Οι γονείς πρέπει να φροντίζουν για την καθαριότητα της στοματικής κοιλότητας των παιδιών τους από την ηλικία των 6 μηνών. Είναι η συνήθης ηλικία που ένα παιδί αποκτά τα πρώτα δόντια - συνήθως τους άνω κεντρικούς τομείς.

Η οδοντοφυΐα ενός παιδιού περιλαμβάνει 20 δόντια. Τα νεογιλά αυτά δόντια θα αλλάξουν και θα αντικατασταθούν με μόνιμα δόντια που είναι 28. Η αλλαγή θα αρχίσει στα 6 χρόνια ενός παιδιού και θα ολοκληρωθεί στα 12 χρόνια του. Τέσσερα ακόμα δόντια θα εμφανιστούν στην στοματική κοιλότητα μεταξύ 18 και 22 ετών. Τα δόντια αυτά είναι οι σωφρονιστήρες / τρίτοι γομφίου -τραπεζίτες.

Από την ηλικία των 6 μηνών μέχρι το παιδί να ελέγχει πλήρως την κατάποσή του, δηλαδή έως τα 3-4 χρόνια του, οι γονείς μπορούν 1-2 φορές τη μέρα να αφαιρούν τα υπολείμματα από τις οδοντικές επιφάνειες με μια γάζα βουτηγμένη σε νερό, ή μια πολύ μαλακή οδοντόβουρτσα. Εναλλακτικά μπορούν να χρησιμοποιούν χλιαρό χαμομήλι στο οποίο έχει διαλυθεί βάμμα καλέντουλας (20 σταγόνες σε ένα ποτήρι χαμομήλι είναι αρκετές). 'Οσο το παιδί μεγαλώνει και πλησιάζει τα 1,5 – 2,5 χρόνια, μπορούν να αρχίσουν να το μαθαίνουν να βουρτσίζει τα δόντια του με μια παιδική οδοντόβουρτσα που είναι φτιαγμένη από ειδικές νάιλον τρίχες. Οι βούρτσες από φυσική τρίχα είναι μεν μαλακές αλλά καθόλου υγιεινές μιας και ξεπλένονται δύσκολα.

Αντί της καλέντουλας ή παράλληλα με τη χρήση της, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μητρικό βάμμα θυμαριού (ΤΜ ΤΗΥΜΕ) ή υπερικού (σε ένα ποτήρι χαμομήλι να βάζετε 20 σταγόνες μητρικού βάμματος).

Τα παραπάνω προτεινόμενα βάμματα είναι αντιφλεγμονώδη και βοηθούν στο να ανακουφιστούν τυχόν ερεθίσματα της στοματικής κοιλότητας του μικρού παιδιού.

Όταν το παιδι πλησιάζει την ηλικία των 3-4 χρόνων, όπου θα αρχίζει να ελέγχει - συνειδητοποιεί την κατάποσή του, μπορεί να αρχίσει να χρησιμοποιεί κάποια παιδική οδοντόκρεμα. Αυτή η οδοντόκρεμα δε θα πρέπει για κανένα λόγο να περιέχει φθόριο.

Στις μικρές ηλικίες τα παιδιά μπορούν να ελέγξουν μεν την κατάποσή τους αλλά δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι δε θα καταπιούν έστω και μια ελάχιστη ποσότητα φθοριου. Το φθόριο μπορεί να θεωρηθεί σχετικά ακίνδυνο όταν εφαρμόζεται τοπικά στα δόντια αλλά, η κατάποσή του (όταν γίνεται επί μήνες ή χρόνια), είναι εξαιρετικά επικίνδυνη για την ψυχική και τη σωματική υγεία του παιδιού.

Οδοντόκρεμες με ξυλιτόλη - πρόπολη - μαστιχέλαιο, καλέντουλα, λάδι υπέρικου ή φυσικά εκχυλίσματα βοτανων, προτιμούνται αντί των φθοριούχων σκευασμάτων (οδοντόκρεμες) σ' αυτές τις ηλικίες.

Είναι πολύ σημαντικό ένα παιδί να εκπαιδευτεί με υπομονή και καλοσύνη ώστε να μάθει από μικρή ηλικία το πόσο σημαντικό είναι γι α την υγεία του η διατήρηση της στοματικής του υγιεινής.

Όσο το παιδί μεγαλώνει και μετά την ηλικία των 6-8 ετών, μπορούμε να του δώσουμε ελεύθερα τη δυνατότητα να βουρτσίζει με χειροκίνητη ή ηλεκτρική οδοντόκρεμα τα δόντια του με μια φθοριούχα οδοντόκρεμα. Αυτό ισχύει για τα παιδιά που τρώνε πολλά γλυκά και έχουν υψηλό δείκτη τερηδονισμού (εμφανίζουν τάση για τερηδόνες). Καλό λοιπόν είναι να είμαστε σίγουροι ότι το παιδί δεν καταπίνει έστω και μικρή ποσότητα από την φθοριούχα αυτή οδοντόκρεμα.

Πρέπει να υπογραμμίσουμε στους γονείς ότι η χρήση σε καθημερινή βάση φθοριου σε μορφη δισκίων που καταπίνονται ή μασιούνται είναι πολύ επικίνδυνη για τη ψυχοσωματική υγεία των παιδιών και πρέπει να αποφεύγεται αυστηρά.

Ως γενικό συμπέρασμα μπορούμε να πούμε ότι αν μάθετε τα παιδιά σας να βουρτσίζουν σωστά τα δόντια τους από μικρή ηλικία, τους κάνετε ένα πολύτιμο δώρο, που θα τους συντροφεύει μια ολόκληρη ζωή, χαρίζοντάς τους όμορφα και υγιή δόντια.