποτε το άτομο κάνει οποιαδήποτε προσπάθεια να θεραπεύσει αυτή την οντότητα (entity) δημιουργεί μια πανίσχυρη αντίσταση που δεν επιτρέπει σε κανέναν επιτυχημένο θεραπευτή ή γιατρό να παρέμβει στους μηχανισμούς που εγκαθιδρύθηκαν πριν από πολύ καιρό και εξυπηρετούσαν την προστασία του ατόμου από το αρχικό του τραύμα. Μάλιστα έστω κι αν αυτά τα άτομα επιθυμούν πάρα πολύ να γίνουν καλά, είναι σαν να κατέχονται από έναν δαίμονα που υπερπηδά τις συνειδητές τους επιθυμίες. Πολλοί ψυχοθεραπευτές έχουν αναγνωρίσει αυτό το φαινόμενο σε ασθενείς που ανέπτυσσαν ιδιαίτερα μεγάλη αντίσταση στη θεραπεία. Ο Freud το ονόμασε «δαιμονική αντίσταση» ή «αυστηρό υπερεγώ», και ο Jung το είδε ως «κατοχή από ένα σύμπλεγμα»... Η παρουσία αυτού του εσωτερικού σαμποτέρ μπορεί να αναγνωριστεί από την έλλειψη ανταπόκρισης ή από μια σοβαρή επιδείνωση των συμπτωμάτων όταν χορηγείται το καλά ενδεικνυόμενο ομοιοπαθητικό φάρμακο...
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι μπορεί να χρειαστεί ένα ενδιάμεσο (intercurrent) ομοιοπαθητικό φάρμακο – ένα για ολόκληρο το άτομο και ένα για τον σαμποτέρ. Ωστόσο το ίδιο φάρμακο μπορεί να καλύψει (cover) ολόκληρο το περιστατικό».
Η Cicchetti πιστεύει ότι ο εσωτερικός σαμποτέρ μπορεί να ευθύνεται και για την ενεργοποίηση διαδικασιών που οδηγούν στα αυτοάνοσα νοσήματα. Είναι σαν τάχα τα αυτοάνοσα να αποτελούν μια σωματικοποίηση των ψυχικών διαδικασιών, όπου οι ψυχικοί μηχανισμοί προστασίας τελικά γίνονται αυτοκαταστροφικοί. Είναι σαν ο εσωτερικός σαμποτέρ σε κάποιο σημείο να αδυνατεί να διακρίνει τον εαυτό από τον μη εαυτό και να επιτίθεται στο ίδιο το σώμα. Πολλές ενδιαφέρουσες σκέψεις και συνειρμοί μπορεί να γίνουν επάνω σε αυτά, μη εξαιρουμένων και φιλοσοφικών, οντολογικών ερωτημάτων σχετικά με τη ζωή και τη ζωή μέσα σε ζωή.
Ο Carl Jung έχει αναφέρει επίσης για αποσπασμένα από τη συνειδητότητα ψυχικά περιεχόμενα και συμπλέγματα που πρέπει να αναλυθούν, να αναγνωριστούν ώστε να φωτιστούν από αυτήν και να ενσωματωθούν σ' αυτήν. Για όσο καιρό δεν γίνεται αυτό, ασκούν μια καταναγκαστική επίδραση στο συνειδητό νου, που είναι σαν να έχει καταληφθεί από το μη συνειδητοποιημένο σύμπλεγμα. Είναι σαν να έχουν μια ζωή και βούληση εντελώς δική τους, που εννοείται ανθίσταται σε οτιδήποτε δεν το αναγνωρίζουν ως δικό τους και γενικά στην αλλαγή. Επίσης η κατοχή από ένα αποσπασμένο τμήμα της ψυχής (complex) τείνει να αναπαραγάγει στο άτομο παρόμοιες τραυματικές εμπειρίες. Πράγματι τέτοια άτομα βλέπουμε να επαναλαμβάνουν τις ίδιες τραυματικές εμπειρίες τους με άτομα που μπήκαν αργότερα στη ζωή τους και ο φαύλος κύκλος διαιωνίζεται.
Έτσι το κοριτσάκι που κακοποιήθηκε σε παιδική ηλικία, μπορεί ως ενήλικη να κακοποιείται από τον άνδρα της, τον φίλο της κλπ. Σαν κάτι μέσα της να προσελκύει τις ίδιες εμπειρίες. H Cicchetti, προκειμένου να υπάρξει βοήθεια στο πρόβλημα, αναφέρει τη χρήση συγκεκριμένων ομοιοπαθητικών φαρμάκων.
Η έννοια του εσωτερικού σαμποτέρ μπορεί σε κάποιο βαθμό να εξηγήσει και το εν πολλοίς δυσεξήγητο ζήτημα των ομοιοπαθητικών θεραπευτικών κρίσεων. Μετά από όσα αναφέρθηκαν, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι άτομα με ασυνείδητο πολύ επιβαρυμένο σε περιεχόμενα, ή άτομα που βίωσαν μεγάλα ψυχικά τραύματα, μπορεί να αναπτύσσουν ισχυρές άμυνες στη θεραπεία. Αυτές οι άμυνες, μέσω του λεγόμενου εσωτερικού σαμποτέρ, μπορεί να παρεμβληθούν στη δράση του ενεργειακής φύσης ομοιοπαθητικού φαρμάκου. Συμπερασματικά, πιθανώς θα μπορούσαμε να εικάσουμε ότι τα λεγόμενα «μιάσματα» της Ομοιοπαθητικής δεν είναι μόνο κάτι υπερπροσωπικό που αφορά την ανθρώπινη φυλή (αφού λέμε ψωριακό, συκωτικό, συφιλιδικό μίασμα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά), αλλά και κάτι που επιβαρύνεται και εντείνεται κατά την εκδήλωσή του στο κάθε άτομο από παράγοντες της ψυχικής του σφαίρας που αλληλεπιδρούν ενεργειακά.
Συνεπώς, στην πράξη σε τέτοιους ασθενείς, έστω κι αν το αποκρύπτουν αρχικά είναι ανάγκη να υποπτευθούμε ότι έχουν μια αρκετά σοβαρή ψυχολογική επιβάρυνση. Αυτή πρέπει να επισύρει μεγάλο ενδιαφέρον από μέρους μας προκειμένου να υπάρξει πρόοδος στην αληθινή θεραπεία του ασθενούς. Σε όσα ειπώθηκαν μπορεί να βρίσκεται ένα κλειδί για τη θεραπεία τέτοιων ασθενών. Η κατάλληλη προσέγγιση του περιστατικού με ανθοϊάματα και Ομοιοπαθητική υψηλού επιπέδου μπορεί να υπερπηδήσει τα ψυχο-ενεργειακά εμπόδια. Επίσης, κάτω από τέτοιες επιγνώσεις, και στα πλαίσια μιας προσέγγισης προς τη σύνθεση των επιστημών, η συνεργασία ψυχοθεραπείας και Ομοιοπαθητικής θα μπορούσε να αποφέρει το μέγιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα και ψυχολογικές συνειδητοποιήσεις που θα μπορούσαν ν' αλλάξουν τη ζωή του ασθενούς για πάντα.
Το παρόν άρθρο συγγράφηκε με σκοπό να διαφωτίσει κάπως το ζήτημα της μη δράσης των καλά επιλεγμένων όμοιων φαρμάκων και σε κάποιο βαθμό να συνεισφέρει στην επεξήγηση των ομοιοπαθητικών θεραπευτικών κρίσεων από την άποψη του ψυχισμού του ασθενούς.
Οι πληροφορίες του άρθρου αποτελούν μέρος των σεμιναρίων Ομοιοπαθητικής του Λύσανδρου Μυγιάκη, στα οποία τα ζητήματα αναλύονται πολύ περισσότερο.
Βιβλιογραφία
Cicchetti, Jane (2003): Dreams, Symbols and Homeopathy: Archetypal Dimensions of Healing, North Atlantic Books, Berkeley, California.
Kent, James Tyler: Repertory of the Homeopathic Materia Medica, B. Jain Publishers, New Delhi, India.
Shroyens, Frederik (editor) 2004: SYNTHESIS. Repertorium Homeopathicum Syntheticum. Edition 9.1. Homeopathic Books Publishers. London.
Murphy, Robin (2005): Homeopathic Clinical Repertory. Lotus Health Institute.
Scheffer, Mechthild (1990), Bach Flower Therapy: Theory and Practice, Thorsons Publishing Group.
Αγγελή Μαρίνα: Ανθοθεραπεία με τα Ιάματα Bach. Εκδόσεις Πύρινος Κόσμος, Αθήνα 2008.
Whitmond, Edward (1991): Psyche and Substance, North Atlantic Books, Berkeley California, p. 233.
Πηγή: Holistic Life

Λύσανδρος Μυγιάκης
Ομοιοπαθητικός (Diploma British Institute of Homeopathy)
Ιστότοπος: www.altersimilia.gr